Czy należy odstawić bisfosfoniany u pacjenta przed planowanym leczeniem stomatologicznym

Choroby, leczenie zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej, tkanek jamy ustnej, stawu skroniowo-żuchwowego.
Asystentka

Czy należy odstawić bisfosfoniany u pacjenta przed planowanym leczeniem stomatologicznym

Post autor: Asystentka »

prof. dr hab. n. med. Edward Czerwiński
Zakład Chorób Kości i Stawów, Wydział Nauk o Zdrowiu CM UJ
Krakowskie Centrum Medyczne
Pytanie nadesłane na stronę Medycyna Praktyczna - Reumatologia - serwis dla lekarzy

Odpowiedź eksperta
prof. dr hab. n. med. Edward Czerwiński
Zakład Chorób Kości i Stawów, Wydział Nauk o Zdrowiu CM UJ
Krakowskie Centrum Medyczne

Jałowa martwica żuchwy (osteonecrosis of the jaw – ONJ) jest bardzo rzadkim powikłaniem leczenia osteoporozy lekami antyresorpcyjnymi, jak bisfosfoniany czy denosumab. Częstotliwość występowania określa się na 1/10 000 pacjentów, ale dane wahają od 1/1000 do 1/100 000. ONJ występuje natomiast często – 1/100 pacjentów – u chorych na nowotwory poddanych terapii lekami antyresorpcyjnymi, ale u tych chorych stosuje się wielokrotnie większe dawki. ONJ występuje głównie po zabiegach stomatologicznych, jak wyrwanie zęba. Przyczyna nie jest do końca poznana. Pojawia się ubytek śluzowy odsłaniający kość, który ulega martwicy i infekcji. Leczenie jest trudne, trwa kilka miesięcy, czasami wymaga interwencji chirurgicznej.

Czynniki ryzyka ONJ:

choroba nowotworowa,
przyjmowanie bisfosfonianów, zwłaszcza dożylnych,
denosumabu,
przyjmowanie steroidów,
płeć żeńska,
choroby towarzyszące, m.in. cukrzyca,
podeszły wiek.

Z racji nieznanej etiologii ONJ nie ustalono dotąd jednoznacznych wytycznych co do odstawienia leków antyresorpcyjnych przed zabiegiem stomatologicznym. Grupa robocza International Osteoporosis Foundation (IOF, 2014) zaleca odstawienie bisfosfonianów do czasu całkowitego wygojenia, ale American Dental Association (ADA, 2011 r) nie widzi takiej konieczności. Dotąd nie ma żadnych dowodów, czy odstawienie, czy też kontynuacja podawania leków antyresorpcyjnych ma jakikolwiek wpływ na ryzyko wystąpienia OJN po zabiegach stomatologicznych. Należy pamiętać, że bisfosfoniany pozostają w szkielecie przez wiele lat, zatem chwilowe odstawienie nie ma żadnego wpływu na ich stężenie w żuchwie.

Osobiście uważam, że przed zabiegiem stomatologicznym należy bezwzględnie odstawić bisfosfoniany dożylne około 3 miesięcy przed zabiegiem i odroczyć podanie 2 tygodnie po wygojeniu. Identyczne postępowanie stosuję u chorych leczonych denosumabem. Zalecam również odstawienie bisfosfonianów doustnych, ale bez większego przekonania.

Należy natomiast podkreślić konieczność wdrożenia profilaktyki wystąpienia ONJ przed rozpoczęciem leczenia antyresorpcyjnego. Chory przed rozpoczęciem leczenia powinien być skierowany na konsultację stomatologiczną w celu oceny stanu uzębienia i wykonanie ewentualnych zabiegów stomatologicznych. Każdemu choremu należy zwrócić uwagę na bezwzględne przestrzeganie higieny jamy ustnej.

Obecnie należy odnotować mnogość synonimów ONJ:

ARONJ (anti restorative ONJ),
BONJ (bisphosphonates-induced ONJ),
MIONJ (medical induced ONJ),
BAONJ (bisphosphonates-associated ONJ).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post