Ból jest problemem niezwykle powszechnym i z pewnością w większości przypadków postrzegany jest jako zjawisko negatywne i przykre – często bowiem uniemożliwia normalne funkcjonowanie i pogarsza jakość życia.
Dzieje się tak ponieważ, że długotrwale utrzymującemu się bólowi towarzyszą zaburzenia snu, poczucie przygnębienia a nawet depresja. Należy zauważyć, że ból jest odczuciem subiektywnym, którego nie można obiektywne zmierzyć, tak jak ma to miejsce w przypadku pomiaru ciśnienia tętniczego, pulsu lub temperatury ciała. Można więc pokusić się o stwierdzenie, że „ból istnieje, jeśli pacjent twierdzi, że on istnieje”. W podobny sposób zjawisko bólu jest definiowane przez Międzynarodowe Towarzystwo Badania Bólu (IASP), gdzie określane jest jako „nieprzyjemne wrażenie czuciowe i emocjonalne, połączone z rzeczywistym bądź zagrażającym uszkodzeniem tkanek”. Należy jednak pamiętać, że ból spełnia również pozytywną rolę ochronną, informującą o zagrożeniu organizmu czynnikiem mogącym doprowadzić do jego uszkodzenia.
Choroba układu ruchu, która jako jedna z najczęstszych, powoduje odczuwanie bólu, to choroba zwyrodnieniowa stawów. Choroba ta głównie dotyczy stawów kończyny dolnej (w szczególności stawu biodrowego i stawu kolanowego), jako że stawy te przenoszą znacznie większe obciążenia niż stawy rąk. W fazach poprzedzających chorobę lub w początkowych jej etapach ból zwykle pojawia się epizodycznie – podczas lub po większym wysiłku fizycznym. Na tym etapie fakt powstawania bólu można interpretować jako mechanizm ostrzegający przed dalszym przeciążaniem poszczególnych struktur narządu ruchu. Powstający ból bowiem w naturalny sposób ogranicza aktywność fizyczną, zmniejszając zarazem działanie czynnika uszkadzającego. W zaawansowanych postaciach choroby zwyrodnieniowej stawów, na wskutek rozwijającego sie stanu zapalnego stawu, ból zaczyna się pojawiać także w spoczynku, często nasilając się w nocy lub nad ranem, manifestując się także występującym odczuciem charakterystycznej sztywności porannej.
Aby zrozumieć mechanizm powstawania bólu, należy prześledzić jego czynniki wyzwalające i zrozumieć przewodzenie informacji bólowej w układzie nerwowym oraz jej interpretację i odpowiedź organizmu na bodziec bólowy. Za odczuwanie bólu odpowiedzialne są wyspecjalizowane receptory – tzw. nocyceptory (łac. nocere – szkodzić), wrażliwe na specyficzne bodźce, uszkadzające tkankę lub jej zagrażające. Nocyceptory stawowe znajdują się głównie w torebce stawowej i więzadłach, kościach oraz okostnej, natomiast nie występują w chrząstce stawowej pokrywającej powierzchnie stawowe oraz w błonie maziowej. Nocyceptory są wrażliwe zarówno na bodźce mechaniczne (np. rozciąganie, ściskanie), termiczne oraz na bodźce chemiczne (stan zapalny).
Pobudzone przez bodziec bólowy i aktywowane nocyceptory przekazują impuls drogami wstępującymi do rogu tylnego rdzenia kręgowego, skąd impuls odpowiednio modulowany przekazywany jest przez drogi rdzeniowo-wzgórzowe do wyższych pięter ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Końcowym etapem procesu nocycepcji jest percepcja, zachodząca w mózgowiu, które odgrywa rolę poznawczą i odpowiedzialne jest za uświadomienie odczuwania bólu, jego ocenę i reakcję emocjonalną.
W przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów na wskutek różnych czynników (głównie nadwaga, urazy i mikrourazy, przykurcze, wady wrodzone, wiek, choroby układowe) sukcesywnym uszkodzeniom i degradacji ulega chrząstka stawowa. Chociaż ona sama nie jest unerwiona i w związku z tym nie jest wrażliwa na ból, to jednak za jej uszkodzeniem idzie odsłonięcie warstwy podchrzęstnej kości. Warstwa ta z kolei jest już unerwiona i wnikający w nią płyn stawowy oraz mechaniczny ucisk przeciwległej powierzchni stawowej aktywuje receptory bólowe. Ponadto zniszczenie chrząstki stawowej i kości powoduje uwolnienie mediatorów zapalnych, wywołujących zapalenie płynu stawowego, co w rezultacie daje pełne objawy stanu zapalnego stawu (obrzęk, zaczerwienienie, zwiększona ciepłota i ból).
W związku z tym, że zwykle ból najsilniejszy jest podczas wykonywania ruchu w stawie i w krańcowych zakresach jego ruchomości, pacjenci często ograniczają zakres wykonywanych ruchów i utrzymują staw w pozycjach pośrednich, zwykle zgięciowych - redukujących ból. Mechanizm ten w bardzo szybkim stopniu powoduje, że rozwija się przykurcz – zarówno mięśniowy, jak i torebkowy, co skutkuje zwiększoną kompresją w stawie, dającą wtórne nasilenie dolegliwości. Takie błędne koło obserwowane jest również w obrębie samych mięśni – zarówno stan zapalny, jak i odczucie bólu podnoszą poziom spoczynkowego napięcia mięśni w okolicy zajętego stawu, co także powoduje zwiększone obciążenie powierzchni stawowych. Ponadto ból i związane z nim zaburzenia wzorców ruchu prowadzą do pogorszenia kontroli mięśniowej nad stawem, na wskutek opóźnienia aktywacji mięśni kluczowych dla stabilizacji danego stawu – skutkuje to zwiększonym ryzykiem wystąpienia urazów i powtarzających się mikrourazów.
Pomimo znacznego uproszczenia, powyżej opisany mechanizm powstawania bólu wskazuje konieczność stosowania złożonej, komplementarnej terapii uwzględniającej zarówno przyczyny, jak i objawy choroby zwyrodnieniowej stawów.
źródło:sprawnestawy.eu
Ból a choroba zwyrodnieniowa stawów
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Choroba zwyrodnieniowa stawów
autor: admin. med. » 14 cze 2016, o 12:15 » w Co ciekawego w świecie służby zdrowia - 0 Odpowiedzi
- 917 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
14 cze 2016, o 12:15
-
-
-
CHONDROPATIA choroba zwyrodnieniowa stawów
autor: admin. med. » 26 mar 2016, o 16:55 » w Reumatologia - 0 Odpowiedzi
- 18944 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
26 mar 2016, o 16:55
-