ForumMedyczne.edu.pl

Do podstawowych badań z zakresu elektrofizjologii, pozwalających zdiagnozować uszkodzenia i choroby układu zarówno mięśniowego jak i nerwowego, zaliczamy elektromiografię (EMG) i elektroneurografię (ENG). Obie metody są nieinwazyjne lub małoinwazyjne. Ocena jakościowa i ilościowa wyniku badania pozwala na różnicowanie miejsca i wielkości uszkodzenia oraz charakteru procesu (ostry, przewlekły) w przebiegu chorób nerwowo-mięśniowych i w przypadku urazów mechanicznych. Objawy chorób nerwowo-mięśniowych zależne są min. od poziomu uszkodzenia jednostki ruchowej (zanik mięśni, grup mięśniowych, niedowład, brak odruchów lub ich osłabienie, wiotkość) i mają swoje odzwierciedlenie w zapisie EMG i ENG.

Bodziec nerwowy pobudzający włókna mięśniowe powoduje powstanie w nich potencjału czynnościowego. Elektromiografia jest rejestracją graficzną wywołanych potencjałów czynnościowych jednostek ruchowych. Badanie EMG w zależności od wielkości uszkodzenia i oczekiwanej dokładności pomiaru możemy przeprowadzić w dwojaki sposób:

- używając elektrod powierzchniowych, pozwalających ocenić ogólna czynność bioelektryczna mięśnia jako całości (tzw. elektromiografia globalna)

- stosując elektrody igłowe, umożliwiające zbadanie charakterystyki pojedynczych potencjałów jednostki ruchowej (tzw. elektromiografia elementarna)

Ocenie podlega elektromiogram otrzymany w momencie spoczynku mięśnia (tzw. czynność spoczynkowa) oraz w trakcie jego maksymalnego skurczu (tzw. czynność wysiłkowa maksymalna). Występująca aktywność spoczynkowa (fibrylacje, fascykulacje, ciągi miotoniczne, dodatnie potencjały odnerwienia) jest zjawiskiem patologicznym, w warunkach fizjologicznych nie obserwuje się czynności bioelektrycznej w mięśniu (cisza elektrczna). W przypadku badania z wykorzystaniem elektrod igłowych wykonuje się kilkanaście wkłuć (pierwsze prostopadle na brzuścu mięśnia) nieznacznie zmieniając położenie elektrody. Rejestrowane na monitorze wyładowania mogą być dodatkowo przetworzone na sygnał akustyczny. Analizowane są następujące parametry potencjału czynnościowego:

1. Amplituda [uV] - różnica między najwyższym a najniższym szczytem potencjału

Zależy od:
a. pozycji elektrody
b. odległości elektrody od źródła potencjału

2. Czas trwania (długość) [ms] - mierzony od pierwszego wychylenia potencjału do miejsca przecięcia linii izoelektrycznej przez fazę końcową (przeważnie przy wzmocnieniu 100 uV/cm i podstawie czasu 10 ms/cm)
Zależy od:
a. badanego mięśnia
b. wieku pacjenta (zwiększa się z wiekiem)
c. rodzaju elektrod odbiorczych
d. temperatury (wydłuża się przy spadku temperatury)

3. Średni czas trwania potencjału [ms] - wyznaczany z co najmniej 20 pojedynczych potencjałów

4. Liczbę faz - ilość odchyleń krzywej potencjału od linii izoelektrycznej (norma: potencjały 2-3 fazowe, 4- fazowe 3-12 %)

5. Procent potencjałów wielofazowych - (powyżej 4 faz)

6. Częstotliwość [Hz]

Z kolei elektromiogram globalny głównie analizowany jest na podstawie dwóch parametrów:

1. Średniej wartości amplitudy - mierzonej w uV

2. Częstotliwości - mierzonej w Hz
Elektromiogram globalny: a) zapis interferencyjny, b) zapis z niepełną interferencją, c) zapis prosty (500 uV/D;50 ms/D)

Dla każdego mięśnia istnieją ogólnie przyjęte wartości amplitudy uznawane za normę. Analogicznie jest w przypadku częstotliwości, gdzie jej wartość przy maksymalnym wysiłku, uznawana za prawidłową, znajduje się w przedziale 60-90 Hz. Zapis patologiczny tzw. prosty to taki, którego częstotliwość nie przekracza 30 Hz.