ForumMedyczne.edu.pl

Guzy łagodne zatok przynosowych

Najczęstsze guzy łagodne zatok przynosowych to: kostniak, brodawczak odwrócony.



Kostniaki

Kostniaki są stwierdzane aż w 3% tomografii komputerowej głowy i zatok przynosowych. Są guzami niezłośliwymi, zbudowanymi z tkanki kostnej, najczęściej występującymi w zatoce czołowej i zatokach sitowych. Większość z nich nie rośnie, nie powoduje dolegliwości, nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji. Kostniaki szybko rosnące, blokujące ujścia ztok, wywołujące bóle głowy lub inne niepokojące objawy, powinny być usuwane.

Wybór rodzaju operacji zależy od umiejscowienia i rozmiaru guza. Tradycyjnie kostniaki zatok czołowych były leczone z tzw. dostępów otwartych, wymagających cięcia skóry głowy i twarzy. Obecnie w Klinice Otolaryngologii WUM, w wybranych przypadkach, stosowana jest chirurgia endoskopowa, umożliwiająca usunięcie guza przez jamę nosa. Operacje te przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.

Do możliwych, na szczęście rzadkich powikłań tego rodzaju operacji, należy uszkodzenie struktur oczodołu, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego i krwawienie z nosa. W przypadku dostępu zewnętrznego, późnym powikłaniem może być blizna, zaburzenia czucia i zniekształcenie okolicy czoła.

Na ogół zabiegi z dostępu zewnetrznego trwają krócej niż te z dostępu endoskopowego (przez nos), natomiast czas pobytu w szpitalu jest krótszy a dolegliwości bólowe po operacji są mniej nasilone przy zastosowaniu metody endoskopowej.
Niezależnie od rodzaju operacji, w pierwszej dobie po zabiegu pacjent ma założony opatrunek (tzw. tamponadę) do nosa. W przypadku dostępu zewnętrznego konieczne jest niekiedy utrzymywanie drenów do przepłukiwania zatoki, a szwy ze skóry są usuwane w 7 dobie po operacji. Opieka i zalecenia po operacji endoskopowej są niemal identyczne jak po operacjach endoskopowych zatok przynosowych, ale wizyty kontrolne są częstsze.

Brodawczak odwrócony

Brodawczak odwrócony zatok przynosowych jest guzem łagodnym, występującym najczęściej w zatoce szczękowej. Guz ten rośnie niemal wyłącznie w obrębie zatok przynosowych i jam nosa i nie daje przerzutów, jednak może ulec zezłośliwieniu. Oznacza to, że w jego obrębie może dojść do rozwoju raka płaskonabłonkowego, będącego nowotworem złośliwym. Najczęstszymi objawami towarzyszącymi wzrostowi tego guza jest narastająca, jednostronna niedrożność nosa, śluzowo-ropny wyciek z jamy nosa.
Badaniami, kóre mogą być stosowane w diagnostyce tego guza, są:

tomografia komputerowa
tomografia rezonansu megnetycznego
badanie endoskopowe jam nosa
badanie histopatologiczne (pobranie wycinka guza, badanie
usunietej zmiany), na którego podstawie możliwe jest
rozpoznanie ostateczne


Leczeniem jest chirurgiczne usunięcie guza. Wybór dostępu (sposobu usuwania guza) zależy od rozmiaru, umiejscowienia zmiąny. Tradycyjnie, guzy te, były leczone z dostępu zewnętrznego, wymagającego cięcia skóry twarzy lub cięcia w przedsionku jamy ustnej (bez cięcia skóry twarzy). Obecnie coraz częściej stosowane są dostępy wewnątrznosowe (czyli usuwanie guza przez jamę nosa) pod kontrolą mikroskopu, lub (częściej) endoskopu. Operacje wykonywane są w znieczuleniu ogólnym, a po zabiegu konieczne jest założenie opatrunku do jamy nosa (tzw. tamponady) na 1 do 2 dni.

Dalsza opieka pooperacyjna zależy od zastosowanego dostępu chirurgicznego. W części przypadków w różnym czasie po operacji, dochodzi do odrostu guza, dlatego pacjent powinien zgłaszać się na regularne badania kontrolne, aby śledzić przebieg gojenia i odpowiednio wcześnie wykryć ewentualny nawrót choroby. Ta obserwacja zwykle trwa do 2 lat po operacji i dopiero, jeżeli po tym czasie nie stwierdza się wznowy (nawrotu), leczenie można uznać za zakończone
dr med. Tomasz Gotlib