Kiedy należy skierować do szpitala gorączkujące dziecko?

Choroby dziecięce, opieka nad dzieckiem oraz rozwój.
Asystentka

Kiedy należy skierować do szpitala gorączkujące dziecko?

Post autor: Asystentka »

Gorączkujące dziecko – kiedy należy skierować do szpitala
Wprowadzenie
Gorączka jest ważnym, ale nieswoistym objawem chorobowym o bardzo indywidualnym charakterze. Często wzbudza niepokój rodziców, a dla lekarzy stanowi wyzwanie diagnostyczne.
Temperatura ciała małego pacjenta może bardzo szybko się zmieniać. Rosnące wskazania termometru potrafią mocno przestraszyć rodziców. Gorączka u małego dziecka jest jedną z najczęstszych przyczyn udania się do lekarza. Z perspektywy rodziców zawsze budzi niepokój i to uzasadnia szukanie pomocy lekarskiej. Dla lekarza w przychodni gorączka jest bardzo częstym objawem chorobowym wymagającym diagnozy. Lekarz musi ustalić rozpoznanie i zdecydować, jakie leczenie zalecić
Najtrudniejsze zadania lekarza to:
• nie przeoczyć wątpliwych diagnostycznie przypadków,
• nie przeoczyć możliwego rozwoju choroby do stanów poważnych, które mogą zagrozić dziecku,
• zareagować adekwatnie w danej sytuacji, np. zlecić badania dodatkowe, ponownie ocenić dziecko i zdecydować o leczeniu,
• skierować pacjenta do szpitala [2].
Lekarz w otwartym lecznictwie napotyka szereg pułapek (trudności) w diagnozowaniu małego gorączkującego pacjenta. Powinien zdawać sobie z nich sprawę i uwzględniać je, aby ograniczyć nietrafne diagnozy. Najczęstsze trudności to:
• konieczność decydowania w dość krótkim czasie o rozpoznaniu i postępowaniu (poczucie odpowiedzialności),
• duża liczba pacjentów do zbadania (presja czasu),
• brak kontaktu z dzieckiem do czasu ewentualnej ponownej wizyty.
Najczęstsze przyczyny gorączki u dziecka to zakażenia wirusowe albo bakteryjne dróg oddechowych, układu moczowego lub układu pokarmowego. Bardzo dużo porad w codziennej praktyce lekarskiej w lecznictwie otwartym dotyczy dzieci gorączkujących. Infekcje wirusowe, tzw. przeziębienia, najczęściej zaczynają się zwyżką temperatury, nawet wysoką gorączką, trwają kilka dni i objawy ustępują lub znacznie łagodnieją.
Uznaje się, że normą jest 6–8 chorób gorączkowych w roku, zwykle „przeziębień”, przy czym u dzieci, które uczęszczają do żłobka lub przedszkola, może być ich więcej.
Początek wielu zakażeń jest skąpoobjawowy. Głównym sygnałem, że coś się dzieje z dzieckiem, jest gorączka. Podwyższona temperatura jest zawsze objawem alarmowym, gdy osiąga wysokie poziomy (38–40°C), utrzymuje się dłużej niż 1–3 dni, słabo lub wcale nie reaguje na leki przeciwgorączkowe, pogarsza stan ogólny dziecka i gdy dołączają się inne niepokojące objawy [2, 8, 10].
Ocena lekarska gorączkującego dziecka [2, 3]
Ocena lekarska może przebiegać według różnych kryteriów dodatkowych, które mogą pomóc podjąć decyzję o skierowaniu pacjenta do szpitala, np.:
• wiek z podziałem na okres noworodkowy, niemowlęcy i wczesnego dzieciństwa,
• nasilenie gorączki, czas trwania, reakcja na leki przeciwgorączkowe,
• stan ogólny aktualnie i na podstawie informacji od rodziców,
• inne, poza gorączką, objawy chorobowe (szczególnie wzbudzające niepokój).
Na podstawie rzetelnie przeprowadzonego badania fizykalnego i przedmiotowego lekarz ustala najbardziej prawdopodobne rozpoznanie wstępne lub ostateczne. Jeśli decyduje się na leczenie domowe, powinien pamiętać, że ma ograniczoną możliwość korekty diagnozy w ciągu najbliższych dni. Zaordynowane leczenie dziecka gorączkującego może być:
• tylko objawowe (infekcja wirusowa),
