Obniżenia i uniesienia ST w badaniu ekg, niezwiązane z niedokrwieniem mięśnia sercowego

Schorzenia i wady układ krążenia, układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienie tętnicze, choroby tętnic i żył
admin. med.

Obniżenia i uniesienia ST w badaniu ekg, niezwiązane z niedokrwieniem mięśnia sercowego

Post autor: admin. med. »

Obniżenia i uniesienia ST w badaniu ekg, niezwiązane z niedokrwieniem mięśnia sercowego
Klinika Neurologii, Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. Adam Stępień
WSTĘP
Elektrokardiografia jest to metoda ogólnodostępna i niedroga. Z zapisu krzywej elektrokardiograficznej (EKG) można odczytać wiele informacji o funkcji mięśnia sercowego: zaburzeniach rytmu (komorowe i nadkomorowe) i zaburzeniach przewodzenia (bloki przedsionkowo-komorowe, zatokowo-przedsionkowe). Jedną z ważniejszych funkcji EKG jest rozpoznawanie niedokrwienia i zawału mięśnia sercowego. Pojawienie się zmian w postaci obniżenia odcinka ST, ujemnych załamków T sugeruje ostre niedokrwienie, uniesienie odcinka ST wskazuje na tworzenie się zawału, patologiczne załamki Q świadczą o przebytym w przeszłości zawale serca. Za pomocą EKG można umiejscowić strefę zawału, biorąc pod uwagę odprowadzenia, w których są zmiany i przekładając je na odpowiednie ściany serca, np. zawał ściany przedniej w odprowadzeniach V1-V4.
Morfologia zmian odcinka ST
Zmiany odcinka ST mogą mieć obraz obniżenia lub uniesienia odcinka ST. Są wynikiem gradientu elektrycznego pomiędzy wsierdziem i nasierdziem. Zmiany ST możemy podzielić na te związane z niedokrwieniem i te, wynikające z innych przyczyn. (1).
Obniżenie ST może mieć różny przebieg: skośny ku górze, skośny do dołu i poziomy. Obniżenie skośne ku górze rzadziej jest związane z niedokrwieniem, przy obniżeniu skośnym do dołu, a zwłaszcza poziomym, można podejrzewać niedokrwienie mięśnia sercowego. Obniżenie odcinka ST oceniamy w punkcie położonym 60-80 ms od punktu J, mierząc je względem linii izoelektrycznej. Obniżenie ST obserwujemy w niedokrwieniu mięśnia sercowego (zazwyczaj równoległe do linii izoelektrycznej), ale również pod wpływem działania glikozydów naparstnicy (miseczkowate), w przeroście komór (obniżenie skośne do dołu), przy istotnej stenozie mitralnej, w ciężkim nadciśnieniu z przerostem lewej komory, kardiomiopatii, niedokrwistości, niedoborze potasu (hipokalemii), ciężkiej hipoksji, preekscytacji i zaburzeniach przewodnictwa śródkomorowego. (1).
Uniesienie odcinka ST jest typowe dla świeżego zawału serca (wypukłe ku górze – tzw. fala Pardee), anginy Prinzmetala, tętniaka pozawałowego, ostrego zapalenia wsierdzia, zespołu wczesnej repolaryzacji, bloków odnogi pęczka Hisa, hiperkalemii, zespołu Brugadów, zatorowości płucnej, po kardiowersji.
W odprowadzeniach V1-V3 powszechnie spotykane nieznaczne uniesienie odcinka ST jest zazwyczaj wariantem normy, u osób pochodzenia afro-karaibskiego uniesienie ST w odprowadzeniach przedsercowych jest wariantem normy.
Poniżej przedstawiam niektóre przyczyny obniżeń i uniesień odcinka ST.
Inne niż zawał serca przyczyny uniesienia odcinka ST
Bloki odnóg pęczka Hisa
W 1893 roku His opisał po raz pierwszy pęczek przedsionkowo-komorowy, który potem został nazwany jego nazwiskiem. (2). Fizjologicznie w sercu zdrowego człowieka pobudzenie powstaje w węźle zatokowym, rozprzestrzenia się po przedsionkach i biegnie przez złącze przedsionkowo-komorowe do pęczka Hisa, następnie jego odnogami do prawej i lewej komory. Najpierw pobudzana jest przegroda serca, następnie synchronicznie obie komory. W przypadku bloku którejś z odnóg pęczka Hisa zaburzona jest właśnie synchronizacja pobudzenia mięśniówki komór.
