Osteoporoza wtórna
Trudne przypadki w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej.
Dr n. med. Katarzyna GRUSZECKA-MARCZYŃSKA
Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych
UM we Wrocławiu
Dr n. med. Beata NOWAK
Katedra i Zakład Farmakologii UM we Wroclawiu
Osteoporoza wtórna
Trudne przypadki w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej.
Osteoporoza jest uogólnioną chorobą szkieletu charakteryzującą się zmniejszeniem masy tkanki kostnej i destrukcją mikroarchitektury kości, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia jej mechanicznej wytrzymałości oraz zwiększonego ryzyka powstawania złamań.
Szacuje się, że osteoporoza dotyka ponad 30% osób po 65. r.ż., co znalazło wyraz w stanowisku Konferencji Uzgodnieniowej Narodowego Instytutu Zdrowia w USA z 2001 roku (National Institutes of Health Consensus Conference on Osteoporosis), w którym zwrócono uwagę na wysoką częstość występowania tej jednostki chorobowej w ogólnej populacji, a także zaakcentowano jej psychospołeczne i ekonomiczne konsekwencje. Ponadto podkreślono rolę wczesnego rozpoznawania zarówno pierwotnej, jak i wtórnej postaci tej choroby.
Wyróżniamy osteoporozę pierwotną, zwaną inaczej idiopatyczną (pomenopauzalną, starczą), oraz osteoporozę wtórną, tj. związaną z innymi schorzeniami i/lub stosowanymi przewlekle lekami.
W praktyce reumatologicznej najczęściej stwierdzaną przyczyną wtórnej osteoporozy jest przewlekła steroidoterapia, która wpływa na:
Aktywację apoptozy osteoblastów (OB)
Zmniejszenie ilości OB i komórek prekursorowych
Wzrost aktywności osteoklastów (OC)
Zmniejszenie syntezy i aktywności IGF1 (tworzenie macierzy kostnej)
Zmniejszenie wchłaniania jelitowego wapnia i wit. D
Zmniejszenie reabsorpcji Ca w kanalikach nerkowych
Wzrost PTH
Oś somatotropową: wzrost stężenia somatostatyny -> blokowanie wydzielania GH
Oś przysadka-gonady
Zmniejszenie stężenia estradiolu i testosteronu w gonadach
Zmniejszenie stężenia kalcytoniny w surowicy
Osłabienie siły mięśniowej
OPG-L > OPG
– osteoprotegeryna (OPG) – czynnik hamujący osteoklastogenezę
– osteoprotegeryna-ligand (OPG-L, ODF) – nasila różnicowanie OC.
Należy pamiętać, że:
Przewlekła terapia Encortonem do 7,5 mg/d, jeżeli wygasza procesy zapalne, jest korzystniejsza niż utrzymywanie się reakcji zapalnej
Największy ubytek masy kostnej podczas przewlekłej steroidoterapii następuje w pierwszych 6–12 miesiącach.
W etiologii osteoporozy w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych układu ruchu należy brać pod uwagę wpływ mediatorów procesu zapalnego na metabolizm tkanki kostnej oraz przemianę białek macierzy kostnej.
a) Wpływ mediatorów procesu zapalnego na metabolizm tkanki kostnej:
IL-6, TNFα
Zwiększenie różnicowania się i aktywności osteoklastów (OC)
IL-1β
Zmniejszenie różnicowania się osteoblastów (OB), aktywacja osteoklastów
TGFβ
Indukcja chondro- i osteogenezy (z mezenchymy -> komórki osteogenne)
Zmniejszenie apoptozy osteoblastów
Pobudzanie resorpcji i tworzenia zależne od aktywności.
b) Zaburzenia przemiany białek macierzy kostnej w procesach zapalnych:
Zmniejszenie ilości kolagenu o 30 %, co powoduje spadek wytrzymałości kości o 50 %
Zmniejszenie ilości beleczek poprzecznych o 50%, co powoduje spadek wytrzymałości kości o 75 %.
U pacjentów starszych oraz poddawanych przewlekłej steroidoterapii należy szczególnie zwrócić uwagę na możliwość współwystępowania osteomalacji. Wskazują na to wyniki badań laboratoryjnych: obniżenie stężenia wapnia i fosforanów oraz wzmożona aktywność fosfatazy alkalicznej we krwi, obniżone stężenie wapnia w moczu. Większość leków o działaniu antyresorpcyjnym jest przeciwwskazana w osteomalacji.
Podstawowym celem leczenia osteoporozy jest zmniejszenie ryzyka złamań.
Farmakoterapia – wpływa na jakość kości i jej masę
Kinezyterapia – poprawa koordynacji ruchowej i wzmocnienie siły mięśni ograniczają liczbę urazów, co skutkuje zmniejszeniem liczby złamań, wzmocnienie gorsetu mięśniowego, zmniejsza bóle pleców związane ze złamaniami (także mikrozłamaniami) trzonów kręgów
Ograniczenie wpływu czynników ryzyka – dotyczy to przede wszystkim osteoporozy wtórnej.
Ze względu na mechanizm regulacji metabolizmu kostnego leki dzielimy na:
antyresorpcyjne: bisfosfoniany, kalcytonina, SERM, hormonalna terapia zastępcza;
o działaniu anabolicznym: analog parathormonu, ranelinian strontu
Osteoporoza wtórna
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Nieskuteczność leczenia pierwotna i wtórna
autor: admin. med. » 5 sty 2016, o 08:39 » w Co ciekawego w świecie służby zdrowia - 0 Odpowiedzi
- 1011 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
5 sty 2016, o 08:39
-
-
-
Pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy
autor: admin. med. » 10 kwie 2016, o 11:33 » w Endokrynologia - 0 Odpowiedzi
- 3949 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
10 kwie 2016, o 11:33
-
-
-
Osteoporoza
autor: admin. med. » 18 sie 2016, o 07:48 » w Chirurgia, ortopedia, rehabilitacja, chirurgia plastyczna, neurochirurgia, flebologia - 0 Odpowiedzi
- 1052 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
18 sie 2016, o 07:48
-
-
-
Osteoporoza
autor: Anka85 » 29 cze 2017, o 18:24 » w Chirurgia, ortopedia, rehabilitacja, chirurgia plastyczna, neurochirurgia, flebologia - 1 Odpowiedzi
- 1056 Odsłony
-
Ostatni post autor: dimedicus
1 lip 2017, o 20:55
-