ForumMedyczne.edu.pl

Jaskrą (glaucoma) nazywamy zespół schorzeń prowadzących do postępującego uszkodzenia nerwu wzrokowego, często ze wzmożonym ciśnieniem wewnątrz gałki ocznej. Zmiany powstałe w jaskrze są nieodwracalne, prowadząc do ubytków pola widzenia, a w niektórych przypadkach do ślepoty.
Uszkodzenie nerwu wzrokowego dotyczy jego tarczy, mieszczącej się w dnie oka. Dochodzi do zaników włókien nerwowych, co widoczne jest jako powiększenie zagłębienia tarczy, pojawia się zanik naczyniówki i siatkówki wokół tarczy nerwu wzrokowego.
Górną granicę normy ciśnienia wewnątrzgałkowego stanowi 21 mmHg. Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe jest czynnikiem ryzyka jaskry. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są:

jaskra w rodzinie
podeszły wiek
nadciśnienie tętnicze
niskie ciśnienie tętnicze, zwłaszcza w nocy
stan po zawałach, udarach
cukrzyca
tendencje do skurczu naczyń- migrena, objaw Raynauda
zaawansowana krótkowzroczność
stan po urazie oka

Objawy jaskry

Uszkodzenie pola widzenia- wyróżnia się trzy stadia:

stadium I- powiększenie plamki ślepej, następnie mroczki w dolnej części pola widzenia, które z czasem łączą się w łukowaty mroczek Bjerruma
stadium II- zacieśnianie się pola widzenia od strony nosowej w ćwiartce górnej lub dolnej („schodek”)
stadium III – zwężenie pola widzenia w zakresie obu ćwiartek od strony nosa. W konsekwencji, po połączeniu się tego ubytku z łukowatym mroczkiem pozostaje jedynie wyspa widzenia centralnego i druga od strony skroniowej.

Wyróżniamy następujące postacie jaskry:

jaskra prosta
jaskra z normalnym ciśnieniem wewnątrzgałkowym
jaskra z otwartym kątem przesączania
jaskra z zamkniętym kątem przesączania
jaskra barwnikowa
jaskra wtórna
ostra jaskra

W przypadku przymykania się kąta przesączania płynu wewnątrzgałkowego pomiędzy przednią a tylną komorą oka wzrasta ciśnienie wewnątrzgałkowe. Pojawiają się objawy jaskry podostrej- tęczowe koła w polu widzenia, pogorszenie wzroku, objawy mogą okresowo mijać. W ostrym napadzie jaskry, przy nagłym zamknięciu kąta przesączania pojawiają się:

tęczowe koła w polu widzenia
silny ból oka i głowy
zaczerwienienie oka
poszerzenie źrenicy, która słabo reaguje na światło
twardości gałki ocznej przy dotyku
nudności, wymioty
zwolnienie akcji serca, obfite poty

Diagnostyka

Diagnostykę jaskry przeprowadza okulista. Wykonuje się:

badanie ostrości wzroku
badanie pola widzenia
badanie ciśnienia śródgałkowego
badanie dna oka
gonioskopia- badanie kąta przesączania

W grupach zwiększonego ryzyka badania profilaktyczne należy przeprowadzać co 6-12 miesięcy

Leczenie

Ostry atak jaskry wymaga szybkiej interwencji i odblokowania kąta przesączania. Podaje się inhibitory anhydrazy węglanowej ( acetazolamid) i beta- blokery (timolol)zmniejszające produkcję cieczy wodnistej w oku, leki zmniejszające uwodnienie oka- mannitol, kortykosteroidy, α2-mimetyki (apraklonidyna i brimonidyna), analogi prostaglandyn ( np. latanoprost), pilokarpinę zmniejszającą napięcie mięśni. Tę ostatnią podaje się dopiero po zastosowaniu leków zmniejszających wydzielanie cieczy wodnistej oka. Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi efektu należy wykonać pilny zabieg operacyjny.
W leczeniu operacyjnym jaskry stosuje się najczęściej trabekulektomię i irydektomię oraz goniotomię, można stosować fotokoagulację. Irydotomię lub trabekuloplastykę można wykonywać z użyciem lasera