Od tego, co zjadamy, zależy, czy nasz organizm będzie właściwie odżywiony, czy też osłabiony.
W żywności występują zarówno substancje hamujące, jak i przyspieszające rozwój nowotworów. Radzimy, co jeść, aby uniknąć nowotworu lub wspomóc zdrowienie. Kiełki Kiełki są źródłem witamin i minerałów, wzmacniają odporność, mają właściwości antyoksydacyjne (chronią nas przed działaniem wolnych rodników), pozytywnie wpływają na trawienie. W2004r. naukowcy odkryli jednak ich największą moc - przeciwnowotworową. Wszystko za sprawą sulforafanu - substancji silnie oddziaływającej na komórki nowotworowe. Największe stężenie tej substancji znajduje się w brokułach i ich kiełkach. Sulforafan ma działanie zmniejszające i hamujące rozwój bakterii Helicobacter pylori. Infekcja tą bakterią zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia błony śluzowej żołądka, awkonsekwencji -rozwoju nowotworu żołądka. Jak wskazują badania, wystarczy zjeść 70g kiełków brokuła dziennie, by zmniejszyć ilość bakterii o 40 proc. Kiełki mają aromatyczny, pikantny smak; można stosować je jako dodatek do kanapek, sałatek, surówek.
Pomidory Pomidory mają ogromny potencjał przeciwnowotworowy. Ich właściwości wynikają z zawartości likopenu - barwnika odpowiedzialnego za czerwoną barwę warzywa. Lik open to przeciwutleniacz, który bierze udział w unieszkodliwianiu wolnych rodników, zapobiega uszkodzeniom DNA iwspomaga procesy regeneracyjne komórek. Lik open hamuje także rozwój komórek nowotworowych atakujących trzon macicy, piersi i płuca. Dodatkową korzyścią jest jego ochronne działanie na skórę. Uosób jedzących dużo produktów bogatych w ten składnik zaobserwowano większą odporność na promieniowanie UV, awzwiązku z tym mniejsze ryzyko występowania nowotworów skóry. Najlepszym źródłem likopenu są przetwory pomidorowe: koncentraty, pasty, przeciery, sosy, keczup.
Owoce jagodowe Maliny, truskawki, poziomki, jeżyny, jagody, borówki, żurawina i aronia mają wysoką zawartość antocyjanidów i kwasu elagowego - związków bardzo korzystnych dla zdrowia. Wwielu badaniach udowodniono, że substancje te potrafią hamować namnażanie się komórek nowotworowych już w trzeciej dobie od podania. Jednocześnie zatrzymują proces unaczynienia guza i tym samym hamują jego rozrost i rozwój. Badacze z American Institute of Can cer Research potwierdzili przypuszczenia, że owoce jagodowe zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, piersi i przełyku.
Zielona herbata WPolsce najczęściej pijemy czarną herbatę, choć to właśnie zielona ma największą zawartość poli fenoli - związków o niezwykle silnych właściwościach anty oksydacyjnych. Badania wykazują, że jeden z poli fenoli -EGCG -może hamować wzrost komórek raka piersi, nerek, prostaty i skóry. Jednocześnie poli fenole zawarte w zielonej herbacie mają zdolność do wywoływania apoptozy (czyli rozpadu i śmierci) już istniejących komórek nowotworowych. Pijmy co najmniej trzy filiżanki tego napoju dziennie.
Przyprawy Przyprawy miewają więcej pozytywnych właściwości niż tylko poprawa smaku potraw -wspomagają procesy trawienia i funkcje wątroby, działają wiatropędnie i antybakteryjne. Niektóre badania dowodzą, że czosnek ikurkuma mogą być także skuteczne wwalce z nowotworami.
Związki zawarte w czosnku dezaktywują substancje kancerogenne, hamują wzrost komórek nowotworowych oraz chronią organizm przed rakotwórczym działaniem nitrozoamin, substancji występujących m.in.wpeklowanym, wędzonym mięsie czy wędlinach.
Zkolei kurkuma, która jest składnikiem curry, obniża poziom cholesterolu, niweluje stany zapalne oraz zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór. W krajach azjatyckich dzienne spożycie kurkumy wynosi 1,5 g (!) i właśnie temu zwyczajowi przypisuje się o wiele rzadsze występowanie nowotworów wtych rejonach.
