ForumMedyczne.edu.pl

artykuł Hanny Kurnatowskiej
Jeśli dziecko przybywa na wadze, prawidłowo się rozwija i jest karmione piersią, możemy byś spokojni. Przykre dolegliwości są zwykle przejściowe i stopniowo ustępują do 3.-4. miesiąca życia. Atak kolki jelitowej u niemowląt zaczyna się na ogół gwałtownie, najczęściej w godzinach popołudniowych, nagłym płaczem, krzykiem. Dziecko zaciska piąstki, kopie nóżkami, brzuszek staje się wzdęty. U niemowląt karmionych piersią często po chwili karmienia (szczególnie, gdy dziecko je łapczywie) dolegliwości objawiają się także niepokojem, wypuszczeniem ssanej piersi, odwracaniem główki. Widoczną ulgę w dolegliwościach obserwuje się natomiast po oddaniu przez niemowlę stolca lub gazów.
Grypa żołądkowa też dolega małym dzieciom, niestety to one najczęściej i najciężej chorują.
Poszukiwanie przyczyn
Przyczyną kolki nie jest pojedynczy czynnik, podobnie jak nie ma jednego leku, który byłby skuteczny.
Warto przeanalizować następujące możliwości mogące leżeć u podstawy tej dolegliwości:
• Przekarmianie lub głodzenie dziecka

Obiektywnym wskaźnikiem jest przyrost ciężaru ciała, szczególnie gdy dziecko jest karmione piersią i nie możemy ocenić, ile zjada pokarmu. Dobrze jest wówczas regularnie ważyć malucha, ale nie częściej niż raz w tygodniu. Przyrost masy ciała w pierwszym półroczu wynoszący 150 gramów tygodniowo jest wystarczający, 200 gramów tygodniowo - dobry. Przyrost masy powyżej tych wartości u dzieci karmionych naturalnie - jest najzupełniej prawidłowy.
• Zaburzenie motoryki (ruchomości) jelit

Byś może przyczyną kolki u niemowląt jest niedojrzałość unerwienia przewodu pokarmowego. Jeśli układ pokarmowy rozwinie się, dolegliwości miną.
• Niedobór laktazy - enzymu trawiącego cukier mleczny

Ten składnik występuje zarówno w pokarmie kobiecym, jak i w mieszankach mlecznych. Jego niedobór jest jedną z głównych przyczyn kolki u niemowląt bardzo dobrze przybierających na wadze i karmionych piersią na żądanie.
• Alergia dziecka na białka mleka krowiego

Szczególnie w rodzinach obciążonych alergią powodem kolki jest nietolerancja mleka. W takich przypadkach zaleca się całkowite wyeliminowanie tego składnika z diety.
• Sposób żywienia matki

W przypadki karmienia naturalnego niemowlęcia bardzo ważne jest wyeliminowanie z diety kobiety karmiącej pokarmów wzdymających, ciężko strawnych, pikantnych. Są one zbyt trudne do strawienia dla niedojrzałego układu pokarmowego dziecka.
• Zmartwienie, strach, gniew lub podniecenie matki

Nastrój mamy w czasie karmienia odgrywa ważną rolę we właściwym przyswajaniu pokarmu przez niemowlę i może powodować komplikacje.
Jak złagodzić kolkę?

Nie ma jednej skutecznej metody postępowania z dzieckiem.

Niekiedy może byś pomocne: noszenie dziecka w pozycji pionowej, szczególnie po karmieniu, aż do odbicia bańki powietrza, albo układanie go na brzuszku, czy też ogrzewanie brzuszka, np. ciepłą, zdjętą z kaloryfera pieluszką, lub masowanie wzdętego brzuszka, tzw. masaż kolkowy. W celu ułatwienia odejścia rozpierających gazów możemy także podrażnić odbyt palcem, cewnikiem lub czopkiem.

Należy ponadto próbować zapobiegać atakom kolki przez ulepszenie technik karmienia (zapobieganie czkawce, prawidłowe ułożenie dziecka podczas karmienia, stosowanie odpowiednio dobranego smoczka czy butelki itd.), a także zapewnienie dziecku spokoju podczas karmienia.

Gdy zwiastuje alergię

Kolka może byś również jednym z pierwszych objawów alergii pokarmowej, dlatego jeśli tylko coś nas niepokoi, należy wykryć potencjalne alergeny obecne w diecie niemowlęcia lub matki karmiącej. Matka ponadto powinna unikać niedokarmiania bądź przekarmiania swojego dziecka. Pojenie dziecka herbatkami koperkowymi (koper włoski) jest mało pomocne, tym bardziej że w niektórych przypadkach koper, zwiększając wydzielanie gazów w jelitach, może nasilić dodatkowo objawy kolki jelitowej.

Kiedy potrzebny jest lekarz?

Pomoc specjalisty jest niezbędna, gdy dolegliwości są bardzo nasilone lub przyrosty masy ciała niedostateczne. Lekarz pediatra może wówczas zlecić stosowanie leków zmniejszających wydzielanie gazów w jelitach czy leków usprawniających motorykę przewodu pokarmowego (tzw. prokinetyków).

Jeśli podejrzewamy, że u podłoża kolki leży nietolerancja laktozy lub alergia na białka mleka krowiego, należy rozważyć zastosowanie leczenia dietetycznego pod okiem pediatry. U niemowląt karmionych mieszankami mlecznymi w razie wystąpienia kolki stosuje się okresowe leczenie dietą bezmleczną. Ustąpienie objawów w trakcie stosowania diety potwierdza rozpoznanie.

Można też zalecić wcześniejsze wprowadzenie zupy jarzynowej, co zwykle pozwala na opanowanie dolegliwości. W razie braku poprawy lekarz rozpatruje możliwość organicznej (chorobowej) przyczyny dolegliwości. Bóle brzuszka u dziecka mogą powodować m.in.: zakażenie układu moczowego, wady przewodu pokarmowego, stany zapalne jamy brzusznej, przewodu pokarmowego, stany zapalne dróg oddechowych lub np. zapalenie ucha. Lekarz zleca wówczas wykonanie odpowiednich badań.

Masaż kolkowy na pomoc

Pomocne w przeciwdziałaniu kolce może byś masowanie brzuszka. Rozebrane dziecko kładziemy wówczas na łóżeczku w ciepłym pokoju. Po natarciu rąk oliwką zaczynamy delikatnie gładzić brzuszek w kierunku odwrotnym do wskazówek zegara.

Dodatkowo po wykonaniu masażu można przycisnąć delikatnie nóżki dziecka do brzuszka przez kilka sekund (nóżki dziecka są zgięte w kolankach). Po wykonaniu masażu warto pogładzić ciałko niemowlęcia, aby je dodatkowo zrelaksować. Uwaga! Nie wolno masować brzuszka tuż po jedzeniu.

Wybrane leki stosowane w terapii kolek i wzdęć:
• Esputicon (Dimethicone), Espumisan (Simethicone). Obydwa leki zmniejszają napięcie jelit.
• Debridat (Trimebutine). Normalizuje motorykę przewodu pokarmowego (agonista receptorów enkefalinowych)
• Coordinax (Cisapride). Lek reguluje motorykę przewodu pokarmowego przez pobudzanie śródściennych splotów nerwowych jelit.