Nowe rejestracje – UE | luty 2022
W lutym 2022 r. Komisja Europejska w ramach procedury centralnej wydała 10 decyzji
o dopuszczeniu do obrotu nowych produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania
u ludzi. Dotyczą one 5 nowych substancji czynnych (anifrolumab, finerenon, somatrogon –
oznaczony jako lek sierocy, tepotynib, wokselotor – oznaczony jako lek sierocy) i 5 substancji
czynnych oraz szczepionki (z antygenami w nowym zestawieniu) już stosowanych w medycynie.
Produkty omówiono w ramach klasy ATC według WHO oraz substancji czynnej
z uwzględnieniem wskazań i mechanizmu działania według Charakterystyki Produktu
Leczniczego, pomijając inne szczegóły, które można znaleźć w witrynie internetowej Europejskiej
Agencji Produktów Leczniczych ema.
A – PRZEWÓD POKARMOWY I METABOLIZM
A10 – Leki stosowane w cukrzycy; A10B – Leki obniżające poziom glukozy we krwi,
z wyłączeniem insulin; A10BD – Preparaty złożone doustnych leków obniżających poziom
glukozy we krwi; A10BD07 – Metformina i sitagliptyna
Metformin+sitagliptin: Sitagliptin/Metformin hydrochloride Mylan to 11. zarejestrowana marka
leków o podanym składzie. Również w lutym 2022 zarejestrowano w Polsce jako 10. markę:
Juzimette (Gedeon Richter Polska). Do sprzedaży wprowadzono 2 marki: od czerwca 2014
Janumet (Merck Sharp & Dohme) i od października 2014 Ristfor (Merck Sharp & Dohme).
Nie pojawiły się jeszcze na rynku w Polsce: Efficib (Merck Sharp & Dohme), Eprocliv (Sandoz),
Maymetsi (Krka), Metsigletic (Polpharma), Sademlip (Sandoz), Sitagliptyna/Chlorowodorek
metforminy Polpharma i Velmetia (Merck Sharp & Dohme).
A16/A16A – Pozostałe produkty działające na przewód pokarmowy i metabolizm; A16AX –
Różne środki działające na przewód pokarmowy i metabolizm
Sapropterin: Sapropterin Dipharma to 2. zarejestrowana marka sapropteryny. Do sprzedaży
wprowadzono od grudnia 2009 Kuvan (BioMarin).
Leki są wskazane: w leczeniu hiperfenyloalaninemii (HPA, ang. hyperphenylalaninaemia)
u dorosłych i dzieci w każdym wieku, chorujących na fenyloketonurię (PKU, ang.
phenylketonuria), u których stwierdzono reakcję na ten rodzaj leczenia; w leczeniu HPA
u dorosłych i dzieci w każdym wieku z niedoborem tetrahydrobiopteryny (BH4, ang.
tetrahydrobiopterin), u których stwierdzono reakcję na ten rodzaj leczenia.
Hiperfenyloalaninemię rozpoznaje się na podstawie nieprawidłowo zwiększonego stężenia
fenyloalaniny we krwi i najczęściej spowodowana jest ona obecnością autosomalnych,
recesywnych mutacji w obrębie genów odpowiedzialnych za kodowanie enzymu hydroksylazy
fenyloalaniny (w przypadku fenyloketonurii) lub genów kodujących enzymy, biorące udział
w biosyntezie lub regeneracji 6R tetrahydrobiopteryny (6R-BH4) (w przypadku niedoboru BH4).
Niedobór BH4 należy do grupy zaburzeń, których przyczyną są mutacje lub delecje w obrębie
genów odpowiedzialnych za kodowanie od jednego do pięciu enzymów, biorących udział
w biosyntezie lub odtwarzaniu BH4. W obydwu przypadkach dochodzi do sytuacji, w której
fenyloalanina nie jest skutecznie metabolizowana do aminokwasu tyrozyny, co prowadzi do
zwiększenia stężenia fenyloalaniny we krwi. Sapropteryna jest syntetyczną wersją,
odpowiadającą naturalnie występującej 6R-BH4, która jest kofaktorem enzymu hydroksylazy
fenyloalaniny oraz aminokwasów tyrozyny i tryptofanu. Celem podawania dichlorowodorku
sapropteryny u pacjentów z PKU reagującą na leczenie BH4, jest poprawienie aktywności
nieprawidłowej hydroksylazy fenyloalaniny i przez to zwiększenie lub przywrócenie
IQVIA | 29.03.2022 Nowe rejestracje – UE | luty 2022 Strona 2 z 5
oksydacyjnych przemian metabolicznych fenyloalaniny na wystarczającym poziomie,
umożliwiającym zmniejszenie lub utrzymywanie stężenia fenyloalaniny we krwi, zapobieganie
lub zmniejszanie dalszej kumulacji fenyloalaniny oraz zwiększanie tolerancji na podaż
fenyloalaniny, zawartej w stosowanej diecie. U pacjentów z niedoborem BH4 dichlorowodorek
sapropteryny stosuje się w celu uzupełnienia zbyt małego stężenia BH4 we krwi, prowadząc do
przywrócenia aktywności hydroksylazy fenyloalaniny.
