ForumMedyczne.edu.pl

Jak zatrzymać lekooporne patogeny?
27.05.2016
GIS

Aktualne problemy związane z diagnostyką, leczeniem i rozprzestrzenianiem zakażeń szczepami wielolekoopornymi, a także przygotowania do Światowych Dni Młodzieży to główne tematy narady kierowników oddziałów epidemiologii i laboratoriów mikrobiologii wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych, która odbyła się w dniach 18-20 maja w Warszawie.

W spotkaniu wzięli udział zaproszeni eksperci m.in.: prof. Waleria Hryniewicz z Narodowego Instytutut Leków, która mówiła o diagnostyce i leczeniu zakażeń szczepami Enterobacteriaceae i Klebsiella pneumoniae New Delhi metallo-beta-lactamase oraz dr n. med. Paweł Grzesiowski ze Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa, który prowadził warsztaty z udziałem Zespołów Kontroli Zakażeń Szpitalnych z wybranych podmiotów leczniczych nt. najpoważniejszych zagrożenia szpitalnych związanych z występowaniem Klebsiella pneumoniae NDM i Clostridium difficile.

Klebsiella pneumoniae typu NDM jest oporna niemal na wszystkie antybiotyki, łatwo się przenosi z człowieka na człowieka i może przekazywać geny oporności innym bakteriom, w tym powszechnie występującej Escherichia coli.

Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów podaje, że w 2013 roku w całym kraju zdiagnozowano 105 zakażonych i nosicieli bakterii NDM, a obecnie mamy w Polsce ok. 1100 potwierdzonych laboratoryjnie przypadków, z czego najwięcej w Warszawie.

W borykaniu się z NDM występują głównie problemy natury finansowej i organizacyjnej: zbyt mała liczba izolatek w szpitalach, wysokie koszty badań przesiewowych wykrywających nosicielstwo (w Warszawie badanie kosztuje 20-40 zł), a nawet - tak z pozoru prozaiczna rzecz – niewystarczająca higiena rąk u szpitalnego personelu.

W ramach działań zmierzających do ograniczenia skali zjawiska utworzono Zespół ds. ograniczenia rozprzestrzeniania się w woj. mazowieckim szczepów Klebsiella pneumoniae wytwarzających karbapenemazy pod patronatem naukowym Konsultanta Krajowego w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej, składający się z przedstawicieli Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków, Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów, Zespołów Kontroli Zakażeń Szpitalnych oraz ekspertów epidemiologii i mikrobiologii szpitalnej.

Od listopada 2015 r. wdrożono w szpitalach Wytyczne PWIS w Warszawie i Konsultanta Krajowego ds. mikrobiologii lekarskiej zalecające wzmożony nadzór epidemiologiczny oraz zaostrzenie procedur postępowania w sytuacji stwierdzenia przypadków Klebsiella pneumoniae NDM (Wytyczne w formacie pdf dostępne są na stronie wsse.waw.pl pod linkami w zakładce komunikaty oraz na stronie antybiotyki.edu.pl).

Przeprowadzane są badania mikrobiologiczne wśród pacjentów przyjmowanych do szpitala z grup ryzyka (pobyt w szpitalach warszawskich w ciągu ostatniego roku, pobyt w placówkach opieki długoterminowej, wcześniejsze nosicielstwo NDM, kontakt z opieką zdrowotną w krajach o wysokiej zapadalności NDM - Indie, Pakistan, płn. Afryka) oraz badania przesiewowe wśród pacjentów z otoczenia zakażonej osoby w celu wdrożenia działań zapobiegających rozprzestrzenianiu się ww. drobnoustrojów.

WSSE w Warszawie we współpracy z KORLD w styczniu 2016 r. przeprowadziła badania punktowe w ok. 20% szpitali woj. mazowieckiego,którymi objęto ok. 2 tys. pacjentów, i stwierdzono ok. 2,4% wyników dodatnich.

Prowadzone są kontrole wewnętrzne przez Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych zgodnie z obowiązującymi przepisami i co miesiąc raportowane ich wyniki do PPIS, co m.in. pozwala na bieżące monitorowanie sytuacji epidemiologicznej

Wszystkie zaistniałe pojedyncze przypadki CPE/NDM natychmiast raportowane są do PPIS

W szpitalach prowadzone są szkolenia dla personelu przez członków powołanego Zespołu oraz przez ZKZSz na temat zaostrzonych procedur szpitalnych.

PIS wzmożyła kontrole sanitarne sprawdzające wdrożenie wytycznych zwłaszcza w szpitalach, w których wystąpiły w 2015 i 2016 r. ogniska epidemiczne.

Spośród zarejestrowanych w 2015 i do kwietnia 2016 r. 19 ognisk epidemicznych większość została wygaszona. W zarejestrowanych ogniskach występowały u pacjentów głównie kolonizacje bakterią NDM (+) w przewodzie pokarmowym, a rzadziej zakażenia wywołujące objawy chorobowe.

Niemniej jednak w tych sytuacjach konieczne jest podjęcie szczególnych środków zapobiegawczych: wdrożenie restrykcyjnych zasad izolacyjnych i higienicznych z położeniem nacisku na higienę rąk, dezynfekcję, postępowanie z drobnym sprzętem i odzieżą ochronną, jak również propagowanie informacji wśród pacjentów i ich rodzin na temat postępowania w przypadku stwierdzenia NDM, a także po wypisaniu ze szpitala do domu (konieczność zachowania podstawowych zasad higieny, zwłaszcza higieny rąk i higieny otoczenia pacjenta m.in. toalet, informowania o nosicielstwie w przypadku przyjęcia do szpitala lub innej placówki opieki zdrowotnej)

Obserwowany na początku 2016 r. wzrost liczby pojedynczych przypadków jak i zgłaszanych ognisk epidemicznych może sugerować nie tylko zwiększenie rozmiarów problemu, ale także wzmożoną czułość prowadzonego obecnie nadzoru, min. z powodu wykonywania zwiększonej liczby badań mikrobiologicznych i rejestrowanie zarówno przypadków bezobjawowej kolonizacji jak i objawowych zakażeń. Dalszą analizę umożliwi prowadzony w sposób ciągły monitoring sytuacji oraz współpraca z Dyrektorami szpitali i kontynuowanie działań zgodnych z wytycznymi – stwierdza Maria Pawlak, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Warszawie, Przewodnicząca Zespołu ds. ograniczania rozprzestrzeniania się NDM na Mazowszu.
źródło:mp.pl