ForumMedyczne.edu.pl

Chroba polega na nieprawidłowym rozroście komórek przysadki. Guzy lokalizują się zwykle w przednim płacie przysadki. Najczęściej wydzielają hormon wzrostu lub prolaktynę, rzadziej tyreotropinę lub kortykotropinę. Guzy przysadki mogą mieć charakter łagodny lub złośliwy, jednakże prawie nigdy nie dają przerzutów. Choroba dotyczy zwykle osób w wieku 30-50 lat.
Objawy
Nieostre lub podwójne widzenie, ubytek pola widzenia oraz opadanie powiek wywołane uciskiem guza na nerwy wzrokowe
Bóle i zawroty głowy
Nudności, wymioty
Katar
Przyrost masy ciała
Niskie ciśnienie krwi
Zwiększone pragnienie
Przy nadmiernym wydzielaniu hormonu wzrostu: u dorosłych akromegalia (powiększenie dłoni i stóp, rozrost żuchwy, pogrubienie głosu, nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie cukru we krwi), u dzieci i młodzieży gigantyzm (nadmierny wzrost)
Przy nadmiernym wydzielaniu prolaktyny: zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, mlekotok, powiększenie gruczołów sutkowych u mężczyzn, nadmierne owłosienie u kobiet
Przy nadmiernym wydzielaniu tyreotropiny: objawy nadczynności tarczycy (kołatanie serca, chudnięcie, zwiększone pocenie się, uczucie gorąca, nerwowość, drżenie rąk, bezsenność)
Przy nadmiernym wydzielaniu kortykotropiny: objawy choroby Cushinga (otyłość, zaokrąglenie twarzy, czerwone rozstępy na skórze, nadmierne owłosienie, trądzik, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia miesiączkowania)

Kontaktu z lekarzem wymaga:
Każdy chory z podejrzeniem guza przysadki mózgowej, dotychczas nieleczony z tego powodu
Pacjent po operacji przysadki, u którego wystąpiły objawy infekcji (gorączka, dreszcze, bóle głowy lub mięśni, senność), wodnisty (przezroczysty) wyciek z nosa (może on świadczyć o wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego) lub nawrót objawów choroby podstawowej

Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga:
Chory z objawami mogącymi wskazywać na martwicę guza lub krwawienie do guza: silnymi bólami głowy, nagłym wystąpieniem zaburzeń widzenia, spadkiem ciśnienia tętniczego, zwolnieniem tętna i oddechu, utratą przytomności.
Przyczyny
W chwili obecnej nie są w pełni poznane. U niektórych chorych choroba jest uwarunkowana genetycznie.
Zapobieganie
Nie ma możliwości zapobiegania chorobie.
Przebieg
Chorobę można wyleczyć, usuwając guz przysadki chirurgicznie. U niektórych chorych leczonych operacyjnie, możliwy jest nawrót choroby. Nieleczona choroba może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia wzroku, a nawet do śmierci.
Powikłania
Wstrząs w przypadku martwicy guza lub krwawienia do guza
Utrata wzroku
Utrata węchu
Niepłodność
Niedoczynność przysadki z powodu naciekania guza
Powikłania pooperacyjne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego z nosa, niedoczynność przysadki
Badania
Badania hormonalne – w zależności od objawów, które dominują, określa się stężenie wybranych hormonów przysadki (GH, PRL, TSH, ACTH, LH i FSH)
RTG czaszki w celu oceny okolicy siodła tureckiego – struktury, na której leży przysadka
Tomografia komputerowa głowy
Najbardziej czułym badaniem przysadki mózgowej jest NMR (rezonans magnetyczny), jednak badanie to nie jest powszechnie dostępne
Badanie okulistyczne wraz z oceną pola widzenia
Cel leczenia
Usunięcie guza przysadki (zabieg chirurgiczny, radioterapia)
Farmakologiczne opanowanie objawów choroby u chorych nie zakwalifikowanych do leczenia chirurgicznego lub z nawrotem objawów choroby po operacji
Zapobieganie powikłaniom
Leczenie
Zalecenia ogólne
Nie jest konieczne stosowanie diety. Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do możliwości chorego i ograniczona w okresie pooperacyjnym.

Leczenie farmakologiczne
Bromokryptyna u chorych z guzami wydzielającymi prolaktynę w okresie przed operacją lub z nawrotem objawów po operacji
Sandostatyna (oktreotyd) u chorych na akromegalię z przeciwwskazaniami do operacji lub z nawrotem objawów choroby po zabiegu
Hormonalna terapia zastępcza u chorych po operacji guza przysadki (hormony tarczycy, kortykosterydy oraz estrogeny, gestageny i testosteron)
Leki przeciwbólowe w okresie pooperacyjnym
Leczenie operacyjne
Guzy przysadki leczy się chirurgicznie lub radioterapią. Niekiedy kojarzone są obie metody. Najbardziej popularną metodą operacji przysadki jest zabieg z dojścia przez zatokę klinową (przez nos), podczas którego nie jest konieczne otwieranie czaszki.
U chorych z przeciwwskazaniami do operacji, a także przed operacją lub w razie nawrotu choroby (pomimo usunięcia guza) stosuje się leczenie farmakologiczne.
Opracowała.lek. med. Agnieszka Madej-Pilarczyk
Zakład Endokrynologii, Instytut CMDiK
źródło: emedica.pl