Jakie żywienie, nawadnianie oraz insulinoterapię zastosować w czasie długotrwałego wysiłku fizycznego

admin. med. · Post autor: **admin. med.** » 22 kwie 2016, o 08:45

dr n. med. Robert Piekarski
Klinika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej z Pracownią Endokrynologiczno-Metaboliczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Ogólne zasady żywienia i nawadniania dziecka chorego na cukrzycę i uprawiającego wyczynowo sport są bardzo podobne do zaleceń dla dzieci zdrowych. Należy tylko pamiętać o regularnej (co 30–60 min) kontroli glikemii i odpowiedniej dla potrzeb redukcji dawek insuliny. W trakcie kilkugodzinnego intensywnego wysiłku, aby zapewnić prawidłowy dowóz glukozy do pracujących mięśni, należy spożywać odpowiednią ilość węglowodanów, głównie o wysokim indeksie glikemicznym (ok. 0,3–0,9 g/kg mc./h aktywności fizycznej), oraz uzupełniać straty płynów związane z poceniem się i produkcją ciepła (rodzice mogą sami przygotować napój [np. 50 g cukru i sok z cytryny wymieszać w 1 l wody] lub zaproponować dziecku komercyjne płyny izotoniczne dla sportowców, uwzględniając zawartość glukozy [4–8 g/100 ml napoju]). W ramach nawadniania nie należy natomiast stosować płynów energetycznych, napojów typu cola lub skoncentrowanych soków. Płyny należy uzupełniać małymi porcjami – 100–150 ml/15 min wysiłku. Zapotrzebowanie na insulinę zmniejsza się istotnie, dlatego należy pamiętać także o redukcji dawki insuliny zarówno doposiłkowej (o 20–80%), jak i o przedłużonym działaniu (terapia penowa) lub dawki podstawowej w pompie insulinowej (o ok. 30–50%). Insuliny nie należy podawać nad mięśniami pracującymi w danej dyscyplinie. Terapia pompowa daje więcej możliwości, pozwala bowiem zmienić dawkę w dowolnym czasie, czasowo zatrzymać pompę i odpiąć ją na czas wysiłku (maks. 1–2 h, dłuższe przerwy trzeba uzupełnić bolusem). Jeżeli wymagane jest wielogodzinne odłączenie od pompy, wcześniej należy podać analog długo działający w dawce zredukowanej do około 40–60% dawki podstawowej w pompie. Równie ważny jest okres po wysiłku – zapobieganie hipoglikemii opóźnionej, szczególnie w nocy, przez spożycie węglowo danów złożonych o niskim indeksie glikemicznym, kontynuacja uzupełniania płynów oraz utrzymanie zredukowanej dawki insuliny długo działającej lub dawki podstawowej w pompie, przede wszystkim u niewytrenowanych dzieci.