Liszaj płaski

Choroby skóry, włosów, paznokci, nowotwory (czerniak złośliwy, rumień guzowaty)
Chorób, przenoszone drogą płciową,HIV
admin. med.

Liszaj płaski

Post autor: admin. med. »

Liszaj płaski to względnie popularnie występująca choroba grudkowo-złuszczająca. Infekcja często dotyka skórę, błony śluzowe, paznokcie i włosy. Zmiany skórne mogą pojawić się w każdym wieku. Statystycznie jednak najbardziej narażona jest grupa między 30. a 60. rokiem życia. Chociaż nieznane są dokładne przyczyny liszaju nie powoduje on na szczęście zmian narządów wewnętrznych.
Lekarze przypuszczają, że w rozwoju liszaja grają główną rolę procesy autoimmunologiczne. Przez to, że nasz układ odpornościowy jest bardzo podatny na silne przeżycia psychiczne to również silny stres jest podawany jako jeden z czynników powodujących tę chorobę.
Główne odmiany to:
• Typ przerosły (odmiana brodawkująca) – bez typowych grudek. Najczęściej zlewne ogniska wykwitów w obrępie skóry podudzi.
• Typ mieszkowy – tworzą się małe grudki, które jeśli wystąpią w obrębie mieszków włosowych na głowie mogą prowadzić do bliznowacenia (zespół Grahama Little’a)
• Typ zanikowy – obrączkowaty układ zmian. Część środkowa jest jaśniejsza niż krąg wykwitu.
• Typ pęcherzykowy – zmiany chorobowe w postaci pęcherzyków pojawiają się w okolicach wykwitów na dłoniach, stopach czy błonach śluzowych.
Liszaj płaski powoduje zmianę skórną w postaci czerwonych, czasami granatowych wykwitów wielkości 1-2 mm. Takie miejsce bardzo często wywołuje silne uczucie swędzenia. Chociaż cała skóra jest narażona na infekcję najbardziej podatne na nią miejsca naszego ciała to:
• Nadgarstki
• Dłonie
• Przedramiona
• Pępek
• Okolice narządów rozrodczych
• Okolice jamy ustnej
• Skóra głowy
• Paznokcie
Niestety, wykwity te zostają przy nas na długo – od kilku do kilkunastu lat. Dobrą jednak wiadomością jest to, że nie pozostawiają blizn, jak guzki sarkoidozy.
liszaj-plaski.JPG
liszaj-plaski.JPG (10.81 KiB) Przejrzano 1007 razy
Liszaj płaski
Liszaj może pojawić się tak stopniowo, jak nagle. Wykwity zazwyczaj ujawniają się jako niewielkie wieloboczne grudki. Liszaj skórny zaczyna występować symetrycznie w zgięciach nadgarstkowych, łokciowych, na nogach czy tułowiu. W przypadku skóry głowy osadza się przy mieszkach włosowych.
Liszaj jamy ustnej pojawia się natomiast jako mlecznobiałe grudki, osadzane najczęściej na błonie wewnętrznej policzków, kątów ust i warg. Może jednak pojawić się też na wargach, dziąsłach czy podniebieniu.
Liszaj paznokci występuje z kolei jako płytkie, płaskie ubytki paznokcia i postępujące jego kruszenie do korzenia
Objawy

Wykwity są charakterystyczne. Kolor grudek jest mieszaniną niebieskiego i purpurowego. Wykwity mają 1–3 mm średnicy, są wielokształtne o płaskiej błyszczącej powierzchni. Na powierzchni grudek można zaobserwować białawą, delikatną siateczkę (tzw. siateczka Wickhama lub prążki Wickhama[1]). Występuje objaw Köbnera (kilka dni po zadrapaniu następuje linijny wysiew grudek w tym miejscu). Zmiany mogą występować na całej skórze, jednakże podatne miejsca to nadgarstki, dłonie, przedramiona, pępek, okolica krzyżowo-lędźwiowa i okolice narządów płciowych. U połowy chorych zmiany pojawiają się także w obrębie jamy ustnej. Zmiany na skórze pojawiają się nagle, na ogół są silnie swędzące, co jest najczęstszą przyczyną zgłoszenia się chorego do lekarza. W akademickim piśmiennictwie anglojezycznym można się spotkać ze skrótem mnemotechnicznym pomocnym przy zapamiętaniu objawów – "5 P": swędzące (pruritic), wieloboczne (polygonal), purpurowe (purple) płaskie (planar) grudki (papules).

