ForumMedyczne.edu.pl

Niepotrzebne profilaktyczne badania ginekologiczne?
USPSTF, ACOG

W projekcie wytycznych „Screening for gynecologic conditions with pelvic examination” US Preventive Services Task Force (USPSTF) stwierdza, że nie ma wystarczających dowodów, aby ocenić bilans korzyści i ryzyka przeprowadzania profilaktycznego badania ginekologicznego (ocena zewnętrzna, wziernikowanie, badanie dwuręczne, badanie odbytniczo-pochwowe) u kobiet w wieku co najmniej 18 lat, niebędących w ciąży i niezgłaszających dolegliwości (stopień zaleceń I).

Fot. Jarosław Kubalski / Agencja Gazeta

Wytyczne dotyczą przydatności badania ginekologicznego tylko w rozpoznawaniu raka jajnika, bakteryjnej waginozy, zakażenia wirusem opryszczki oraz rzęsistkowicy, nie odnoszą się natomiast do profilaktyki raka szyjki macicy, wykrywania rzeżączki i zakażenia chlamydiami, w przypadku których USPSTF już wcześniej opracował stosowne rekomendacje.

W opublikowanych na stronie internetowej towarzystwa wytycznych podkreśla się, że w 2010 roku w USA przeprowadzono 60 milionów badań narządów miednicy mniejszej, a większość lekarzy jest przekonana o skuteczności tej interwencji w rozpoznawaniu wielu chorób. Jednak USPSTF nie znalazł danych wskazujących na korzystny wpływ prowadzenia profilaktycznych badań ginekologicznych na śmiertelność ogólną, chorobowość oraz jakość życia.

W przeprowadzonym wnikliwym przeglądzie piśmiennictwa z ostatnich 60 lat znaleziono niewiele badań, w których podejmowano ocenę potencjalnej szkodliwości prowadzenia rutynowych przesiewowych badań ginekologicznych. W większości badań nie podano wskaźników wyników fałszywie dodatnich i ujemnych odnośnie do wielu chorób kobiecych, a raportowane wartości miały szeroki zakres, na przykład w przypadku raka jajnika odsetek wyników fałszywie dodatnich wynosił od 1,2 do 8,7, a wyników fałszywie ujemnych: 0-100. Odsetek interwencji operacyjnych w ciągu jednego roku wahał się w zakresie 5-36. Stosunkowo mała częstość występowania raka jajnika w populacji ogólnej była przyczyną niewielkiej wartości predykcyjnej wyników dodatnich. Wśród ponad 26 000 kobiet (4 badania) więcej niż 96% wyników było wynikami fałszywie dodatnimi. W żadnym z analizowanych badań nie oceniano negatywnych skutków psychologicznych badania ginekologicznego.

Ogólnie rzecz ujmując, niewielka liczba danych oraz ich niska jakość nie pozwalają na ocenę bilansu korzyści i szkód związanych z profilaktycznym badaniem ginekologicznym w przypadku wymienionych wyżej chorób u kobiet co najmniej 18-letnich i niebędących w ciąży. USPSTF stoi na stanowisku, że należy przeprowadzić stosowne badania, by wyjaśnić ten problem.

Sprzeciw środowisk medycznych

Podobnie jak przed 2 laty, gdy American College of Physicians i American Academy of Family Physicians opowiedziały się przeciwko rekomendowaniu rutynowych badań profilaktycznych miednicy u kobiet niezgłaszających dolegliwości i niebędących w ciąży (nie zabrakło wówczas krytycznych opinii również w portalu Medycyny Praktycznej – zobacz TUTAJ), tak i teraz wytyczne USPSTF wzbudziły wątpliwości i sprzeciw pewnych środowisk medycznych w USA.

American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) już wcześniej jednoznacznie opowiedziało się za corocznymi profilaktycznymi badaniami ginekologicznymi u kobiet począwszy od 21. roku życia (College's Committee Opinion No 534, „Well-Women Visit”, 2013). Teraz przedstawiciele ACOG podtrzymują swoje stanowisko, choć analizują zalecenia USPSTF i ich podstawę merytoryczną, przyznając jednocześnie, że ich własne rekomendacje oparte są na opinii ekspertów.

ACOG podkreśla też, że wytyczne USPSTF nie oznaczają zakazu wykonywania badania ginekologicznego, a stopień I zaleceń świadczy jedynie o niemożności wydania opinii z powodu braku dowodów lub niskiej ich wiarygodności – nie oznacza braku korzyści netto lub przewagi ryzyka wynikającego z tej interwencji. Postulat przeprowadzenia badań nad przydatnością profilaktycznego badania ginekologicznego w rozpoznawaniu wielu chorób jest, według niektórych badaczy, trudny do spełnienia, a zmiana pewnych utrwalonych przez dziesięciolecia nawyków nie zawsze jest w pełni uzasadniona.

Tekst wytycznych znajduje się na stronie USPSTF, pod tym adresem można zamieszczać swoje opinie.
źródło:mp.pl