B – KREW I UKŁAD KRWIOTWÓRCZY
B06/B06A/B06AX – Inne środki hematologiczne;
Voxelotor: Oxbryta (Global Blood Therapeutics) jest wskazany w leczeniu niedokrwistości
hemolitycznej spowodowanej niedokrwistością sierpowatokrwinkową (ang. sickle cell disease,
SCD) u dorosłych i dzieci w wieku 12 lat i starszych w monoterapii lub w skojarzeniu
z hydroksymocznikiem.
Wokselotor jest inhibitorem polimeryzacji hemoglobiny S (HbS), który wiąże się z HbS
w stosunku stechiometrycznym 1:1 i wykazuje preferencyjne partycjonowanie do krwinek
czerwonych. Zwiększając powinowactwo Hb do tlenu, wokselotor wykazuje zależne od dawki
hamowanie polimeryzacji HbS. Wokselotor hamuje sierpowanie czerwonych krwinek i poprawia
ich odkształcalność.
Decyzją Komisji Europejskiej z 18 listopada 2016 wokselotor został oznaczony jako sierocy
produkt leczniczy w podanym wskazaniu, a w okresie do 15 lutego 2032 ma zagwarantowaną
10 letnią wyłączność rynkową.
C – UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY
C03 – Leki moczopędne; C03D – Antagoniści aldosteronu i inne leki oszczędzające potas;
C03DA – Antagoniści aldosteronu
Finerenone: Kerendia (Bayer) jest wskazany w leczeniu przewlekłej choroby nerek (stadium 3
i 4, z albuminurią) powiązanej z cukrzycą typu 2. u dorosłych.
Finerenon jest niesteroidowym, selektywnym antagonistą receptora mineralokortykoidowego
(ang. mineralocorticoid receptor, MR), który jest aktywowany przez aldosteron i kortyzol oraz
reguluje transkrypcję genów. Wiązanie finerenonu z MR prowadzi do powstania specyficznego
kompleksu receptor-ligand, który blokuje rekrutowanie koaktywatorów transkrypcyjnych
biorących udział w ekspresji mediatorów prozapalnych i prowłóknieniowych.
H – LEKI HORMONALNE DZIAŁAJĄCE OGÓLNIE, Z WYŁĄCZENIEM
HORMONÓW PŁCIOWYCH I INSULIN
H01 – Hormony przysadki i podwzgórza oraz ich analogi; H01A – Hormony przedniego płata
przysadki oraz ich analogi; H01AC – Somatropina i agoniści somatropiny
Somatrogon: Ngenla (Pfizer) jest wskazany do stosowania w leczeniu dzieci i młodzieży w wieku
3 lat i starszych z zaburzeniami wzrostu spowodowanymi niedostatecznym wydzielaniem
hormonu wzrostu. Leczenie powinno być rozpoczynane i monitorowane przez lekarzy mających
odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w rozpoznawaniu i leczeniu niedoboru hormonu
wzrostu (GHD, ang. growth hormone deficiency) u dzieci i młodzieży.
Somatrogon, wytwarzany w komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO, ang. chinese hamster
ovary) metodą rekombinacji DNA, jest glikoproteiną składającą się z sekwencji aminokwasowej
hGH z jedną kopią części C-końcowej peptydu (CTP, ang. C-terminal peptide), pochodzącą
z podjednostki beta ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG, ang. human chorionic
gonadotropin) na końcu N i dwiema kopiami CTP (w tandemie) na końcu C. Za okres półtrwania
somatrogonu odpowiadają glikozylacja oraz domeny CTP, co pozwala na dawkowanie raz na
tydzień. Somatrogon wiąże się z receptorem hormonu wzrostu (GH) i inicjuje kaskadę
sygnałową, której kulminacją są zmiany we wzroście i metabolizmie. Zgodnie ze szlakami
sygnałowymi GH wiązanie somatrogronu prowadzi do aktywacji szlaku sygnałowego
IQVIA | 29.03.2022 Nowe rejestracje – UE | luty 2022 Strona 3 z 5
przekaźnika sygnału i aktywatora transkrypcji 5B (STAT5b, ang. signal transducer and activator
of transcription 5B) i zwiększenia stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1, ang.
insulin-like growth factor 1) w surowicy. Stwierdzono, że stężenie IGF-1 wzrasta w sposób
zależny od dawki podczas leczenia somatrogonem, pośrednicząc częściowo w efekcie
klinicznym. W rezultacie GH i IGF-1 stymulują zmiany metaboliczne, wzrost liniowy oraz
zwiększają tempo wzrostu u dzieci i młodzieży z GHD.
