Grzybica paznokci u dzieci

Choroby dziecięce, opieka nad dzieckiem oraz rozwój.
Asystentka

Grzybica paznokci u dzieci

Post autor: Asystentka »

Tłumaczył lek. Marcin Pustkowski
Konsultował dr hab. n. med. Wojciech Baran, prof. nadzw., Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Skróty: AIDS – zespół nabytego niedoboru odporności, FDA – Food and Drug Administration, HIV – wirus niedoboru odporności człowieka, HLA – ludzki antygen leukocytarny, PAS – barwienie kwasem nadjodowym z odczynnikiem Schiffa

Translated from International Journal of Dermatology, 2016; 9: 1–8, M.P. Solis-Arias, M.T. García-Romero, Onychomycosis in children. A review. Copyright 2016 with permission from The International Society of Dermatology.
Streszczenie

Uważa się, że częstość występowania grzybicy paznokci jest różna w poszczególnych grupach wiekowych i zwiększa się wraz z wiekiem. U dzieci obserwuje się ją rzadko, z wyjątkiem pacjentów z zespołem Downa oraz niedoborami odporności, u których prawdopodobieństwo tych zakażeń jest większe. Co prawda według różnych danych epidemiologicznych liczba zgłoszonych przypadków grzybicy paznokci u dzieci jest stosunkowo niewielka, jednak częstość występowania tej choroby się zwiększa. W niniejszym artykule dokonano przeglądu najnowszego piśmiennictwa oraz danych dotyczących epidemiologii, etiologii, obrazów klinicznych, rozpoznawania i leczenia grzybicy paznokci u dzieci, a także jej różnych manifestacji u dorosłych. Rozpoznanie grzybicy należy podejrzewać u wszystkich dzieci ze zmianami na paznokciach, a w celu jego potwierdzenia wykonać badanie mykologiczne.
Wprowadzenie

Zakażenia grzybicze skóry i paznokci są powszechnym problemem. Grzybicę skóry stwierdza się u 20–25% ludzi na całym świecie, co czyni ją jedną z najczęstszych chorób dermatologicznych,1 natomiast grzybica paznokci (onychomycosis) odpowiada za 20–40% wszystkich chorób paznokci oraz 30% wszystkich powierzchownych zakażeń grzybiczych i występuje we wszystkich grupach kulturowych oraz społeczno-ekonomicznych.2,3
Grzybica paznokci częściej dotyczy dorosłych niż dzieci. Poniżej omówiono swoiste następstwa epidemiologiczne, kliniczne i terapeutyczne tej choroby.
Epidemiologia