• objawowe z rozważeniem antybiotykoterapii,
• objawowe z antybiotykoterapią doustną od zaraz (choroba bakteryjna).
Antybiotyk może zostać dołączony do leczenia objawowego w dalszym przebiegu choroby wirusowej (powikłania bakteryjne) [1, 5].
Choroba trwa w czasie: ma początek, fazę pełnego rozwoju, etap poprawy i powrotu do zdrowia lub fazę możliwych powikłań. Wywiad pozwala ocenić:
• w jakim momencie infekcji dziecko zagorączkowało,
• czy należy wiązać skok temperatury z początkiem nowej choroby,
• czy gorączka jest sygnałem nawrotu objawów lub powikłań niedawno leczonej choroby.
Stan podgorączkowy do 38°C na początku choroby zwykle nie budzi niepokoju. Stanowi sygnał, że:
• zaczyna się proces chorobowy (najczęściej infekcja wirusowa lub bakteryjna),
• układ odpornościowy został pobudzony i działa,
• zwiększa się wyraźnie ukrwienie tkanek,
• organizm mobilizuje się do walki z chorobą.
Zalecenia lekarskie w takiej sytuacji są dość proste i można je streścić w kilku punktach:
• dopóki stan ogólny dziecka jest dobry, nie ma potrzeby ponownego kontaktu z lekarzem,
• rodzice nie muszą w ciągu dnia obniżać temperatury za wszelką cenę (pod warunkiem regularnego sprawdzania jej wysokości),
• lek przeciwgorączkowy należy podać, gdy gorączka przekracza 38,0–38,5°C,
• istotne jest utrzymywanie temperatury w rozsądnych granicach,
• bardzo ważne jest, żeby dziecko piło (więcej niż zwykle) i jadło (częściej, mniejsze porcje),
• rodzice powinni na bieżąco obserwować zachowanie dziecka i jego stan ogólny,
• rodzice powinni wiedzieć od lekarza, co może niepokoić w przebiegu choroby.
Temperatura powyżej 38°C (38–40°C), zwłaszcza trwająca 1–3 dni bądź dłużej, utrzymująca się mimo podawania leków przeciwgorączkowych (wraca ponownie, gdy kończy się działanie leku, słabo i na krótko obniża się po jego podaniu itp.) wymaga aktywnego podejścia rodziców, stałej obserwacji zachowania i stanu ogólnego dziecka oraz koniecznie wizyty u lekarza.
Wysoka temperatura działa wyraźnie niekorzystnie na małe dziecko. W części odpowiada za gorsze samopoczucie, niechęć do jedzenia, powoduje, że dziecko jest marudne, niespokojne, bardziej płaczliwe, ma zaczerwienioną twarz, załzawione i szkliste oczy, szybciej i płycej oddycha. Lekarz musi ustalić, czy zachowanie pacjenta nie jest niepokojące po normalizacji temperatury. W sytuacji wysokiej gorączki u małego dziecka rodzice często są na tyle zaniepokojeni, że już w pierwszej lub drugiej dobie pojawiają się u lekarza.
Konkluzją wielu porad lekarskich na samym początku schorzeń zaczynających się gorączką jest informacja, że stan dziecka jest dobry, nie ma objawów niepokojących, dziecko jest aktywne, bawi się, pije i je. Zwykle wystarczą wtedy zalecenia dotyczące pielęgnacji dziecka, zasad podawania leków przeciwgorączkowych (jaki preparat, w jakiej dawce, kiedy i ile razy w ciągu doby), uważnej obserwacji, dbania, żeby piło i jadło, a także wskazanie, kiedy potrzebna jest ponowna wizyta u lekarza.
Badając dziecko gorączkujące, lekarz musi rozstrzygnąć kilka dylematów diagnostycznych i terapeutycznych. Jednym z zasadniczych jest odpowiedź na pytanie, czy pacjent może być leczony w domu czy też wymaga skierowania do szpitala. Decyzja zostaje podjęta na podstawie dokładnie zebranego wywiadu, szczegółowego badania fizykalnego dziecka, oceny stanu ogólnego od początku choroby (dane z wywiadu) i podczas badania [4, 5].
Sytuacje, w których należy skierować dziecko do szpitala
Wysoka gorączka bez uchwytnej przyczyny w badaniu fizykalnym
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post