Bóle stawów

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Bóle stawów

Post autor: admin. med. »

Bóle stawów to bardzo częsta dolegliwość, która - choć zdarza się także osobom bardzo młodym - raczej ma tendencję do nasilania się wraz z wiekiem. Zwykle ma charakter przewlekły i jest związana z ruchem. Może nasilać się lub słabnąć przy poruszaniu. Obniża komfort życia, a w skrajnych przypadkach może być przyczyną izolacji społecznej. Jest wynikiem podrażnienia receptorów bólowych zlokalizowanych w torebce stawowej, błonie maziowej stawu, więzadłach i tkance kostnej. Co ciekawe, sama tkanka chrzęstna stawowa, czyli ta, po której ślizgają się płaszczyzny stawu, nie jest unerwiona. Dzięki temu możliwy jest jakikolwiek ruch. Ale jej uszkodzenie i odsłonięcie warstwy leżącej pod nią wywołuje już silne bóle.

Ból stawów jest wynikiem podrażnienia receptorów bólowych zlokalizowanych w torebce stawowej, błonie maziowej stawu, więzadłach i tkance kostnej. Co ciekawe, sama tkanka chrzęstna stawowa, czyli ta, po której ślizgają się płaszczyzny stawu, nie jest unerwiona.

Dlaczego boli?
Przyczyn bólu stawów należy szukać w:
urazach
wadach rozwojowych i wadach postawy,
przeciążeniu stawów i zwyrodnieniu,
stanach zapalnych.

Przyczyny dolegliwości

Urazy stawów
Zdarzają się bardzo często podczas dużego wysiłku, ćwiczeń sportowych i rekreacji ruchowej. Zwykle wiążą się z uszkodzeniem torebki stawowej i więzadeł. W wyniku urazu pojawia się bardzo ostry ból, nasilający się przy próbie ruchu w uszkodzonym stawie oraz szybko narastający obrzęk, dodatkowo potęgujący dolegliwości bólowe. Poza lekami przeciwbólowymi stosuje się wtedy zimne okłady, unieruchomienie stawu, ograniczenie jego obciążania.

Skręcenie/zwichnięcie stawu
W pierwszym przypadku nie dochodzi do rozerwania struktur stawu i zwykle po zastosowaniu okładów i czasowego zmniejszenia obciążenia dolegliwości szybko ustępują. Zwichnięcie jest znacznie poważniejszym stanem, w którym dochodzi do uszkodzenia więzadeł, torebki stawu, a czasami i złamań powierzchni stawowych. Zdarza się, że zwichnięcie stawu wywołuje kolejne urazy – uszkodzenie przebiegającego w pobliżu nerwu np. nerwu łokciowego przy zwichnięciu tego stawu lub uszkodzenie naczyń krwionośnych – np. zwichniecie stawu kolanowego może prowadzić do uszkodzenia tętnicy podkolanowej. To bardzo groźna dla zdrowia sytuacja mogąca prowadzić do trwałego niedowładu kończyny lub jej niedokrwienia.

Wrodzone wady stawu i wady postawy
Prowadzą do przeciążenia struktur stawu, a wtórnie przy odruchowej ochronie do przenoszenia sił na inne stawy. W ten sposób dochodzi do mikrourazów i uszkodzenia warstwy chrzęstnej oraz więzadeł zarówno w pierwotnie zmienionym stawie jak i stawach okolicznych – np. dysplazja stawów biodrowych powoduje wtórnie uszkodzenia stawów kolanowych, skokowych i kręgosłupa. Bóle nasilają się przy próbie ruchu lub po dłuższym obciążeniu np. staniu, a ustępują w spoczynku. Nie towarzyszą im obrzęki. U chorego najczęściej widoczne są wady postawy – np. garb, kaczy chód w dysplazji stawów biodrowych, obojczyki na różnych wysokościach w wadach postawy.

Przeciążenia stawów
Ból ma charakter jak opisywany wyżej, ale nie jest spowodowany nieprawidłowościami budowy, tylko długotrwałym, powtarzającym się zwiększonym naciskiem na stawy lub wychyleniami w krańcowych zakresach ruchu w stawie. Ból swoje największe nasilenie ma w początkowej fazie ruchu, później wyraźnie słabnie, ustępuje w spoczynku i nie towarzyszą mu inne zmiany jak obrzęk i zaczerwienienie skóry czy nieprawidłowości w badaniach krwi, ale badanie stawu jest bolesne. Może też dochodzić o przejściowego ograniczenia ruchomości w stawie. Długotrwające i powtarzające się przeciążenia stawów i pewna predyspozycja genetyczna prowadzą do rozwoju zwyrodnień w stawach – trwałych zmian spowodowanych nawarstwieniem się mikrourazów. Najczęściej zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się w kręgosłupie, stawach kolanowych i biodrowych. Wraz z postępem choroby zwyrodnieniowej bóle są początkowo wysiłkowe, z największym natężeniem przy pierwszych ruchach, wywołują znaczne ograniczenie ruchomości w stawie, przykurcze okolicznych mięśni i ich zanik. Następnie pojawiają się w godzinach nocnych, a w najbardziej zaawansowanych stadiach choroby trwają całą dobę niezależnie od obciążenia stawu. W leczeniu poza lekami przeciwbólowymi stosuje się fizykoterapię.

Stany zapalne
Mogą dotyczyć tylko jednego stawu, jak ma to miejsce w bakteryjnym zakażeniu czy dnie moczanowej, lub być objawem choroby uogólnionej, jak w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy stawów czy zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa.

Zapalenia wywołane infekcją
Charakteryzują się silnym bólem stawu, jego obrzękiem, zaczerwienieniem skóry nad nim, zniesieniem ruchomości w stawie i często wysoką temperatura. W badaniu laboratoryjnym krwi obserwuje sie nasilone cechy stanu zapalnego – np. dużą liczbę białych krwinek. Stan chorego jest poważny. Nieleczone bakteryjne zapalenie stawu może prowadzić do całkowitego jego usztywnienia, zapalenia kości, a nawet sepsy. W leczeniu poza lekami przeciwbólowymi stosowane są antybiotyki, również podawane dostawowo. Podobny obraz obserwuje się w dnie moczanowej – choć nie jest ona wywołana obecnością bakterii, a kryształków kwasu moczowego. Chory staw – najczęściej palucha – jest bardzo tkliwy i bolesny. Chory nie może sobie znaleźć miejsca, a każdy najmniejszy dotyk obrzękniętego i zaczerwienionego stawu wywołuje wyjątkowo silne dolegliwości. Pojawia się ogólne złe samopoczucie, czasami temperatura i wrażenie ciężkiej choroby. W leczeniu, poza lekami przeciwzapalnymi, stosuje sie kolchicynę i leki obniżające stężenie kwasu moczowego we krwi.

Reumatoidalne zapalenie stawów
Stawy stają się miejscem reakcji zapalnych, w których są niszczone przez własne komórki układu odpornościowego. Bóle o charakterze ostrym, ograniczające ruchomość nasilają się wraz z ruchem i pojawiają sie jednocześnie w wielu miejscach. Stawy są bolesne dotykowo, występuje charakterystyczna "sztywność poranna", która zmniejsza się w ciągu dnia. Mogą pojawić się stany podgorączkowe. Obrzęk, jeśli występuje, jest wyraźnie mniejszy niż przy infekcji stawu. Nieleczona choroba wiedzie do kalectwa. Aby ją powstrzymać stosuje sie leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i modyfikujące działanie układu odpornościowego.

dr Małgorzata Miller, specjalista chorób wewnętrznych
źródło:po-bolu.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post