Miażdżyca, blaszki miażdżycowe

Schorzenia i wady układ krążenia, układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienie tętnicze, choroby tętnic i żył
admin. med.

Miażdżyca, blaszki miażdżycowe

Post autor: admin. med. »

Miażdżyca jest chorobą tętnic, polegającą na powstaniu w ich błonie wewnętrznej i środkowej zmian prowadzących do zmniejszenia elastyczności ścian i zwężających światło (przekrój) tych naczyń. Procesy wywołujące miażdżycę są skomplikowane i złożone. Miażdżyca jest przyczyną wielu chorób układu krążenia, jest główną przyczyną śmierci mieszkańców krajów zachodnich.


Tworzenie się blaszki miażdżycowej w świetle naczynia powoduje jego zwężenie a co za tym idzie pogorszenie ukrwienia mięśnia sercowego. Pęknięcie blaszki miażdżycowej powoduje uruchomienie całej kaskady procesów wykrzepiania w świetle naczynia co powoduje zamknięcie naczynia a w rezultacie zawał serca. Powstawanie blaszki miażdżycowej jest procesem patologicznym i polega na stwardnieniu i pogrubieniu ściany naczyń. Podstawą tego procesu jest gromadzenie się złogów lipidów, elementów morfotycznych krwi, węglowodanów i włóknika. Procesy te prowadzą do odkładania się złogów wapnia i zwapnienia blaszki miażdżycowej. Blaszka miażdżycowa zbudowana jest z centralnie położonego jądra, który zbudowany jest z lipidów. Zawartość procentowa lipidów decyduje o stabilności blaszki (im więcej lipidów tym blaszka jest bardziej niestabilna. Powierzchnia blaszki miażdżycowej może być gładka rób nierówna (chropowata). Powstawanie blaszki miażdżycowej zainicjowane jest uszkodzeniem śródbłonka (wewnętrzna błona wyścielająca światło naczyń. Przypuszcza się, że utlenione cząsteczki cholesterolu LDL mają właściwości cytotoksyczne i są głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie śródbłonka. Uszkodzenie sródbłonka powoduje powstanie procesu zapalnego a co za tym idzie uwalnianie mediatorów zapalenia. W miejsce zapalenia naciekają makrofagi (tzw. komórki żerne). Makrofagi wychwytują cząsteczki cholesterolu LDL. Makrofagi obładowane utlenowanymi cząsteczkami cholesterolu estryfikują je co prowadzi do powstania tzw. komórek piankowatych.Podwyższony poziom cholesterolu LDL sprzyja powstawaniu blaszki miażdżycowej. Blaszka miażdżycowa może być stabilna lub niestabilna (podatna na uszkodzenie. Rdzeń blaszki miażdżycowej wypełniony jest lipidami i mięśniówką gładką. Blaszki stabilne mają zazwyczają grubszą warstwę włóknika, która je pokrywa.