Główne odmiany liszaja płaskiego to:

odmiana przerosła (odmiana brodawkująca, lichen planus hypertrophicus s. verrucosus) – najczęściej są to zlewne ogniska hiperkeratotyczne w obrębie skóry podudzi bez typowych grudek;
odmiana mieszkowa (lichen planus follicularis) – drobne grudki zlokalizowane są przymieszkowo, może dochodzić do bliznowacenia w obrębie owłosionej skóry głowy (zespół Grahama Little'a);
odmiana zanikowa (lichen planus atrophicus) – układ zmian jest obrączkowaty, w części środkowej są obecne przejaśnienia albo bliznowaty zanik;
odmiana pęcherzowa (lichen planus pemphigoides) – zmiany pęcherzowe zlokalizowane są albo w obrębie zmian skórnych na dłoniach i stopach, gdzie powstają wskutek działania czynników mechanicznych (varietas acralis), albo w obrębie zmian skórnych i w skórze niezmienionej oraz w obrębie błon śluzowych (lichen planus erosivus).

Ustępujące ogniska chorobowe są brunatnie zabarwione. Niekiedy (zwłaszcza u rasy czarnej) zmiany są bardzo długotrwałe (nawet do paru lat) jednakże nie pozostawiają blizn.

Zmiany na paznokciach występują w postaci podłużnych żółtawych bruzd.
Obraz histologiczny
W obrazie histologicznym charakterystyczne są zmiany na granicy skórno-naskórkowej, gdzie stwierdza się obfity naciek z limfocytów (większość stanowią limfocyty TH) i makrofagów. Ponadto komórki warstwy podstawnej naskórka wykazują cechy zwyrodnienia, apoptozy i martwicy. Martwicze keratynocyty i ciałka apoptotyczne mają postać okrągłych, kwasochłonnych, pozbawionych jądra ciałek średnicy 15-20 μm – są to tzw. ciałka koloidowe (ciałka włókienkowe, ciałka Civattego). W warstwie podstawnej zaburzona zostaje palisadowata architektura komórek, zastąpiona przez układ podobny do występującego fizjologicznie w warstwie kolczystej. Międzybrodawkowe wpuklenia naskórka przypominają zęby piły, ostrzem zwrócone w kierunku skóry właściwej. Warstwa ziarnista naskórka jest pogrubiała, często nie na całej długości tylko ogniskowo. Można stwierdzić hiperkeratozę, niekiedy towarzyszy jej parakeratoza o niewielkim nasileniu. W odmianie zanikowej liszaja płaskiego naskórek ulega zanikowi, w innych postaciach mamy do czynienia z przerostem naskórka.
Jak leczyć liszaj?
Gdy lekarz, na podstawie obrazu klinicznego i badania histopatologicznego rozpozna prawidłowo chorobę możemy zabrać się do jej leczenia.
W walce z ciągłym i silnym swędzeniem zapisywane są leki przeciwhistaminowe. Gdy zmiany skórne są bardzo zaawansowane stosuje się terapię sterydami i cytostatykami. W niektórych przypadkach stosuje się sulfony, antybiotyki czy pochodne kwasu witaminy A.
Na skórę bezpośrednio stosuje się maści sterydowe czy obojętne, by naskórek nawilżyć i natłuścić. Spękana skóra jest bowiem bardziej wrażliwa na pojawienie się wykwitu. Dlatego też zaleca się stosowanie rękawiczek i ochrony, by nie dopuścić do podrażnienia skóry chemikaliami.
Do leczenia stosuje się też fototerapię. Niejednokrotnie zaleca się łagodne płukanki osłaniające i powlekające, z takich produktów jak niemienie lniane czy malwa. Wszystkie te metody jednak muszą być prowadzone razem z konsultacją lekarską.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post