W warunkach prawidłowych pęczek Hisa przebiega od węzła przedsionkowo-komorowego i rozdziela się na odnogę prawą i lewą, które zaopatrują prawą i lewą komorę. Lewa odnoga dzieli się na przednią i tylną wiązkę. Blok lewej lub prawej odnogi pęczka Hisa jest zaburzeniem przewodnictwa wewnątrzkomorowego serca. Blok może objąć jedną odnogę, jedną wiązkę lub całą odnogę prawą i jedną wiązkę lewej odnogi.
Jeżeli lewa odnoga jest zablokowana, to przegroda jest depolaryzowana ze strony prawej na lewą i prawa komora ulega depolaryzacji przed lewą. Powoduje to powstanie typowego zespołu QRS w kształcie litery M w odprowadzeniu V6. W bloku lewej odnogi zespół QRS jest wydłużony powyżej 120 ms, załamki R są szerokie, zazębione w I, aVL, V5, V6, brak jest załamków q w aVL, odcinek ST i załamek T są przeciwstawne do wychylenia zespołu QRS. Blok lewej odnogi może występować w niedokrwieniu mięśnia sercowego i w zawale serca, a także w stanach prowadzących do włóknienia mięśnia sercowego. Obecność świeżo rozpoznanego bloku lewej odnogi pęczka Hisa może być sama w sobie wyrazem ostrego zespołu wieńcowego. (19).
Blok prawej odnogi pęczka Hisa powstaje podczas zablokowania przewodzenia impulsów w prawej odnodze pęczka. Pobudzenie szerzy się poprzez lewą odnogę do lewej komory, przez przegrodę międzykomorową do komory prawej. Zespół QRS jest poszerzony, zniekształcony, zazębiony, typu rsR', rSR', rsr' w odprowadzeniach V1, V2; załamek S szeroki w odprowadzeniach V5, V6; ponadto występuje przeciwstawny zwrot odcinka ST-T w stosunku do głównego wychylenia zespołu QRS w odprowadzeniach znad prawej komory. (19). Przyczynami bloku prawej odnogi pęczka Hisa mogą być: wada wrodzona serca, zapalenie mięśnia sercowego, przerost prawej komory serca, choroba niedokrwienna serca.
Brak synchronizacji w pracy komór może powodować lub pogłębiać istniejącą niewydolność serca. Blok odnogi może również przejść w całkowity blok przedsionkowo-komorowy, którego wystąpienie jest stanem zagrożenia życia. W takich sytuacjach konieczne jest wszczepienie rozrusznika serca. Chory zwykle nie odczuwa samego bloku przewodzenia. Dolegliwości wynikają z choroby podstawowej, czyli niewydolności serca.
Zespół wczesnej repolaryzacji
Zespół wczesnej repolaryzacji występuje u pacjentów z wysokim napięciem układu przywspółczulnego lub brakiem aktywacji ze strony układu współczulnego. Wczesna repolaryzacja cechuje się wklęsłym uniesieniem odcinka ST i punktu J w odprowadzeniach przedsercowych z wysokim, zaostrzonym i dodatnim T w V2-V4. (3).
Zespół Brugadów
Zespół Brugadów jest to choroba uwarunkowana genetycznie, o charakterystycznych cechach elektrokardiograficznych. W 85% dotyczy mężczyzn, ujawnia się w 3. lub 4. dekadzie życia. (4-6). Po raz pierwszy opisana przez braci Brugada w 1992 r. (7, 6).
Wyróżniamy 3 typy zmian w EKG: typ 1 jest diagnostyczny dla zespołu Brugadów, charakteryzuje się wypukłym uniesieniem odcinka ST powyżej 2 mm co najmniej w jednym odprowadzeniu pośród V1-V3, załamek T jest ujemny. W typie 2 odcinek ST jest siodełkowato uniesiony z wysokim odejściem punktu J powyżej 1 mm, załamek T dodatni lub dwufazowy. Typ 3 charakteryzuje się siodełkowatym lub wypukłym uniesieniem odcinka ST poniżej 1 mm (6). Zmiany mogą być prowokowane przez gorączkę, hipo- i hiperkalemię, alkohol, glukozę i insulinę, kokainę i leki. (8).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post