Decyzją Komisji Europejskiej z 24 stycznia 2013 somatrogon został oznaczony jako sierocy
produkt leczniczy w podanym wskazaniu, a w okresie do 15 lutego 2032 ma zagwarantowaną
10 letnią wyłączność rynkową.
J – LEKI PRZECIWZAKAŹNE DZIAŁAJĄCE OGÓLNIE
J07 – Szczepionki; J07A – Szczepionki bakteryjne; J07AL – Szczepionki przeciw
pneumokokom
Pneumococcale saccharidicum vaccinum: Apexxnar (Pfizer) to 5. zarejestrowana
szczepionka przeciw pneumokokom. Na rynek wprowadzono 3 szczepionki: Pneumovax 23
(Merck Sharp & Dohme; szczepionka 23-walentna), od kwietnia 2009 Synflorix
(GlaxoSmithKline; szczepionka 10-walentna) i od stycznia 2010 Prevenar 13 (Pfizer;
szczepionka 13-walentna). Nie pojawiła się jeszcze w sprzedaży 15-walentna szczepionka
Vaxneuvance (Merck Sharp & Dohme).
Ostatnio skreślono z Rejestru: Pneumo 23 (Sanofi Pasteur; preparat był obecny na rynku),
Prevenar (Pfizer; szczepionka 7-walentna; preparat był obecny na rynku).
Apexxnar jest 20-walentną polisacharydową szczepionką przeciw pneumokokom,
skoniugowaną, adsorbowaną na fosforanie glinu. Zawiera 20 pneumokokowych polisacharydów
otoczkowych, przy czym wszystkie skoniugowane są z białkiem nośnikowym CRM197, które
modyfikuje immunologiczną odpowiedź na polisacharyd z odpowiedzi niezależnej od limfocytów
T na odpowiedź od nich zależną. Odpowiedź zależna od limfocytów T prowadzi zarówno do
wzmożonej odpowiedzi przeciwciał, jak i do wytwarzania limfocytów B pamięci, co pozwala na
anamnestyczną (wtórną) odpowiedź po ponownej ekspozycji na bakterie. Immunizacja
szczepionką Apexxnar indukuje produkcję przeciwciał w surowicy oraz pamięć immunologiczną
przeciw serotypom zawartym w szczepionce. U osób dorosłych stężenia przeciwciał krążących,
które korelują z ochroną przed chorobą pneumokokową, nie zostały dokładnie określone.
L – LEKI PRZECIWNOWOTWOROWE I WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD
ODPORNOŚCIOWY
L01 – Leki przeciwnowotworowe; L01E – Inhibitory kinazy białkowej; L01EX – Inne inhibitory
kinazy białkowej
Tepotinib: Tepmetko (Merck) w monoterapii jest wskazany do stosowania w leczeniu pacjentów
dorosłych z zaawansowanym niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDRP) z mutacjami
prowadzącymi do pominięcia eksonu 14 (METex14) genu czynnika przejścia
mezenchymalnonabłonkowego, którzy wymagają terapii ogólnoustrojowej po wcześniejszej
immunoterapii i (lub) chemioterapii opartej na związkach platyny.
Tepotynib jest odwracalnym kompetycyjnym dla adenozynotrifosforanu (ang. adenosine
triphosphate, ATP) typu I drobnocząsteczkowym inhibitorem MET. Tepotynib w sposób zależny
od dawki blokował fosforylację MET i zależne od MET kaskady sygnałów, takie jak szlaki kinazy
fosfatydyloinozytolowej 3/kinazy białkowej B (PI3K/Akt) i kinazy białkowej aktywowanej
mitogenami/kinazy regulowanej sygnałem zewnątrzkomórkowym (MAPK/ERK). Tepotynib
wykazywał wyraźną aktywność przeciwnowotworową w guzach z onkogenną aktywacją MET,
takich jak mutacje pomijające METex14.
