Wpływ melatoniny na bezsenność

Choroby obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego, Depresje i nerwice.
admin. med.

Wpływ melatoniny na bezsenność

Post autor: admin. med. »

Pacjenci coraz częściej skarżą się na bezsenność. Trudności w zasypianiu, sen przerywany czy zbyt wczesne budzenie źle wpływają na ogólne samopoczucie, wywołują uczucie zmęczenia, jak również mogą niekorzystnie oddziaływać na pamięć i koncentrację. Stąd wielu pacjentów sięga po silne leki nasenne mając nadzieję, że tabletka pozwoli dobrze wypocząć w czasie nocy. A tymczasem często przyczyną bezsenności jest zachwianie równowagi procesów biologicznych zachodzących w naszym organizmie. Procesy te odbywają się cyklicznie jako tzw. rytm dobowy i związane są z przemiennością dni i nocy. Substancją, która reguluje biologiczny zegar człowieka jest hormon melatonina, której źródłem jest szyszynka znajdująca się w mózgu. Od cyklicznych wahań stężeniamelatoniny zależy prawidłowy rytm aktywności i snu. Synteza melatoniny uzależniona jest od światła: odbywa się ona w nocy ze szczytem wydzielania między godzinami 24 a 3, a w dzień jest zablokowana.
Niestety około 40 roku życia poziom wydzielania melatoniny wyraźnie się obniża. Następstwem tego są kłopoty ze snem, u co trzeciej osoby po czterdziestce.
Typowe leki nasenne wywołują sen pozbawiony fazy REM czyli fazy snu z szybkimi ruchami gałek ocznych. To właśnie ta faza, pojawiająca się kilkakrotnie w ciągu całego snu nocnego, odpowiada za właściwą regenerację ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego sen wywołany tabletkami nasennymi nie jest w pełni wartościowy. Poza tym, biorąc leki nasenne pacjent może rano odczuwać ospałość, uczucie rozbicia, osłabienie refleksu lub niepamięć. Długotrwałe stosowanie leków nasennych niesie ze sobą ryzyko przedawkowania, uzależniania od leku, rozwoju tolerancji na lek lub w razie nagłego odstawienia leku – objawów abstynencyjnych..
Bodźcem do zastosowania melatoniny w zaburzeniach snu było odkrycie, że u osób z tymi dolegliwościami stężenie tego hormonu było niższe w porównaniu do osób w tym samym wieku z prawidłowym snem. Jak się okazało, melatonina ułatwia zasypianie, zmniejsza liczbę przebudzeń w nocy i poprawia samopoczucie w ciągu dnia. Melatonina jest szczególnie korzystna u osób z przesuniętymi fazami sen-czuwanie. Umożliwia im zasypianie około 2-3 h godziny wcześniej. W terapii przywracania naturalnego rytmu snu wystarcza zwykle od 1 do 3 mg melatoniny, którą zażywa się wieczorem. Ale dawka ta dobierana jest indywidualnie i czasem konieczne może być podanie 5 mg melatoniny. Zażywanie wieczorem melatoniny nie wywołuje w dniu następnym upośledzenia sprawności psychofizycznej, jaką często obserwujemy po typowych lekach nasennych. Melatonina jest korzystna również u osób wykonujących pracę zmianową. Podawanie melatoniny po zakończeniu pracy nocnej ułatwia im zasypianie w ciągu dnia.
Zmiany stref czasowych łączą się z dalekimi podróżami. Adaptacja do zmiany czasu wymaga zwykle 1 dnia na każde 1-2 godziny różnicy czasu i na przyspieszenie tej adaptacji nie mamy zbyt dużego wpływu. Melatonina znajduje ostatnio coraz częściej zastosowanie w łagodzieniu objawów jet-lag czyli zaburzeń snu związanych z szybką zmianą stref czasowych przy podróżach międzykontynentalnych. Są to zwykle: złe samopoczucie, nadmierna drażliwość, ból głowy, dezorientacja, zmęczenie, trudności w koncentracji i zasypianiu. Objawy jet-lag bardziej nasilone są przy podróżach z zachodu na wschód, gdyż dochodzi do wyprzedzania zegara biologicznego, niż odwrotnie (opóźnienie zegara biologicznego). Odpowiednie przyjmowanie melatoniny może złagodzić lub nawet zniwelować te przykre dolegliwości.
Inną właściwością melatoniny jest jej silne działanie antyoksydacyjne. Jest zmiataczem wolnych rodników dwukrotnie silniejszym niż witamina E. Wolne rodniki są to wysoce aktywne cząstki powstające w komórkach w czasie różnych procesów metabolicznych. Uszkadzają one błony komórkowe, białko wewnątrzkomórkowe i kod genetyczny. Uważa się obecnie, że wolne rodniki mogą przyczyniać się do szybszego starzenia organizmu oraz rozwoju wielu chorób np. cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, zaćmy, nowotworów, choroby Parkinsona i Alzheimera.
Melatonina jest lekiem ogólnie dobrze tolerowanym. Sporadycznie może wywoływać senność, koszmary nocne, spadek temperatury ciała lub bóle brzucha.
Dawkowanie melatoniny w zaburzeniach snu wynosi od 0,5 do 3 mg na około jedną godzinę przed snem, przy przekraczaniu stref czasowych podaje się 5 mg, a przy pracy zmianowej od 1 do 3 mg przed snem po pracy nocnej. W celu poprawienia jakości życia u osób w wieku starszym podaje się od 1 do 3 mg melatoniny. Pełne działanie melatonina wywołuje po upływie około 2 tygodni stosowania.
Przeciwwskazania do stosowania melatoniny obejmują okres ciąży i karmienia, nowotwory układy krwiotwórczego, schorzenia autoimmunologiczne, stosowanie leków sterydowych oraz poważne choroby psychiczne.
Melatonina do terapii w Polsce wprowadzona została niedawno i jak każdy nowy lek z jednej strony wzbudza zainteresowanie, ale i z drugiej - nieufność. Musi upłynąć po prostu czas, aby oswoić się i zapoznać z działaniem tego nowego leku, który niewątpliwie jest alternatywą dla typowych leków nasennych.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post