ForumMedyczne.edu.pl

Dlaczego moje badanie wymaga powtórzenia
Pewnie większość z Was, przynajmniej raz w swoim życiu otrzymało informację z laboratorium dotyczącą konieczności ponownego pobrania krwi, moczu bądź kału itp. Z czego to wynika? Czy to głównie wina laboratorium, jaką niestety często obarczają nas pacjenci, lekarze i pielęgniarki pobierające?
W większości przypadków nie stanowi to błędu laboratorium, a może wynikać:
-- z nieprawidłowego przygotowania się pacjenta do pobrania materiału
-Osoba badana nie była na czczo- diagności w prosty sposób dowiadują się o tym fakcie sprawdzając wygląd surowicy, która jest mętna i mleczna. Wiąże się to z występowaniem zjawiska lipemii, które opisałam w innym poście. Należy pamiętać, że wpływ na wyniki badań ma również kolacja z dnia poprzedniego oraz np. poranna kawa.
- Pacjent przyjął leki przed pobraniem materiału do badań, które mogą wpływać na wynik analizy np. preparaty żelaza, Euthyrox itp.
- Nieprawidłowe pobranie próbki moczu lub kału, nieprawidłowe przygotowanie się do ww. badań np. brak podmycia się przed pobraniem moczu na badanie ogólne i posiew, zbyt mała ilość materiału, nieprawidłowe przechowywanie uzyskanej próbki, brak sterylnego, dedykowanego próbce pojemnika np. mocz w słoiku po przetworach, co może zafałszować wynik analizy z powodu zanieczyszczeń np. obecności glukozy itp, zanieczyszczenie próbki krwią menstruacyjną itp.
- Stawienie się na pobranie krwi po nieprzespanej nocy, po stresujących sytuacjach, po spożyciu alkoholu, po intensywnym wysiłku fizycznym, po stosunku płciowym, w czasie menstruacji, po szczepieniu, po badaniu prostaty (w przypadku PSA), po przebytym urazie, oparzeniu (np. w przypadku ddimerów), w trakcie infekcji jeśli to nie ma pilnego wskazania.
-- z nieprawidłowego pobrania materiału do badania:
- w nieprawidłową probówkę np. ACTH w probówkę z aktywatorem krzepnięcia zamiast na EDTA, beztlenowy posiew krwi do butelki dla tlenowców, test obciążenia glukozą w probówkę na skrzep zamiast fluorek, co po długim czasie transportu może powodować zafałszowanie wyniku itp.
- zbyt długi ucisk stazy lub trudności w pobraniu, może skutkować zaburzeniem niektórych wyników, głównie oznaczenia stężenia potasu, żelaza itp.
- w nieprawidłowej kolejności pobierania, co stwarza ryzyko zanieczyszczenia np. surowicy z której będzie oznaczany potas, jonami z probówki morfologicznej K2EDTA, jeśli została pobrana jako pierwsza
- pobranie zbyt małej, niewystarczającej ilości materiału do badania
- pobranie zbyt małej lub zbyt dużej ilości krwi do badania przed lub ponad kreskę na probówce w przypadku, gdzie jest to niezbędne do uzyskania prawidłowego wyniku np. oznaczanie czasów krzepnięcia PT, APTT itp.
- zapominanie lub zbyt słabe wymieszanie krwi pobranej do probówki z antykoagulantem co skutkuje koniecznością ponownego pobrania z powodu SKRZEPU - jedna z częstszych przyczyn
- pobranie z wkłucia centralnego, "z kroplówką",
- trudności w pobraniu krwi, pobranie przez "nakapanie" co może skutkować wystąpieniem hemolizy (zarówno widocznej jak i niewidocznej gołym okiem, a mającej wpływ na wyniki np. potasu, żelaza, LDH itp)
- dezynfekcja miejsca wkłucia środkiem zawierającym alkohol na badanie obecności alkoholu we krwi
-- z powodu trudności w identyfikacji pacjenta lub próbki
- nieprawidłowo wypełnione zlecenie przez osobę pobierającą
- brak przyklejonego kodu kreskowego na probówce
- nieprawidłowo opisana probówka np. na badania serologiczne-bardzo ważny wymóg, gwarantujący bezpieczeństwo pacjenta np. podczas transfuzji w przyszłości
- brak prawidłowo uzupełnionych dodatkowych dokumentów wymaganych głównie w przypadku badań specjalistycznych np. deklaracja świadomej zgody na badania genetyczne
-- z braku próbki
Niestety zdarza się, że próbki giną podczas transportu do laboratorium. Niekiedy osoba pobierająca, przy dużej ilości badań pacjenta na skierowaniu (tak, zdarzają się zlecenia np. na 50 badań), może zapomnieć o pobraniu tej jednej, wymagającej specjalnej probówki. Próbki mogą zaginąć również w laboratorium np. podczas sortowania ich w specjalnym sorterze. Mimo wszystko staramy się, aby takich przypadków było jak najmniej.
-- z powodu trudności diagnostycznych
Jako diagności laboratoryjni autoryzujący wyniki Waszych badań ponosimy odpowiedzialność za wykonywane wyniki, poza tym nasze sumienie nie pozwala nam na wydanie niesprawdzonego wyniku. Z tego powodu, w przypadku uzyskania rezultatu niepasującego do stanu pacjenta, do reszty badań lub zmieniającego się diametralnie z dnia na dzień, wolimy zaprosić Was na ponowne pobranie by upewnić się co do jego wiarygodności.
-- ze zniszczenia próbki
To również niestety może się zdarzyć np. podczas transportu do laboratorium, podczas wirowania próbek krwi - plastikowa probówka może ulec pęknięciu, niedokręcony pojemnik z moczem wylaniu. Ostatnio również podczas awarii igły pobierającej w aparacie biochemicznym, maszyna dolała do surowicy sporą ilość płynu myjącego z wodą, a jak wiadomo taka próbka nie ma już żadnej wartości diagnostycznej (tak, drodzy Diagności, to słynna wygięta igła w Integrze:))
-- z rutynowych procedur postępowania w przypadku otrzymania wyników pozytywnych
Mam na myśli głównie procedury podczas otrzymania pozytywnego wyniku testów zakaźnych np. HIV.HCV,WZW, WR, co jest niezbędne do potwierdzenia bądź wykluczenia zakażenia. W przypadku testów serologicznych również podejrzenie obecności przeciwciał odpornościowych wymaga ponownego pobrania materiału wraz z zebraniem wywiadu od osoby badanej.
-- z występowania zjawisk na które nie ma wpływu pacjent, osoba pobierająca i diagnosta laboratoryjny
Zdarza się, że niektóre zjawiska mogą utrudniać uzyskanie miarodajnego wyniku lub zupełnie uniemożliwiać wykonanie danej analizy. Przykładem może być chociażby ostatnio opisane przeze mnie zjawisko surowicy, która nie chce się wykrzepić u pacjentów mających problemy z układem krzepnięcia lub leczonych heparyną. Również hemoliza wewnątrznaczyniowa (ale nie ta spowodowana nieprawidłowym pobraniem) lub lipemia (towarzysząca niektórym schorzeniom, nie tylko w przypadku spożycia obfitego posiłku) należy do takich ewenementów. Ponowne pobranie pozwala zweryfikować czy są one spowodowane chorobą czy wadą próbki.

źródło: facebook.com/groups/992174550828660