L04/L04A – Leki hamujące układ odpornościowy; L04AA – Selektywne leki hamujące układ
odpornościowy
Anifrolumab: Saphnelo (AstraZeneca) jest wskazany do stosowania jako leczenie uzupełniające
u dorosłych pacjentów z aktywnym, seropozytywnym toczniem rumieniowatym układowym (ang.
IQVIA | 29.03.2022 Nowe rejestracje – UE | luty 2022 Strona 4 z 5
systemic lupus erythematosus, SLE) o postaci umiarkowanej do ciężkiej, pomimo stosowania
standardowego leczenia.
Anifrolumab jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym z klasy immunoglobulin G1 kappa
(IgG1κ), wytwarzanym w komórkach szpiczaka mysiego (linia komórkowa NS0) w technologii
rekombinacji DNA, które z dużą swoistością i powinowactwem wiąże się z podjednostką
1 receptora interferonów typu I (ang. type I interferon receptor, IFNAR1). Wiązanie to hamuje
szlak sygnałowy IFN typu I, blokując w ten sposób aktywność biologiczną interferonów typu I.
Anifrolumab powoduje także internalizację IFNAR1, zmniejszając w ten sposób liczbę IFNAR1
na powierzchni komórki gotowych do połączenia się z receptorem. Blokada zależnego od
receptora szlaku sygnałowego IFN typu I hamuje ekspresję genów indukowanych przez IFN,
a także dalsze procesy zapalne i immunologiczne. Zahamowanie IFN typu I blokuje różnicowanie
komórek plazmatycznych i normalizuje obwodowe subpopulacje limfocytów T, przywracając
zaburzoną w SLE równowagę pomiędzy odpornością nabytą i wrodzoną.
N – UKŁAD NERWOWY
N04 – Leki przeciw chorobie Parkinsona; N04B – Leki dopaminergiczne; N04BX – Inne leki
dopaminergiczne
Opicapone: Ontilyv (Bial-Portela & Ca) to 2. zarejestrowana marka opikaponu. Na rynek
w Polsce jeszcze nie został wprowadzony Ongentys (Bial-Portela & Ca), zarejestrowany
w czerwcu 2016.
Leki są wskazane w leczeniu wspomagającym terapię produktami złożonymi zawierającymi
lewodopę i inhibitory dekarboksylazy DOPA (DDCI) u dorosłych pacjentów z chorobą Parkinsona
oraz fluktuacjami ruchowymi końca dawki, których nie można opanować stosując te produkty
złożone.
Opikapon jest obwodowym, selektywnym i odwracalnym inhibitorem katecholo-O-
metylotransferazy (COMT), cechującym się wysoką zdolnością wiązania (subpikomolową), co
przekłada się na wolną stałą tempa dysocjacji kompleksów i długi czas działania in vivo
(>24 godz.). W obecności inhibitora dekarboksylazy DOPA (DDCI) COMT staje się głównym
enzymem metabolizującym lewodopę, katalizującym jej konwersję do 3-O-metyldopy (3 OMD)
w mózgu i nerwach obwodowych. U pacjentów przyjmujących lewodopę i DDCI o działaniu
obwodowym, takie jak karbidopa lub benserazyd, opikapon zwiększa stężenie lewodopy
w osoczu, tym samym poprawiając odpowiedź kliniczną na lewodopę.
N05 – Leki psychotropowe; N05A – Leki neuroleptyczne; N05AX – Inne leki neuroleptyczne
Risperidone: Okedi (Rovi) do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu to 9. zarejestrowana
marka preparatów rysperydonu. Na rynek wprowadzono 7 leków doustnych jednodawkowych:
Rispolept (Janssen-Cilag; lek oryginalny), Ryspolit (Polpharma), od kwietnia 2006 Risperon
(Lekam), od maja 2007 Rileptid (Egis), od lipca 2007 Torendo Q-Tab (Krka), od lutego 2009
Risperidon Vipharm (zarejestrowany wcześniej pod nazwą: Risperidon Specifar), od listopada
2011 Orizon (Orion).
W postaci doustnej wielodawkowej do sprzedaży wprowadzono 3 leki: Rispolept (Janssen-Cilag),
Ryspolit (Polpharma) i od października 2009 Orizon (Orion).
Ponadto dostępny jest preparat parenteralny jednodawkowy o przedłużonym uwalnianiu:
Rispolept Consta (Janssen-Cilag).
Nie pojawił się jeszcze na rynku preparat do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu Risperidone
Teva.
Niektóre decyzje porejestracyjne Komisji Europejskiej:
• decyzja z 3 II 2022 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Bayer) z 27 XII 2021,
pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Vivanza,
zarejestrowanego 4 III 2003 – substancja czynna: vardenafil, klasa: G04BE.