Przysadka mózgowa (łac. hypophysis) – gruczoł dokrewny o masie 0,7 g, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie hormonów.
Jest ona zlokalizowana wewnątrz czaszki w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego siodłem tureckim (łac. sella turcica). Przysadka jest ściśle funkcjonalnie związana z częścią mózgu – podwzgórzem.
Przysadka dzieli się na trzy części: przednią (adenohypophysis), środkową i tylną. Część przednia i środkowa powstały z nabłonka wyścielającego podniebienie wtórne, natomiast część tylna powstała z podwzgórza i funkcjonalnie jest jego częścią: nie wytwarza ona własnych hormonów, a jedynie magazynuje i wydziela oksytocynę i wazopresynę (hormon antydiuretyczny). Przedni płat przysadki o różowawym zabarwieniu ma w przekroju poprzecznym kształt nerki[1].
Lokalizacja przysadki mózgowej (przekrój strzałkowy)
Niedoczynność przysadki powoduje karłowatość i upośledzenie rozwoju biologicznego. Nadczynność natomiast objawia się gigantyzmem i przedwczesną
dojrzałością płciową (w wieku dziecięcym) albo akromegalią (u dorosłych).
Część przednia (gruczołowa) wydziela:
hormon wzrostu (GH) odpowiedzialny za rozrost organizmu, transport aminokwasów i syntezę białek, wzrost poziomu glukozy we krwi, rozkład tłuszczów zapasowych oraz zatrzymanie jonów wapniowych i fosforanowych potrzebnych do rozrostu kości;
prolaktynę (PRL) – u kobiet zapoczątkowuje i podtrzymuje wydzielanie mleka (laktacja), a u kobiet karmiących hamuje wydzielanie estrogenu blokując menstruację i owulację;
hormon adrenokortykotropowy ACTH wzmaga wydzielanie hormonów przez korę nadnerczy;
hormon tyreotropowy TSH - pobudza tarczycę do wydzielania trijodotyroniny i tyroksyny, czyli pobudza metabolizm. Występuje między tymi gruczołami zasada sprzężenia zwrotnego, tzn. zwiększenie stężenia TSH powoduje zwiększenie stężenia T4 (tyroksyna) i T3 (trójjodotyronina), których zwiększenie stężenie we krwi powoduje zmniejszenie wydzielania TSH.
hormon folikulotropowy FSH – u kobiet pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenu, u mężczyzn pobudza spermatogenezę;
hormon luteinizujący LH – u kobiet podtrzymuje jajeczkowanie i produkcję progesteronu, a u mężczyzn pobudza produkcję testosteronu;
endorfiny PEA.
Część środkowa wydziela:
Melanotropina MSH – pobudza komórki barwnikowe skóry do syntezy melaniny.
Część tylna (nerwowa) magazynuje:
oksytocynę – wspomaga zapłodnienie oraz powoduje skurcze mięśni macicy, co ma znaczenie podczas akcji porodowej;
wazopresynę ADH (hormon antydiuretyczny).
Hormony części tylnej przysadki są syntetyzowane w okolicy podwzgórzowej przedniej.
Przysadka mózgowa
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Angiografia mózgowa
autor: admin. med. » 13 maja 2016, o 19:20 » w Chirurgia, ortopedia, rehabilitacja, chirurgia plastyczna, neurochirurgia, flebologia - 0 Odpowiedzi
- 1591 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
13 maja 2016, o 19:20
-
-
-
Czy przysadka ma wpływ na hormony, problemy z ciążą
autor: rybka26 » 17 sty 2016, o 17:34 » w Endokrynologia - 1 Odpowiedzi
- 1299 Odsłony
-
Ostatni post autor: carboczar
17 sty 2016, o 18:59
-
-
-
Zaburzenia funkcjonowania osi przysadka-podwzgorze-jajnik
autor: Oliloli » 8 kwie 2017, o 08:41 » w Endokrynologia - 1 Odpowiedzi
- 1530 Odsłony
-
Ostatni post autor: dimedicus
9 kwie 2017, o 10:09
-
-
-
Sporadyczna mózgowa angiopatia amyloidowa - patofizjologia
autor: Asystentka » 23 gru 2016, o 04:45 » w Co ciekawego w świecie służby zdrowia - 0 Odpowiedzi
- 938 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
23 gru 2016, o 04:45
-
-
-
[Film] Endoskopowe wewnątrznosowe zaopatrzenie płynotoku nosowego z przepukliną mózgową
autor: admin. med. » 7 mar 2016, o 12:27 » w Laryngologia - Otorynolaryngologia - 0 Odpowiedzi
- 1115 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
7 mar 2016, o 12:27
-