ForumMedyczne.edu.pl

Kolka nerkowa (łac. Colica renalis) jest zespołem objawów chorobowych spowodowanych zablokowaniem naturalnej drogi odpływu moczu, charakteryzującym się gwałtownym oraz silnym bólem okolicy lędźwiowej, będącym wynikiem napięcia mięśniowego miedniczki lub moczowodu. Fale bólu mają charakter rosnącej oraz malejącej ostrości, osiągając maksymalne natężenie w ciągu minut lub godzin. Kiedy narasta wolniej, czasem nawet w ciągu tygodni lub miesięcy, mówimy o tzw. przewlekłym bólu lędźwiowym. Przyczyną powstania ostrego bólu jest rozciąganie i pobudzenie błony śluzowej miedniczki bądź kielichów nerkowych i moczowodu. Ból odczuwany jest w okolicach unerwionych somatycznie (Th8-L2), przez nerwy podżebrowe, nerw biodrowo-podbrzuszny lub płciowo-udowy. Umiejscowiony jest w zależności wysokości przyczyny w drodze moczowej i dotyczy okolic lędźwiowych, pachwiny, moszny, warg sromowych większych lub górnej części uda, często jednak lokalizacja jest trudna do sprecyzowania. Ból nie jest związany ze zmianą pozycji ciała, na ogół nie występuje bolesność uciskowa oraz napięcie powłok. Kolce nerkowej towarzyszyć mogą nudności, wymioty, wzdęcie brzucha czy pocenie się, co stanowi manifestację podrażnienia układu autonomicznego. Podczas ataku kolki dochodzi do uwolnienia mediatorów stanu zapalnego (prostaglandyn, kinin, jonów potasu, kwasu arachidonowego) i aktywacji receptorów bólowych (nocyceptorów). Zmiany w dynamice dróg wyprowadzających spowodowane wzrostem ciśnienia powyżej przeszkody powodują poszerzenie moczowodu i miedniczki nerkowej, obniżenie tempa przepływu, wzmożone napięcie ściany i nadmierną perystaltykę. Amplituda skurczów najpierw rośnie, następnie maleje. Dochodzi do obkurczenia naczyń przedkłębkowych, spadku filtracji i w konsekwencji do skąpomoczu.
Ból lędźwiowy ze względu na jego umiejscowienie jest naturalnie kojarzony z przyczynami urologicznymi, może jednak pochodzić z innych narządów położonych w tej okolicy lub stanowić ból promieniujący. Lista możliwych przyczyn bólu imitującego kolkę nerkową jest długa i badając pacjenta należy o tym pamiętać.
Przyczyny kolki mogą być wewnętrzne, śródścienne i zewnętrzne. Najczęstszą przyczyną wewnętrzną jest kamica. Kamień uformowany w nerce, tkwiący w miedniczce lub przemieszczający się wzdłuż moczowodu sprawia, że pacjent nie potrafi znaleźć pozycji przynoszącej ulgę i często „wije się” z bólu. Mogą wystąpić zaburzenia mikcji pod postacią częstomoczu i parć naglących, czasem krwiomocz, częściej krwinkomocz. Na ogół nie stwierdza się podwyższonej leukocytozy. Badaniami obrazowymi potwierdzającymi rozpoznanie w postaci widocznego kamienia w przebiegu dróg moczowych oraz poszerzenia układu kielichowo-miedniczkowego są ultrasonografia oraz zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej. Urografia bądź tomografia komputerowa jamy brzusznej powinny być wykonywane w przypadkach nawracających dolegliwości, towarzyszącej gorączki i zawsze u chorych, u których planowane jest leczenie zabiegowe.
W przebiegu nowotworu nerkowokomórkowego lub – częściej – wywodzącego się z nabłonka przejściowego miedniczki nerkowej może dojść do zamknięcia światła moczowodu i ostrego bólu. Materiałem zatorowym jest wówczas sama masa guza, odrywające się tkanki martwicze lub skrzepy krwi.
Do przyczyn śródściennych kolki należy zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego. Ultrasonografia ujawnia wodonerczowo poszerzoną miedniczkę i kielichy, bez obecności blokującego kamienia. Badania obrazowe są podstawą rozpoznania.
Z przyczyn „urologicznych” ostrego bólu lędźwiowego należy ponadto wymienić odmiedniczkowe zapalenie nerek, schorzenia zatorowe i zakrzepowe naczyń nerkowych, a także skręt jądra z promieniowaniem bólu ku górze. Należy podkreślić, że około połowa chorych z objawami kolki nerkowej nie ma potwierdzonej kamicy w badaniach obrazowych.
Jak wspomniano, ostry ból przypominający kolkę nerkową może wystąpić w szeregu schorzeń jamy brzusznej. Pęknięcie tętniaka aorty brzusznej, zapalenie wyrostka robaczkowego i inne ostre schorzenia jelit, skręt lub pęknięcie torbieli jajnika, ciąża pozamaciczna przebiegają z silnym bólem i różnicowanie może być czasem bardzo trudne. Ból w przebiegu zawału mięśnia sercowego, zapalenia płuc czy też półpaśca może imitować kolkę nerkową.
Doraźne postępowanie w ostrym bólu lędźwiowym ma oczywiście na celu przerwanie lub złagodzenie dolegliwości. W leczeniu domowym lub ambulatoryjnym stosuje się przede wszystkim leki rozkurczowe i przeciwbólowe (takie jak: Pyralgina (metamizol), Papaweryna, Skopolamina, Buscopan) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (Diclofenac). Jeśli warunki na to pozwalają, można podać środki błonowe (ksylokaina 1-2%) we wlewie kroplowym, a w razie uporczywej kolki – opioidy (Petydyna, Pentazocyna). Nie należy stosować morfiny. Pomocniczą rolę odgrywają leki uspokajające, np. benzodiazepiny (Diazepam, Hydroksyzyna), a także ciepłe okłady oraz kąpiele. Chorym z kamieniem moczowodowym rokującym samoistne wydalenie warto polecić uderzenia wodne, a także zastosować lek alfa adrenolityczny (Doxazosyna, Tamsulosyna).
Niemożność przerwania kolki w opiece domowej lub ambulatoryjnej jest oczywistym wskazaniem do hospitalizacji. Bezwzględnego skierowania do szpitala wymagają pacjenci z jedną nerką, kolką przebiegającą ze skąpomoczem lub bezmoczem, a także chorzy gorączkujący. Leczenie specjalistyczne w tych przypadkach polega na doraźnym endoskopowym usunięciu kamienia lub na odprowadzeniu moczu nad przeszkodą, a więc wytworzeniu przezskórnej przetoki nerkowej (nefrostomii) lub wprowadzeniu cewnika moczowodowego.
Zapamiętaj!
Większość chorych z bólem kolkowym można leczyć w warunkach ambulatoryjnych.
Do szpitala w trybie pilnym skieruj chorego z nieustępującym bólem, z gorączką, z jedną nerką, z bezmoczem lub skąpomoczem.
źródło:

Kolka nerkowa jest bardzo bolesnym schorzeniem oraz powinna być leczona silnymi lekami przeciwbólowymi oraz rozkurczowymi. Do bolącego brzucha warto jest przyłożyć termofor. Jeśli jesteście w stanie to warto jest wybrac się na spacer, który pomoże w przemieszczeniu kamienia w moczowodzie w dół pęcherza moczowego i ostateczne wydalenie.Jeśli nic nie pomaga to koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza.