ForumMedyczne.edu.pl

Epilepsja nazywana również padaczką jest przewlekłą chorobą charakteryzującą się występowaniem napadów o różnych formach. Padaczkę najczęściej wykrywa się wśród osób starszych i dzieci. Rocznie diagnozuje się około 50-70 nowych przypadków na 100tys. osób. W Polsce natomiast na padaczkę choruje około 400tys. osób, co stanowi prawie 1% naszej populacji.
Objawy epilepsji

Elektroencefalografia - Wykres EEGJak już wcześniej wspomniano padaczka charakteryzuje się występowaniem rożnego rodzaju napadów, są one skutkiem patologicznych wyładowań w komórkach nerwowych. Między neuronami w mózgu przez cały czas krążą impulsy elektryczne. Jednak gdy neurony stają się nadmiernie pobudzone zaczynają pojawiać się zakłócenia w przekazie impulsów elektrycznych i wyładowania, które obejmują pewne obszary lub nawet cały mózg. W efekcie pojawia się atak epilepsji.

Atak padaczki zazwyczaj trwa około 3 minut. Osoba chora wówczas traci przytomność i upada, pojawiają się drgawki oraz często również ślinotok. Zdarza się, że napady są prawie niezauważalne, chory nie traci przytomności i nie upada, lecz patrzy w jeden punkt i na chwilę traci świadomość oraz nie reaguje na zadawane mu pytania. W trakcie napadu może też mrugać, skrzywiać wargi oraz nieznacznie ruszać kończynami.

Groźną odmianą napadów padaczki są stany padaczkowe. To bardzo długie i następujące po sobie napady, trwają około 10 minut, albo nawet dłużej. Chory pomiędzy napadami nie odzyskuje świadomości. Stan padaczkowy często jest skutkiem odstawienia leków lub nadużycia alkoholu przez chorego i często stanowi zagrożenie życia, dlatego wymaga natychmiastowej pomocy lekarza. Stany padaczkowe mogą pojawiać się też u osób, które nigdy wcześniej nie miały napadu padaczki i u tych osób jest to zazwyczaj objaw poważnego uszkodzenia lub choroby mózgu.

Niektórzy chorzy przed wystąpieniem napadu odczuwają silne mrowienie w okolicach ust, widzą błyski itp. Napady często powodowane są przez różne czynniki, które w przypadku osób zdrowych są zupełnie nieszkodliwe. Do takich czynników zaliczyć można brak snu, mruganie świateł, czy też hiperwentylację.

Ogólnie napady pojawiające się przy epilepsji podzielić można na:

Częściowe, wśród których wymienić można:
proste: ruchowe, zmysłowe lub czuciowe, psychiczne i autonomiczne,
złożone,
złożone z wtórnym uogólnieniem.

Napady częściowe proste są wyładowaniem w korze mózgowej i powodują występowanie zawsze tych samych objawów. Gdy znajdują się one w korze ruchowej pojawić się mogą np. drżenia. Natomiast w przypadku ognisk wyładowań znajdujących się w korze czuciowej chory odczuwać może zawsze te same lub podobne objawy, głównie takie jak mrowienia, widzenie błysków, słyszenie szmerów lub gwizdów oraz odczuwanie różnych zapachów. W napadach częściowych złożonych pojawić się może także utrata świadomości, ponadto mogą one ulegać wtórnemu uogólnieniu.

Uogólnione pierwotne – charakteryzują się brakiem świadomości od samego początku pojawienia się objawów. Wśród napadów uogólnionych pierwotnych wyróżnić można:
absencje – poza brakiem świadomości pojawić się również mogą patrzenie w dal i brak reakcji, mruganie, żucie lub inne podobne objawy, które zazwyczaj mijają po kilku sekundach,
toniczne – charakteryzują się szybkimi ruchami, które można określić, jako zrywanie dotyczące różnych grup mięśni,
atoniczne – pojawia się spadek napięcia mięśniowego,
miklotoniczne,
kloniczne,
toniczno-kloniczne – są to bardzo charakterystyczne napady, które składają się z dwóch faz; na początku pojawia się nagły skurcz mięśni, co skutkuje wyprężeniami nóg oraz rąk, krzykiem, bezwiednym oddawaniem moczu i stolca, zasinieniami skóry oraz przygryzieniami języka; po ustąpieniu napadu chory odczuwa senność, nie pamięta co się stało i jest splątany, mogą również pojawić się bóle mięśni lub głowy.
Inne.

Przyczyny powstawania

Padaczka jest dosyć znaną i często opisywaną chorobą, jednak w dalszym ciągu kryje w sobie wiele tajemnic, nawet dla specjalistów. U ponad połowy chorych przyczyna padaczki nie jest znana. Możliwymi przyczynami choroby są:

urazy okołoporodowe i przedwczesny poród prowadzące do niedotlenienia noworodka,
zaburzenia rozwoju płodu wynikające z chorób, przez które przechodzi przyszła matka, np. różyczka oraz z leków przyjmowanych przez kobietę w ciąży,
choroby zapalne opon mózgowych i mózgu oraz choroby naczyniowe,
ciężkie urazy głowy z obrażeniami tkanki mózgowej.
Istnieje również szereg czynników mogących sprzyjać pojawianiu się napadów padaczkowych, należą do nich:

zbyt duży wysiłek fizyczny,
zmiany hormonalne – do pojawienia się napadu mogą przyczyniać się wahania hormonów podczas menstruacji, częściej napady padaczki pojawiają się u kobiet pod koniec cyklu,
gorączka,
narażenie na toksyny,
zmniejszenie zawartości dwutlenku węgla we krwi,
hiperwentylacja,
przegrzanie organizmu,
alkohol i narkotyki,
przemęczenie i niedobór snu,
silny stres,
zaburzenia stężenia glukozy we krwi,
migające światło, zwłaszcza w ciemnym pomieszczeniu,
streamery – jest to rodzaj animacji stworzonej specjalnie po to, aby przestraszyć widza. Zazwyczaj mają one formę niewinnej zabawy, prezentacji czy też gry, jednak po chwili na ekranie komputera pojawia się nieprzyjemny, przerażający obrazek, a w tle rozlega się krzyk.

Należy jednak pamiętać, że pojedynczego napadu nie można nazwać jeszcze padaczką. Chorobę można zdiagnozować dopiero, gdy potwierdzone zostanie wystąpienie dwóch niesprowokowanych napadów na przestrzeni czasu krótszego niż 24 godziny.
Diagnostyka

Do rozpoznania epilepsji dochodzi najczęściej na podstawie wywiadu. Poza tym lekarz może również zalecić pewne badania, wśród których wymienić należy:

EEG, czyli elektroencefalografia – jest to podstawowe badanie, na którego postawie podobnie jak w przypadku wywiadu z pacjentem można zdiagnozować padaczkę. Polega ono na umieszczeniu na głowie pacjenta specjalnych czujników, a następnie na zarejestrowaniu wyładowań elektrycznych odbieranych z powierzchni mózgu. Jest to bezpieczne i nieinwazyjne badanie mogące wykryć nie tylko epilepsję, ale także określić jej rodzaj. Podczas wykonywania EEG konieczne jest wywołanie u chorego napadu, do tego celu wykorzystuje się najczęściej hiperwentylację oraz błyski ostrego światła.
Istnieje także modyfikacja badania EEG, jest to videoEEG. Podczas videoEEG do zapisu fal mózgowych dołączany jest obraz z kamery. Dzięki temu możliwe jest dokładne zbadanie objawów pojawiających się u pacjenta z równocześnie występującymi zmianami w mózgu. Badanie to jest szczególnie pomocne w diagnostyce epilepsji u dzieci.
Należy pamiętać, że nie wykrycie padaczki podczas badania EEG wcale nie oznacza, że pacjent nie jest chory. Także przy wykryciu padaczki, jednak bez widocznych objawów również wątpliwe jest, że pacjent choruje na padaczkę.
Szczegółowe badania neurologiczne.
Badania krwi – są szczególnie pomocne, gdy objawy padaczki związane są z nieprawidłowym poziomem glukozy we krwi lub z zaburzeniami wodno-elektrolitowymi.
Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny – są to badania obrazowe pomagające w diagnozie padaczki, której przyczyną są guzy lub zmiany naczyniowe.

Padaczka powinna być różnicowana ze stanami takimi jak: migrena, przemijająca globalna amnezja, zaburzenia toksyczne, napady paniki, narkolepsja, pląsawica, tiki, zaburzenia ruchowe, napady rzekomo padaczkowe, napady zatrzymania oddechu, hiperwentylacja, zespoły nadmiernej lepkości krwi, zaburzenia metaboliczne, mioklonie przysenne i zaburzenia sercowo-naczyniowe.
Leczenie padaczki

W leczeniu epilepsji najczęściej wykorzystywana jest terapia za pomocą środków farmakologicznych. Rodzaj stosowanych leków oraz dawkę ustala lekarz na podstawie wieku, płci i stanu zdrowia pacjenta. Stosowanie środków farmakologicznych ma na celu złagodzenie i ograniczenie napadów. Leczenie padaczki jest długotrwałe i pracochłonne. Jednak w przypadku, gdy nie występują napady ogólne przez 3 lata, napady częściowe i nawrotowe przez 5 lat oraz przy braku zmian w EEG przez okres roku można zastanowić się nad odstawieniem leków. Niestety w przypadku niektórych rodzajów padaczki leczenie powinno być prowadzone do końca życia.

Prawie 20% pacjentów z padaczką niestety nie reaguje na leczenie farmakologiczne, w tych przypadkach rozważana jest operacja. Gdy obszar występowania ogniska padaczkowego jest znany wówczas można je usunąć. Czasami stosuje się także przecięcie dróg nerwowych między półkulami, dzięki zastosowaniu tego zabiegu możliwe jest ograniczenie napadów padaczkowych.
Profilaktyka

Zapobieganie padaczce jest bardzo trudne, ale możliwe. Korzystne jest przede wszystkim prowadzenie zdrowego i spokojnego trybu życia. W miarę możliwości należy unikać sytuacji stresujących i dbać o odpowiednią ilość snu. Należy również zaprzestać spożywania alkoholu. Specjaliści udowodnili także, że lepiej unikać przebywania w pomieszczeniach gdzie znajduje się migające źródło światła, ponieważ mogą one prowadzić do rozwoju padaczki.
Powikłania

W przypadku nie podjęcia leczenia epilepsji może dojść do rozwoju licznych powikłań. Często pojawiają się nieodwracalne uszkodzenia mózgu. Nieleczona padaczka może grozić także śmiercią.