Unikaj mięsa i soli Według Światowej Organizacji Zdrowia czerwone mięso i jego wędzone, konserwowane przetwory należą do jednych z najbardziej rakotwórczych czynników naszej diety. Dodawane do mięsa azotyny i azotany mające poprawić wygląd, smak, zapach i trwałość mięsa w żołądku przekształcają się w niezwykle groźne dla zdrowia N-nitrozoaminy.
Równie niebezpieczna reakcja zachodzi podczas grillowania, smażenia i pieczenia mięsa -powstają wtedy substancje o silnym działaniu kancerogennym: wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i heterocykliczne aminy aromatyczne. Na pewno warto dla zdrowia ograniczyć spożycie czerwonego mięsa, zastąpić je drobiem i rybami, a potrawy grillowane i smażone spożywać okazjonalnie.
Zbyt wysokie spożycie soli zwiększa ryzyko nowotworów żołądka. Przeciętny Polak zjada średnio 15g soli dziennie, podczas gdy zalecane spożycie wynosi 5g! Większą część zjadamy, nawet otym nie wiedząc -wkonserwach, gotowych zupach i sosach, chipsach, wędlinach, żółtych serach. Zbyt dużo soli to nie tylko ryzyko nowotworu żołądka, ale też nadciśnienia tętniczego.
Zadbaj o urozmaiconą dietę Szybkie tempo życia, jedzenie coraz bardziej przetworzonej żywności, brak czasu na przygotowywanie pełnowartościowych posiłków -to czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia niedoborów pokarmowych. Popularny jest pogląd, że jedynym sposobem na wzbogacenie diety wwitaminy i minerały jest połykanie mikroelementów wtabletkach. Co więcej - wiele osób uważa, że im większa dawka danego składnika, tym mocniejsze i skuteczniejsze jego działanie. Czas rozprawić się z tymi mitami!
Niektóre suplementy mogą przyczyniać się do powstawania nowotworów. Suplementy z beta-karotenem,witaminą A, C, E oraz selenem mogą być przyczyną zwiększonej zapadalności na nowotwory trzustki, przełyku, żołądka, wątroby i płuc. Naukowcy winą za to obarczają syntetyczne antyoksydanty, które nie dość, że wypierają z organizmu te naturalne, to powodują też powstawanie niekorzystnych i nieodwracalnych zmian wkomórkach.
Łykając tabletki, można doprowadzić ponadto do „przedawkowania“mikroelementów, co bywa niebezpieczne.
Wszystkie niezbędne składniki znajdują się wnaturalnej żywności, więc najbardziej skutecznym uzupełnieniem braku witamin i minerałów jest urozmaicona dieta.
Jak zwiększyć ilość witamin i minerałów w naszej diecie: Do śniadania dodawaj porcję owoców, garść orzechów, pestek słonecznika lub dyni. %Na drugie śniadanie zjedz kanapkę z pieczywem pełnoziarnistym i chudą wędliną, ado pracy weź wpudełku sałatkę warzyw ną - pokrojoną paprykę, pomidory, sałatę. Plasterek pomidora na kanapce to za mało. %Jako przekąskę przygotuj sobie pokrojone wpaski marchewkę, kalarepę, paprykę, ogórki. Jeśli chcesz urozmaicić ich smak, przygotuj proste dipy na bazie sosu pomidorowego, musztardy czy jogurtu. %Do obiadu zjedz największą porcję warzyw. Jeśli nie masz czasu, kup gotową mieszankę mrożonych warzyw. %Do deserów dodawaj porcję owoców. Przygotuj pyszny budyń śmietankowy z sosem z malin, do kisielu dodaj garść wiśni.
Zdrowa dieta
PUSZYSTY TWAROŻEK Z KIEŁKAMI BROKUŁA I ORZECHAMI WŁOSKIMI *200 g twarogu półtłustego *3 orzechy włoskie *150 ml jogurtu naturalnego *garść kiełków brokuła *2 ząbki czosnku Twaróg rozetrzeć, dodać pokrojone orzechy włoskie, wymieszać energicznie z jogurtem, dodać rozgnieciony czosnek, sól i pieprz. Twarożek nałożyć na kromki pieczywa pełnoziarnistego, posypać kiełkami.
