Elektroneurografia w diagnostyce czynności nerwów obwodowych

Choroby obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego, Depresje i nerwice.
admin. med.

Elektroneurografia w diagnostyce czynności nerwów obwodowych

Post autor: admin. med. »

Elektroneurografia jest metodą diagnostyczną umożliwiającą ocenę czynności nerwów obwodowych (włókien ruchowych i czuciowych) na podstawie ich stopnia pobudliwości, zdolności i prędkości przewodzenia impulsów. Pozwala na zlokalizowanie, wyznaczenie wielkości, różnicowanie charakteru zmian (aksonalne, demienilizacyjne) oraz określenie dynamiki procesu chorobowego w badanym nerwie. Ocena funkcji ruchowej nerwu zasadniczo opiera się na wyznaczeniu prędkości przewodnictwa nerwowego oraz amplitudy wywołanego potencjału mięśniowego (fala M) po przezskórnej stymulacji pnia nerwu prostokątnym bodźcem ponadmaksymalnym (czas trwania 0,2 ms; natężenie 0-100 mA; częstotliwość 2 Hz). Stosowane elektrody stymulacyjna (na przebiegu nerwu, ksobnie) i odbiorcze (w mięśniu lub na jego powierzchni) mogą być zarówno powierzchniowe jak i igłowe. Elektroda uziemiającą jest w postaci opaski umieszczonej pomiędzy w/w elektrodami. Prędkość przewodzenia w nerwie obwodowym (włókien ruchowych, najszybciej przewodzących) (V [m/s]) wyznaczana jest na podstawie następujących parametrów :

- Latencji (t [ms]) -czas przewodzenia, czas upływający od momentu zadziałania bodźca stymulującego (widocznego w rejestracji jako artefakt) do pojawienia się odpowiedzi -fali M;

- Odległości między elektrodą stymulującą a odbiorczą (d) - mierzonej przy uwzględnieniu anatomicznego przebiegu nerwu.

V=d/t [m/s]
Zależna jest proporcjonalnie min. od:
temperatury ( 2,4 m/s na 1 C)
średnicy włókien nerwowych
liczby włókien zmienilizowanych

Powyższa metoda badania wyznaczania prędkości przewodzenia daje wgląd w procesy zachodzące na poziomie synaps nerwowo-mięśniowych jednostek ruchowych badanego mięśnia. W celu zmniejszenia błędu pomiarowego (eliminacja zwolnienia końcowego odcinka nerwu) oraz przy min. lokalizacji bloku przewodnictwa nerwowego na przebiegu gałęzi nerwowej, stosuje się stymulację w dwóch oddalonych od siebie punktach, obliczając średnia prędkość przewodzenia. Wzór powyżej przyjmuje postać:

V=D/t1-t2 [m/s]
gdzie:

D -odległość między punktami stymulacji [mm]

t1 -latencja dystalna [ms];

t2 -latencja proksymalna [ms]

Odpowiedź wywołana M jest sumą potencjałów czynnościowych wielu jednostek ruchowych. Jej kształt w znacznym stopniu zależy od budowy mięśnia, rodzaju i położenia elektrod odbiorczych. Wartość amplitudy przeważnie wyznacza się od minimalnego do maksymalnego wychylenia załamków ujemnego i dodatniego, rzadziej jedynie wielkość maksymalnego ujemnego wychylenia składowej potencjału. Graniczna wartość amplitudy fali M wynosi 2500 V (dla nerwów kończyn górnych i dolnych), a jej wyraźne obniżenie jest znamienne dla uszkodzenia aksonalnego badanego nerwu.

Metoda oznaczania prędkości przewodzenia włókien czuciowych jest odmienna. Ponieważ włókna czuciowe przewodzą bodźce z obwodu dośrodkowo podstawowa różnica polega na rozmieszczeniu elektrod. Elektrody umieszcza się wzdłuż przebiegu nerwu, stymulującą generującą impulsy prostokątne (1-4 Hz; 0,1-0,3 ms) w najbardziej dystalnym jego odcinku (powierzchniowe lub obrączkowe na palec), elektrody odbiorcze w wyznaczonych miejscach ksobnie (powierzchniowe lub igłowe), natomiast elektrodę uziemiająca pomiędzy nimi. Ze względu na niską amplitudę wywołanej odpowiedzi czuciowej (od kilku do kilkunastu uV) niezbędne staje się stosowanie dużych wzmocnień (np. 10 uV/cm), co jednocześnie pociąga za sobą możliwość powstania wielu artefaktów, eliminowanych dzięki zastosowaniu min. odpowiednich filtrów czy sumowania i uśredniania kilkudziesięciu odpowiedzi (20-30). Analogicznie jak w badaniu przewodnictwa ruchowego na wynik badania składa się: amplituda, latencja (obliczana od momentu zadziałania bodźca do maksymalnego wychylenia ujemnej składowej odpowiedzi), czas trwania potencjału i wyznaczona prędkość przewodzenia.
FALA F, ODRUCH H

Stymulacja elektryczna nerwu pozwala na rejestracje nie tylko wywołanej odpowiedzi ruchowej (fali M), czy czuciowej, ale tzw. fali F i odruchu H.

W momencie zadziałania bodźca przekraczającego próg pobudliwości włókien ruchowych, fala pobudzenia przemieszcza się również antydromowo (C), stymulując komórki alfa rogów przednich rdzenia kręgowego, co wyzwala impuls i odpowiedź mięśnia - falę F inaczej zwana falą z odbicia.

Charakterystyka fali F:

Powstaje wyłącznie jeśli obecna jest fala M.
Amplituda przeważnie znacznie niższa, aniżeli amplituda fali M, a jej maksymalną wartość osiąga w momencie maksymalnej odpowiedzi M.
Amplituda i jej kształt są bardzo zmienne.
Okres utajenia zmienny, w granicach kilku ms.

Powstanie odruchu H nie jest do końca poznane. Jedna z alternatyw jest następująca:

- Pobudzeniu ulegają czuciowe zakończenia wrzecion mięśniowych (B), które przekazują impuls do komórek ruchowych rdzenia kręgowego (A), automatycznie pobudzając włókna ruchowe nerwu, wyzwalając skurcz mięśnia.

Charakterystyka fali H:

Okres utajenia ( 30 ms) i kształt odruchu pozostają stałe.
Ma niższy próg pobudliwości niż fala M.
Odruch H przy słabym natężeniu bodźca przewyższa amplitudę fali M, a przy jego zwiększaniu amplituda fali H początkowo rośnie, a następnie spada do zera (przy maksymalnej odpowiedzi M).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post