Nawracające infekcje układu moczowego - kryteria rozpoznania, zasady profilaktyki
autor: Joanna Bonarek-Sztaba
Przez zakażenie układu moczowego rozumie się obecność drobnoustrojów w drogach moczowych.
Najczęstszym czynnikiem chorobotwórczym wywołującym infekcje układu moczowego są uropatogenne szczepy E. coli (około 80% zakażeń) oraz inne mikroorganizmy z grupy Enterobacteriaceae. Rzadziej występują zakażenia florą atypową: Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum, do których najczęściej dochodzi w czasie kontaktów seksualnych.
Podział zakażeń układu moczowego
Zakażenie dolnych dróg moczowych: zapalenie cewki moczowej, zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie gruczołu krokowego.
Zakażenie górnych dróg moczowych: odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Istotny jest podział zakażeń na: powikłane i niepowikłane zakażenia układu moczowego.
Niepowikłane zakażenia układu moczowego - to według Europejskiego Towarzystwa Urologicznego zakażenie układu moczowego u kobiety przed menopauzą niebędącej w ciąży.
Powikłane zakażenia układu moczowego rozpoznajemy w przypadku, gdy infekcja układu moczowego nakłada się na:
wadę układu moczowego głównie refluks pęcherzowo-moczowodowy
kamicę dróg moczowych
częste zmiany partnerów seksualnych
cukrzycę
zaburzenia układu immunologicznego (niedobory odporności nabyte i wrodzone)
zabiegi na drogach moczowych (np. cewnikowanie pęcherza moczowego, cystoskopia)
pęcherz neurogenny
infekcja układu moczowego u płci męskiej
przerost gruczołu krokowego
Zakażenie układu moczowego jest częstym schorzeniem dotykającym przede wszystkim aktywne seksualnie kobiety, co związane jest to z uwarunkowaniami anatomicznymi (krótka cewka moczowa, sąsiedztwo układu moczowo-płciowego z odbytem).
Klinicznie istotny jest podział zakażeń na ostre i przewlekłe infekcje układu moczowego oraz pierwszorazowe i nawracające.
Na szczególną uwagę zasługują nawrotowe infekcje układu moczowego, gdyż mogą być przyczyną trwałego uszkodzenia nerek.
Jako nawrotowe infekcje układu moczowego kwalifikowane są co najmniej 3 epizody zakażenia w jednym roku lub dwa epizody w ciągu 6 miesięcy.
Należy rozróżnić nawrót zakażenia od reinfekcji.
Przez nawrót zakażenia rozumiany jest ponowny epizod zakażenia układu moczowego wywołany tym samym drobnoustrojem w czasie 3 tygodni od zakończonego leczenia. Nawroty takie bywają często bezobjawowe.
Reinfekcja to ponowne zakażenie ujawniające się po okresie wyjałowienia dróg moczowych lekami przeciwbakteryjnymi. Czynnikiem wywołującym reinfekcję jest najczęściej inny.
Diagnostyka nawrotowych infekcji układu moczowego
W przypadku nawracających zakażeń układu moczowego przed włączeniem farmakoterapii należy oprócz badania ogólnego moczu wykonać posiew moczu wraz z antybiogramem.
Nawrotowe infekcje układu moczowego powinny skłonić do szerszej diagnostyki i wykluczenia czynników ryzyka np: kamicy, wady układu moczowego. U kobiet zalecana jest konsultacja ginekologiczną, posiewy z dróg rodnych, wykluczenie guza miednicy mniejszej oraz innych ginekologicznych przyczyn utrudnionego odpływu moczu. U mężczyzn zalecane jest badanie per rectum i ocena prostaty. Należy wykonać badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. Tomografia komputerowa, urografia, cystografia, cystoskopia nie są zalecane rutynowo, lecz w wybranych przypadkach należy rozważyć ich zasadność.
Profilaktyka nawrotowych infekcji układu moczowego w oparciu o zalecenia Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (2010 rok)
1. Profilaktyka przeciwbakteryjna
Przed wdrożeniem postępowania profilaktycznego w prewencji nawrotowych infekcji układu moczowego zalecane jest potwierdzenie braku infekcji 1-2 tygodnie po zakończonym leczeniu.
