ForumMedyczne.edu.pl

Przerost migdałka gardłowego.

Jeśli dziecko ma problemy z oddychaniem przez nos, oddycha przez usta, chodzi z otwartą buzią, przybierając „gapowaty” wyraz twarzy, mowa ma charakter nosowy oraz zdarza się mu chrapać podczas snu należy pomyśleć o przeroście migdałka gardłowego.
Migdałek gardłowy, czyli tak zwany trzeci migdałek.

Migdałek gardłowy, zwany też trzecim migdałkiem jest zbudowany z tkanki limfatycznej, która zawiera komórki odpornościowe niszczące drobnoustroje atakujące organizm. Wraz z parą migdałków podniebiennych oraz innymi, mniejszymi skupiskami tkanki limfatycznej, migdałek gardłowy stanowi barierę ochronną organizmu, tworzącą tzw. pierścień chłonny gardłowy – pierścień Waldeyera.
Gdzie znajduje się trzeci migdałek?

Migdałek gardłowy znajduje się w nosowej części gardła, tzw. nosogardle, jest niewidoczny przy oglądaniu gardła bez narzędzi laryngologicznych, gdyż znajduje się za podniebieniem miękkim i języczkiem do tyłu i do góry idąc po tylnej ścianie gardła.
Przerost migdałka gardłowego.

Przerost migdałka gardłowego zwany w nomenklaturze medycznej również wyroślami adenoidalnymi jest to nadmierny rozrost tkanki adenoidalnej w części nosowej gardła.
Co jest przyczyną przerostu migdałka gardłowego?

Różnego rodzaju infekcjom w obrębie górnych dróg oddechowych (zapalenie nosa i gardła, zapalenie migdałków) towarzyszy odczynowe powiększanie się skupisk tkanki limfatycznej. Długotrwała stymulacja tkanki limfatycznej tej okolicy może powodować trwałe lub przejściowe powiększenie się trzeciego migdałka. Dlatego najczęstszą przyczyną przerostu migdałka gardłowego są nawracające oraz przewlekłe stany zapalne górnych dróg oddechowych.
Jakie są konsekwencje zdrowotne przerostu trzeciego migdałka?

Przerost tak zwanego trzeciego migdałka prowadzić może do wielu niekorzystnych zmian. Znajduje się on na tylnej ścianie nosogardła i powiększając się stale lub okresowo upośledza jego drożność, co objawia się zaburzeniami w oddychaniu przez nos (dziecko oddycha przez usta, chodzi z otwartą buzią, przybierając „gapowaty” wyraz twarzy) oraz chrapaniem podczas snu.

Nos oczyszcza, ogrzewa i nawilża wdychane powietrze. Natomiast oddychanie przez usta powoduje, że dziecko wdycha suche i zimne powietrze, skutkiem czego łatwiej dochodzi do infekcji w obrębie górnych dróg oddechowych. Upośledzenie wentylacji nosa zmniejsza też wentylację zatok przynosowych poprzez ich naturalne ujścia, co sprzyja stanom zapalnym zatok.

Powiększony migdałek gardłowy uciska również na znajdujące się w jego pobliżu ujścia trąbek słuchowych. Ich zamkniecie powoduje blokadę naturalnej drogi upowietrzniania jam bębenkowych ucha środkowego oraz ewakuacji powstającej tam wydzieliny. Zaburzenia te objawiają się nawracającymi wysiękowymi zapaleniami uszu, przewlekłym zaleganiem płynu w jamach bębenkowych oraz wynikającym z tego niedosłuchem o charakterze przewodzeniowym.
Wizyta u lekarza laryngologa.

Jeśli dziecko ma problemy z oddychaniem przez nos, oddycha przez usta, chodzi z otwartą buzią, przybierając „gapowaty” wyraz twarzy, mowa ma charakter nosowy oraz zdarza się mu chrapać podczas snu należy zasięgnąć porady u lekarza laryngologa.

Migdałek trzeci nie jest widoczny przy normalnym oglądaniu gardła. Ocenić migdałek gardłowy jest w stanie tylko lekarz laryngolog. Laryngolog oceni migdałek gardłowy (badanie lusterkiem, bezpośrednia ocena palpacyjna, badanie endoskopem) i w razie potrzeby wdroży odpowiednie leczenie.
Adenotomia –usunięcie trzeciego migdałka.

Wskazaniami do usunięcia migdałka gardłowego są utrzymujący się przerost migdałka upośledzający oddychanie przez nos (szczególnie w przypadkach snu z bezdechem), przerost migdałka upośledzający drożność trąbek słuchowych (z wysiękowym zapaleniem uszu) oraz przerost migdałka upośledzający drożność ujść zatok obocznych nosa.