KOKTAJL POMIDOROWY NA OSTRO *litr soku pomidorowego *1/4cebuli średniej wielkości *2 łyżki posiekanej natki pietruszki *szczypta soli *mieszanka ziół włoskich *odrobina ostrej papryki *łyżeczka oliwy z oliwek Sok zmiksować z cebulą, pietruszką, dodać przyprawy i łyżeczkę oliwy z oliwek. Wlać do wysokiej szklanki. Udekorować listkiem świeżej bazylii.
MROŻONA ZIELONA HERBATA Z LIMONKĄ *4 łyżeczki zielonej herbaty liściastej *500 ml gorącej wody *3 łyżeczki miodu *sok wyciśnięty z limonki *kilka kostek lodu Herbatę zaparzyć, dodać miód, ostudzić. Wlać sok z limonki, wrzucić lód, przelać do wysokich szklanek, udekorować plasterkiem limonki. SORBET MALINOWO-BORÓWKOWY *150 g mrożonych borówek amerykańskich *150 g mrożonych malin *1/2szklanki soku jabłkowego *3 łyżeczki cukru pudru Owoce dokładnie zmiksować, dodać cukier i sok. Nakładać do pucharków, udekorować listkiem mięty.
AROMATYCZNA ZUPA ARABSKA Z KURCZAKA Z KURKUMĄ I KIEŁKAMI *1 puszka ciecierzycy *pierś z kurczaka bez skóry 150 g *1 woreczek ryżu *2 cebule *1 marchewka *2 l wywaru zwarzyw *sok z cytryny *kurkuma *1 łyżka oleju rzepakowego *sól, pieprz Kilka godzin wcześniej ciecierzycę namoczyć wmisce. Wgarnku rozgrzać olej, wrzucić pokrojone wk ostkę mięso, marchew, cebulę, dodać przyprawy. Dusić na wolnym ogniu, aż warzywa będą miękkie. Podlać bulionem, dodać ryż, gotować pięć minut, anastępnie wrzucić odsączonąciecierzycę. Dodaćsokzcytryny,sólipieprz do smaku. Posypać odrobiną kiełków brokuła. (3) Opracowano na podst. materiałów Fundacji Rak’n’Roll.
10 ZŁOTYCH ZASAD
1. Utrzymuj prawidłową masę ciała - otyłość i nadwaga zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwory piersi, przełyku, jelita grubego. Pilnuj, by Twoje BMI (podziel masę ciała podaną w kilogramach przez kwadrat wzrostu podany w metrach) nie przekroczyło wartości 25.
2. Bądź aktywny - ćwicz przynajmniej 30 minut dziennie. Umiarkowana aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory płuc, piersi i jelita grubego.
3. Unikaj suplementów diety. Zdrowa urozmaicona dieta wystarczy, by zaspokoić zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze.
4. Ogranicz sól i cukier, zwiększ spożycie ziół - wprowadź do swojego menu aromatyczne zioła i przyprawy, szczególnie kurkumę i czosnek.
5. Ogranicz jedzenie czerwonego mięsa - eksperci zalecają spożywanie czerwonego mięsa maksimum raz w tygodniu. Jednocześnie radzą, by zrezygnować ze spożywania produktów wędzonych, konserwowanych czy peklowanych. Jedz natomiast więcej ryb morskich, owoców morza i drobiu.
6. Jedz co najmniej dwie porcje owoców dziennie. Jeśli nie lubisz owoców, jedz je w formie sorbetu, sałatki, musu czy koktajlu.
7. Jedz przynajmniej trzy porcje warzyw dziennie - są źródłem błonnika, który zapobiega rozwojowi nowotworu jelita grubego, a także innych związków o działaniu anty nowotworowym.
8. Unikaj tłuszczów nasyconych, czyli tych pochodzenia zwierzęcego. Tłuszcze nasycone i kwasy tłuszczowe typu trans są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów. Unikaj ciastek, wafelków, smalcu, ogranicz spożycie jajek. Wzbogać swoją dietę w tłuszcze jedno- i wielonienasycone: oliwę, oleje roślinne, orzechy i ryby morskie (np.łososia, halibuta).
9. Zadbaj o odpowiednią ilość płynów - kiedy pijemy za mało, w naszym organizmie kumulują się toksyny, spada nam odporność, a krew mniej wydajnie transportuje składniki odżywcze. Pij przynajmniej 1,5 l wody dziennie.
10. Ogranicz spożycie napojów słodzonych, gazowanych, alkoholu, a włącz do diety wodę mineralną, zieloną herbatę i świeże soki owocowe (najlepiej wyciskane samodzielnie)