Większość opublikowanych danych epidemiologicznych na temat grzybicy paznokci dotyczy dorosłych. Na podstawie liczby zgłoszonych przypadków częstość występowania tej choroby u dzieci <16 lat obliczono na 0,2–2,6%, zaznaczając niewielkie różnice w zależności od obszaru geograficznego.4-9 W badaniu przeprowadzonym w 1997 roku Gupta i wsp. wykazali, że grzybica paznokci dotyczy 0,44% dzieci zamieszkujących w Ameryce Północnej, a na podstawie innych publikacji wyliczyli, że cierpi na nią 0,35% światowej populacji.4
Wyniki kilku badań wskazują na coraz częstsze występowanie grzybicy paznokci u dzieci.4-9 W hiszpańskim badaniu przeprowadzonym w 2010 roku wykazano, że stanowi ona 15,5% wszystkich dystrofii paznokci u dzieci, przy czym w ciągu 15 lat częstość jej występowania u pacjentów z takimi objawami zwiększyła się z 3,2 do 31,1%.5
Obserwacje te potwierdzono także w innych badaniach przeprowadzonych w Islandii (zwiększenie liczby zachorowań z 1,65 do 21,3/100 000 dzieci w ciągu 18 lat),6 Polsce,7 Izraelu10 i Turcji.11
Zmiany te mogą wynikać z rzeczywistego zwiększenia zapadalności i/lub większej świadomości lekarzy.4-9 Coraz większa liczba zachorowań może mieć też związek z noszeniem nieprzewiewnego, syntetycznego obuwia, korzystaniem ze wspólnych szatni i publicznych basenów oraz zarażeniem od chorych członków rodziny. Różnice w częstości występowania w zależności od rejonu geograficznego można wyjaśnić błędem systematycznym związanym z niereprezentatywną grupą objętą badaniem (większość badań przeprowadzono w szkołach lub poradniach).4
Uważa się, że częstość występowania grzybicy paznokci zwiększa się wraz z wiekiem,8,9 a także, że częściej zajęte są paznokcie palców stóp niż dłoni.9,12,13
Dermatofitowa grzybica paznokci zwykle występuje u dzieci >6. roku życia, zwłaszcza u młodzieży.4,14 W piśmiennictwie opisano tylko kilka jej przypadków u dzieci do ukończenia 2. roku życia, ponieważ w tej grupie wiekowej jest naprawdę wyjątkowo rzadka.12,15Największą grupę chorych niemowląt i młodszych dzieci średnio w wieku 15,4 miesiąca oraz 1 pacjenta <11. tygodnia życia opisali Bonifaz i wsp.15
Rzadkie występowanie grzybicy paznokci u dzieci w wieku <16 lat, w porównaniu z dorosłymi, wynika z różnicy w strukturze płytki paznokciowej, mniejszego narażenia na urazy oraz szybszego liniowego przyrostu płytki paznokciowej (co przekłada się na szybszą eliminację grzybów), rzadkiego narażenia na kontakt z grzybami chorobotwórczymi w miejscach publicznych oraz rzadszego współwystępowania grzybicy stóp.15 Wśród pozostałych czynników predysponujących dorosłych do częstszych zachorowań wymienia się upośledzenie krążenia prowadzące do dystrofii paznokci oraz choroby współistniejące1 zwiększające podatność paznokci u starszych osób na zakażenia grzybicze.
Grzybica paznokci częściej występuje u dzieci z zespołem Downa oraz zakażonych wirusem upośledzenia odporności człowieka – zespołem nabytego niedoboru odporności (human immunodeficiency virus-acquired immunodeficiency syndrome – HIV-AIDS) lub z innym niedoborem odporności.16,17 Velthuis i Nijenhuis sugerują, że pacjenci z zespołem Downa są bardziej podatni na to zakażenie z powodu immunosupresji o różnym nasileniu,13 chociaż jak dotąd nie przeprowadzono swoistych badań zarówno u dzieci z zespołem Downa, jak i z HIV-AIDS.18 Nie wydaje się, aby nabyty niedobór odporności po chemioterapii przeciwnowotworowej zwiększał ryzyko wystąpienia grzybicy paznokci u dzieci.19
Prawdopodobnie w patogenezie grzybicy paznokci, a tym samym w jej epidemiologii u dorosłych i dzieci, pewne znaczenie odgrywają też czynniki genetyczne.20 Ponad 50 lat temu Many i wsp. opisali częste rodzinne występowanie zakażeń Trichophyton rubrum (transmisję rodzinną), sugerując, że podatność na tę chorobę może być uwarunkowana genetycznie.21,22 Zaias i wsp. wykazali rodzinną skłonność do występowania grzybicy paznokci wywołanej przez T. rubrum, która prawdopodobnie jest dziedziczona autosomalnie dominująco.23 W innych badaniach wykazano związek między ludzkimi antygenami leukocytarnymi (human leucocyte antigens – HLA) HLA-DR i HLA-B głównego układu zgodności tkankowej klasy II a występowaniem grzybicy paznokci w całych rodzinach, co sugeruje immunogenetyczne predyspozycje do rozwoju tego zakażenia.24
W kilku badaniach wykazano, że u wielu dzieci z grzybicą paznokci zakażenie grzybicze występowało także co najmniej u jednego krewnego. Na tej podstawie wyciągnięto wniosek, że choroba ta rozwija się wskutek kontaktu z osobą zakażoną, ale ma też charakter immunogenetyczny.7,13
cd...mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post