Przed podjęciem decyzji o zabiegu laryngolodzy włączają czasem leczenie zachowawcze (leki doustne, krople), które kontynuuje się do trzech miesięcy. Jeżeli w badaniach kontrolnych nie następuje u dziecka poprawa to wówczas podejmowana jest zwykle decyzja o zabiegowym usunięciu migdałka.

Zabieg operacyjny polega na usunięciu migdałka gardłowego w znieczuleniu ogólnym, czyli w tzw. narkozie. Specjalnym narzędziem (adenotomem) ścina się nadmiar tkanki adenoidalnej wystający do nosogardła i rozrastający na boki w kierunku ujść gardłowych trąbek słuchowych. Krwawienie podczas zabiegu jest zwykle krótkotrwałe i ustępuje samoistnie. W miejscu po usuniętym migdałku powstaje szybko gojąca się rana, niewymagająca zwykle żadnego zaopatrzenia chirurgicznego (nie zakłada się szwów). W rzadkich przypadkach silnego krwawienia zakłada się specjalny opatrunek uciskowy na ranę po usuniętym migdałku.

Pobyt w szpitalu po zabiegu jest zwykle krótki, ma on na celu kontrolę i ewentualną szybką reakcję na pojawiające się krwawienie. Zalecane jest także unikanie wysiłku fizycznego przez okres około jednego tygodnia po zabiegu.
Usunięcie migdałka gardłowego a odporność dziecka.

Migdałek gardłowy jest ważnym elementem układu odpornościowego tylko u małych dzieci, stąd u dzieci poniżej drugiego roku życia, jeżeli to możliwe, unika się adenotomii. U starszych dzieci migdałek ten traci swoje funkcje ważne dla odporności, w okresie dojrzewania zupełnie zanika (bardzo rzadko się zdarza, aby stanowił problem u osoby dorosłej). Istotniejszą barierę ochronną organizmu pełnią u dzieci migdałki podniebienne, które usuwa się zdecydowanie rzadziej.
Przerastać mogą też migdałki podniebienne.

Migdałki podniebienne leżą w gardle obustronnie pomiędzy łukami podniebienno-językowymi, a podniebienno-gardłowymi. Gdy są powiększone łatwo je dostrzec – wystają spoza łuków podniebiennych. Przyczyny ich przerostu nie są dokładnie poznane, pod uwagę bierze się zarówno przerost fizjologiczny (migdałki biorą aktywny udział w produkcji przeciwciał), jak również nawracające ostre infekcje gardła.

Przerost migdałków podniebiennych powoduje zaburzenia drożności dróg oddechowych w obrębie gardła środkowego, co prowadzi do bezdechów w czasie snu, zaburzeń mowy (mowa „kluskowata”) oraz trudności w połykaniu zwłaszcza pokarmów stałych. Szczególnie niebezpieczny jest zespół objawów określanych jako zespół obturacyjnych bezdechów w czasie snu charakteryzujący się głośnym chrapaniem, „niespokojnym snem” (częste zmiany pozycji, przyjmowanie pozycji z wyprostowaną, wyciągniętą szyją, otwartymi ustami i wysuniętą żuchwą), zaburzeniami rozwoju (niedobór masy ciała i wzrostu) wynikającymi z wysiłku oddechowego, trudnościami w nauce wynikającymi z przewlekłego niedotlenienia, problemami z koncentracją, zaburzeniami zachowania oraz porannymi bólami głowy.

Przerost migdałków podniebiennych powodujący zespół obturacyjnych bezdechów w czasie snu jest bezwzględnym wskazaniem do zabiegu operacyjnego. Stosuje się wówczas zabieg tonsillotomii, czyli częściowego usunięcia migdałków (przycina się wystającą spoza łuków część migdałka). Bezwzględna wielkość migdałków nie jest jednak wskazaniem do zabiegu, decydują objawy kliniczne. Innym rodzajem zabiegu jest tonsillektomia, czyli całkowite wyłuszczenie tkanki migdałka wraz z torebką. Bezwzględnymi wskazaniami do tonsillektomii są nawracające ropnie okołomigdałkowe.

U dzieci szczególny niepokój powinno budzić jednostronne powiększenie migdałka podniebiennego, które może być objawem schorzeń nowotworowych, zwłaszcza chłoniaków.

W sytuacji stwierdzenia objawów przerostu należy zwrócić się o poradę do specjalisty laryngologa.

Powyższy artykuł daje jedynie ogólną wiedzę o problemie, jakim jest przerost migdałka gardłowego. Dane tutaj przedstawione mają jedynie wartość informacyjną i nie mogą zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych i jakichkolwiek wątpliwości należy zwrócić się po poradę do lekarza. Tylko porada lekarska oparta na osobistym zbadaniu pacjenta, wywiadzie chorobowym i badaniach dodatkowych zawsze gwarantuje postępowanie bezpieczne, takie, które może dać pożądany efekt zdrowotny.