Ból pleców u dzieci

Choroby dziecięce, opieka nad dzieckiem oraz rozwój.
admin. med.

Ból pleców u dzieci

Post autor: admin. med. »

Ból pleców u dzieci - praktyczne zasady postępowania
Practical approach to the child presenting with back pain
Rachid Haidar, Sara Saad, Nabil J. Khoury, Umayya Musharrafieh

Pełna treść artykułu jest dostępna w publikacji: Medycyna Praktyczna Pediatria 2012/6
KOMENTARZ
prof. dr hab. med. Sławomir Snela
Oddział Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Rzeszowie

Problem rozpoznawania, a zwłaszcza leczenia bólu pleców u dzieci jest niedoceniany, przede wszystkim z powodu rzadszego występowania w tej grupie wiekowej niż u dorosłych, trudniejszej diagnostyki, a także nieznajomości tego zagadnienia wśród lekarzy, głównie pediatrów i rodzinnych. Z pewnością u pewnego, aczkolwiek niedużego odsetka pacjentów, ból pleców pozostaje nierozpoznany, choć trudno ten odsetek określić.1 Dotyczy to zwłaszcza małych dzieci, u których zaburzenia chodu lub niechęć do chodzenia traktowana jest jako oczywisty objaw dysfunkcji kończyny lub kończyn dolnych. Odrębną grupę stanowią dzieci, u których ból pleców nie jest objawem dominującym lub jest niedostrzegany i nieuświadomiony. Takie sytuacje dotyczą dzieci w każdym wieku, w tym dorastającej młodzieży.1-3 Ból pleców bywa lekceważony zwłaszcza przez nastolatków. Jakaś część tych niezgłoszonych, nierozpoznanych i nieleczonych epizodów bólu pleców u dzieci ustępuje samoistnie i nigdy nie stanowi problemów diagnostyczno-leczniczych.4 Dla lekarza, zwłaszcza pracującego w podstawowej opiece zdrowotnej, pewien problem stanowią pacjenci, u których trudno jest ustalić przyczynę bólu pleców oraz u których bólu okolicy kręgosłupa w ogóle nie uwzględnia się w diagnostyce różnicowej. W zasadzie to właśnie takich pacjentów opisali autorzy komentowanego artykułu.

Z praktycznego punktu widzenia w postępowaniu diagnostycznym najważniejsze jest właściwe i staranne zebranie wywiadu oraz dokładne badanie kliniczne. W mojej praktyce lekarskiej w każdym wywiadzie uwzględniam okres ciąży i porodu, następnie zadaję pytania dotyczące postępów w rozwoju ruchowym oraz jakichkolwiek dolegliwości lub urazów dotyczących narządu ruchu. Ważne jest, aby rodziców dziecka, a także samego pacjenta, jeśli jest to dziecko starsze lub nastolatek, wypytać dokładnie o okoliczności pojawienia się bólu pleców, zaburzeń chodzenia, czy też po prostu dyskomfortu w okolicy grzbietu lub kończyn dolnych. Nie wolno pominąć wywiadu rodzinnego, który niekiedy pozwala ukierunkować dalsze badania klinicznego i ewentualne badania dodatkowe.

Najważniejsze jest jednak badanie kliniczne. W moim przekonaniu każde dziecko zgłaszające się do pediatry, lekarza rodzinnego lub ortopedy z bólem pleców albo kończyn, tudzież w celu okresowej oceny rozwoju somatycznego należy rozebrać do bielizny (lub pieluszki). Starsze dziewczynki mogą pozostawać na czas badania w biustonoszu. Tak przygotowane dziecko należy najpierw ocenić podczas chodzenia, a jeśli zachodzi taka potrzeba, również podczas chodu na palcach, pietach oraz bocznych i/lub przyśrodkowych krawędziach stóp. W miarę potrzeb (np. u dzieci z dyskretnymi zaburzeniami napięcia mięśniowego lub równowagi) i możliwości (potrzebna jest współpraca dziecka i odpowiednia przestrzeń do badania) można polecić pacjentowi przebiegnięcie kilku lub kilkunastu metrów.5 Bardzo często już takie badanie pozwala ustalić wstępne rozpoznanie. Następnie badamy długości kończyn podczas stania oraz oś kręgosłupa i kończyn. Bardzo ważnym badaniem jest ocena ruchomości kręgosłupa podczas pochylania do przodu. Sztywność odcinka lędźwiowego, bolesność podczas pochylania lub przeprostu, czy też zaburzenia profilu bocznego kręgosłupa w postaci hipo/hiperlordozy lędźwiowej lub hipo/hiperkifozy piersiowej są cennymi wskazówkami diagnostycznymi.

Badanie kręgosłupa powinno zawsze obejmować ocenę w pozycji leżącej na brzuchu i plecach. Bardzo ważne jest sprawdzenie obecności ewentualnych objawów korzeniowych oraz bolesności miejscowej sposobem Ménarda (Pacjent leży na plecach, rozluźniając mięśnie przykręgosłupowe. Badający wsuwa rękę pod plecy, grzbiet ręki opiera o podłoże, a końce palców na wyrostkach kolczystych i unosi je kolejno od podłoża. Jeżeli kręgi są prawidłowo ruchome, to wyrostek kolczysty wyraźnie poddaje się naciskowi. W przypadku ograniczonej sztywności kręgosłupa unosi się dłuższy odcinek, a nie uciskany kręg. Badanie pozwala także wykryć bolesność kręgu i ustalić jej lokalizację). Takie starannie przeprowadzone badanie z pewnością pozwoli ustalić, że przyczyną dysfunkcji narządu ruchu u danego dziecka jest ból pleców i naprowadzi wstępnie na zaproponowany przez autorów artykułu bardzo jasny schemat postępowania diagnostycznego.6

Piśmiennictwo do komentarza,źródło: mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post