Rekomendacje profilaktyki przeciwbakteryjnej w nawracających, niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych u kobiet
Lek Dawka
Trimetoprim-sulfametoksazol (TMP-SMX) 40/200 mg codziennie lub 3 razy w tygodniu
Trimetoprim (TMP) 100 mg codziennie
Nitrofurantoina 50-100 mg codziennie
Cefaclor 250 mg codziennie
Cefaleksyna 125-250 mg codziennie
Norfloksacyna 200- mg codziennie
Ciprofloksacyna 125 mg codziennie
Fosfomycyna 3 g co 10 dni
Profilaktyka przeciwbakteryjna po stosunku w nawracających, niepowikłanych zakażeniach dróg moczowych u kobiet
Lek Dawka
Trimetoprim-sulfametoksazol (TMP-SMX) 40/200 mg -80/400mg
Nitrofurantoina 50-100 mg
Cefaleksyna 250 mg
Ciprofloksacyna 125 mg
Norfloksacyna 200 mg
Ofloksacyna 100mg
2. Immunoprofilaktyka
Dobrze udokumentowaną skuteczność popartą randomizowanymi badaniami oraz rosnącą popularność wykazuje zastosowanie doustnej szczepionki zawierającej liofilizowane szczepy Escherichia coli. W kilku badaniach klinicznych z podwójnie ślepą próbą wykazano istotną redukcję nawrotów infekcji układu moczowego w porównaniu z placebo. Ze względu na dobrą tolerancję, bezpieczeństwo stosowania dopuszczalne jest stosowanie preparatu od 4 roku życia. Dawkowanie w nawrotowych infekcjach układu moczowego: codziennie rano, na czczo przez 90 dni (3 miesiące).
Szczepionka zalecana jest również, jako wspomagająca antybiotykoterapię w leczeniu ostrej infekcji, stosuje się ją wówczas do czasu ustąpienia objawów, nie krócej niż 10dni.
Ze względu na rosnące ryzyko oporności na antybiotykoterapię należy w największym możliwym stopniu ograniczyć możliwość tego powikłania. Stosowania immunoprofilaktyki pod postacią szczepionki doustnej zawierającej liofilizowane szczepy Escherichia coli, zarówno w celu profilaktyki zakażeń układu moczowego jak i podczas antybiotykoterapii pobudza układ immunologiczny do szybszej odpowiedzi, co zmniejsza ryzyko nawrotów i tym samym przyczynia się do zmniejszenia zużycia antybiotyków. Zastosowanie doustnej szczepionki w cyklu 90 dni w profilaktyce nawracających zakażeń układu moczowego stanowi zalecenie Europejskiego Towarzystwa Urologicznego.
Inne:
stosowanie probiotyków
spożywanie soku lub wyciągu z żurawin
zakwaszanie moczu (witamina C)
lek. med. Joanna Bonarek-Sztaba
Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. Św. Rodziny
Oddział Ginekologii,
Warszawa ul. Madalińskiego 25
Piśmiennictwo,źródło:
esculap.pl
Nawracające infekcje układu moczowego - kryteria rozpoznania
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Nawracające zakażenia układu moczowego
autor: admin. med. » 13 sie 2016, o 14:48 » w Urologia - Seksuologia - 0 Odpowiedzi
- 1429 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
13 sie 2016, o 14:48
-
-
-
Nawracające zakażenia układu moczowego u kobiet
autor: admin. med. » 4 mar 2016, o 13:44 » w Urologia - Seksuologia - 11 Odpowiedzi
- 6694 Odsłony
-
Ostatni post autor: julkowata
1 kwie 2021, o 22:31
-
-
-
Infekcje układu rozrodczego i moczowego
autor: Asystentka » 31 sty 2017, o 17:55 » w Wydawnictwa medyczne - 0 Odpowiedzi
- 875 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
31 sty 2017, o 17:55
-
-
-
Kryteria rozpoznania nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten
autor: admin. med. » 13 paź 2016, o 09:57 » w Pediatria, Neonatologia - 0 Odpowiedzi
- 1014 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
13 paź 2016, o 09:57
-