Czynniki przyspieszające i nasilające tempo rozwoju miażdżycy, znane jako czynniki zagrożenia, czyli tzw. czynniki ryzyka. Jest ich wiele. Zalicza się tutaj uwarunkowania genetyczne, płeć (częściej chorują mężczyźni), zanieczyszczenie środowiska, stres, wiek - tych czynników w zasadzie nie udaje się zmniejszać, modyfikować, są to czynniki niepoddające się kontroli człowieka. Jest jednak druga grupa czynników ryzyka, nazywana przez lekarzy modyfikowalnymi: niewłaściwe odżywianie, otyłość, cukrzyca, palenie tytoniu, braku ruchu, stres, nadciśnienie tętnicze - one nasilają i przyspieszają miażdżycę. Można jednak w pewnym zakresie wpływać na wymienione czynniki. Pełny sukces w zapobieganiu miażdżycy będzie łatwiejszy do osiągnięcia, jeśli będzie się zwalczać wiele czynników jednocześnie. Jedną z przyczyn nasilającą proces miażdżycowy jest palenie. Palenie tytoniu, oprócz powodowania mnóstwa innych schorzeń (nowotwory, obturacyjna choroba oskrzeli) wywiera silny miażdżycorodny wpływ na tętnice. Substancje zawarte w dymie tytoniowym dostając się do płuc, dalej do krążenia, powodują uszkodzenie śródbłonka tętnic, zwiększoną gotowość zakrzepową krwi i niekorzystny wpływ na lipoproteiny osocza. Niestety także bierne palenie papierosów, czyli wdychanie dymu z papierosa, którego pali ktoś obok, w tym samym pomieszczeniu, przyspiesza miażdżycę. Jeżeli chce się zapobiegać rozwojowi miażdżycy, konieczne jest całkowite zaprzestanie palenia tytoniu. Rzucenie palenia ma ogromny wpływ na poprawę zdrowia. Ruch i aktywność fizyczna mają bardzo pozytywny wpływ na zdrowie, zapobiegają rozwojowi miażdżycy. Spacery, bieganie, pływanie, jazda na rowerze - są zarówno rozrywką, sposobem rozładowania stresu, jak i najlepszym "lekiem" przeciwmiażdżycowym. Ćwiczenia fizyczne wywierają korzystny wpływ na lipoproteiny osocza, dochodzi do wzrostu cholesterolu HDL, redukcji zawartości w osoczu LDL, obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, poprawy tolerancji glukozy oraz wzrostu wrażliwości tkanek na insulinę. Cholesterol, o którego właściwy poziom apelują lekarze. Jego nadmiar może odkładać się w ścianach tętnic, zwężając je i utrudniając swobodny przepływ krwi. Żywienie sprzyjające profilaktyce miażdżycy powinno cechować się niskim spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych i cholesterolu, a wysokim spożyciem błonnika pokarmowego i witamin (owoce, warzywa, soki, mięso gotowane a nie smażone w tłuszczu). Przekarmianie sprzyja występowaniu nadwagi, otyłości. Redukcja nadwagi u otyłych powoduje zmniejszenie ryzyka zawału serca. Kolejnym czynnikiem przyspieszającym rozwój miażdżycy jest nadciśnienie tętnicze. Przyjmuje się obecnie za górną granicę normy ciśnienie o wartości 140/90 mm Hg. Ciśnienie wyższe powinno być leczone. Zwiększone ciśnienie krwi fizycznie może uszkadzać śródbłonek tętnic. Wielu nadciśnieniowców nie wie o swojej chorobie lub leczy ją w sposób niewystarczający. Często bardzo ciężko jest przekonać pacjenta o konieczności rozpoczęcia systematycznego leczenia farmakologicznego choroby, ponieważ nadciśnienie tętnicze "nie boli", nie jest odczuwalne przez chorego. Jednak jego następstwa mogą być bardzo poważne. Właściwe leczenie ma ogromne znaczenie dla zdrowia pacjenta. Dla własnego dobra należy mierzyć regularnie ciśnienie tętnicze krwi, w razie jego podwyższenia zgłosić się do lekarza. Niezależnym czynnikiem ryzyka chorób naczyniowych, w tym rozwoju miażdżycy, zwiększającym niekorzystne działanie pozostałych czynników ryzyka jest cukrzyca typu 2. Bardzo ważne jest właściwe, ścisłe według wskazań lekarskich leczenie cukrzycy. Oprócz przyjmowanych środków farmakologicznych konieczna jest odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.


Choroby związane z miażdżycą. Miażdżyca tętnic jest wspólną przyczyną choroby wieńcowej, zawału serca, zaburzeń przepływu krwi w tętnicach szyjnych i mózgowych z udarem mózgowym, zaburzeń przepływu w innych narządach jak np. nerki oraz chromania przestankowego kończyn dolnych. Skutkiem miażdżycy naczyń wieńcowych jest choroba niedokrwienna serca oraz zawały serca. Serce oplecione jest siecią odżywiających je naczyń przypominających wieniec - stąd nazwa "naczynia wieńcowe". Oznaką miażdżycy tętnic odżywiających serce jest zmniejszenie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe, co z kolei jest przyczyną dusznicy bolesnej. Ból i pieczenie za mostkiem podczas wysiłku lub zdenerwowania świadczyć mogą o chorobie wieńcowej. Utrudnienie dopływu krwi do serca przez miażdżycę, a w szczególności pęknięcie blaszki miażdżycowej grozić może całkowitym zablokowaniem tętnicy wieńcowej przez skrzep krwi. Sytuacja taka prowadzić może do zawału serca. W przypadku pojawiania się bólów w klatce piersiowej należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza. W diagnostyce wykorzystuje się EKG, próbę wysiłkową oraz badania laboratoryjne (po pobraniu krwi). Inną dolegliwością związana z miażdżycą naczyń może być chromanie przestankowe. Tak określa się ból kończyn dolnych pojawiający się po przejściu określonego dystansu. Chromanie wskazuje na obecność zmian miażdżycowych w tętnicach doprowadzających krew do kończyn dolnych, a ból powstaje w związku z niedokrwieniem mięśni, które na skutek intensywnej pracy wymagają większego ukrwienia. Blaszki miażdżycowe zwężające naczynie, które w warunkach spoczynku jest całkowicie wydolne, w czasie wysiłku uniemożliwiają dostarczenie zwiększonej ilości krwi tętniczej do mięśni. Stąd ból podczas chodzenia. Zaawansowana miażdżyca tętnic szyjnych prowadząc do ich zwężenia powodować może udary mózgu. Procesem miażdżycowym zajęte mogą być też tętnice mózgowe, a ich nagłe zamkniecie jest przyczyna udarów.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post