Czy amantadyna poprawia efekty rehabilitacji u chorych z cię

Choroby obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego, Depresje i nerwice.
admin. med.

Czy amantadyna poprawia efekty rehabilitacji u chorych z cię

Post autor: admin. med. »

Czy amantadyna poprawia efekty rehabilitacji u chorych z ciężkimi pourazowymi zaburzeniami świadomości?
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Neurologia 2012/04

Opracowali: dr med. Dorota Włoch-Kopeć, dr med. Marek Bodzioch, dr med. Jan Brożek

Skróty: CRS-R - poprawiona skala oceny funkcjonowania neurobehawioralnego (Coma Recovery Scale - Revised), CI - przedział ufności, DRS - skala oceny stopnia niesprawności (Disability Rating Scale), GCS - skala przytomności Glasgow (Glasgow Coma Scale), HR - hazard względny, ITT - analiza wyników w grupach wyodrębnionych zgodnie z zaplanowanym leczeniem, NNH - number needed to harm, NNT - number needed to treat, RR - ryzyko względne

Wprowadzenie

Uszkodzenie mózgu spowodowane urazem jest główną przyczyną niesprawności u osób w wieku 15-30 lat. Około połowa chorych, u których uraz spowodował znaczne zaburzenia świadomości, po upływie roku wykazuje ciężką niesprawność. Żadna z dotychczas badanych metod leczenia nie spowodowała istotnej klinicznie poprawy sprawności w tej grupie chorych.

Amantadyna należy do najczęściej stosowanych leków u chorych z zaburzeniami przytomności. Mechanizm działania amantadyny w tej sytuacji klinicznej nie został dokładnie poznany; znaczenie ma prawdopodobnie zarówno pobudzanie układu dopaminergicznego, jak i hamowanie glutaminergicznego.

Pytanie kliniczne

Czy u chorych w stanie wegetatywnym lub w stanie minimalnej świadomości spowodowanym ciężkim niepenetrującym urazem mózgu zastosowanie amantadyny poprawia wyniki rehabilitacji?

Metodyka

Badanie z randomizacją, próba ślepa (pacjenci, zespół leczący ani osoby oceniające wystąpienie punktów końcowych lub analizujące wyniki nie znali przynależności do grup.); analiza ITT

Lokalizacja

11 ośrodków w USA, Niemczech i Danii

Badani

Kryteria kwalifikujące: stan wegetatywny albo stan minimalnej świadomości (>11 pkt w skali DRS - patrz punkty końcowe) spowodowany przebytym 4-16 tygodni wcześniej niepenetrującym urazem mózgu, rehabilitacja w warunkach szpitalnych, wiek 16-65 lat, niezdolność do spójnego wykonywania poleceń i porozumiewania się wg skali CRS-R (patrz punkty końcowe).
Kryteria wykluczające: m.in. jakakolwiek niesprawność dotycząca ośrodkowego układu nerwowego poprzedzająca uraz, niestabilny stan chorego, ciąża, >1 napad padaczkowy w ostatnim miesiącu, klirens kreatyniny <60 ml/min.
Wyjściowo badane grupy nie różniły się znamiennie pod względem cech demograficznych i klinicznych (tab. 1).

Tabela 1. Wyjściowa charakterystyka badanej populacjia

wiek 36 lat
mężczyźni 72%
czas od urazu do randomizacji 47 dni
czas od rozpoczęcia rehabilitacji do randomizacji 12 dni
średni wynik w skali DRSb 22 pkt
średni wynik w skali CRS-Rb 9 pkt
stan wegetatywny 35%
stan minimalnej świadomości 65%
a wybrane cechy, przybliżone wartości średnie dla obu grup b patrz punkty końcowe

Interwencja

Chorych przydzielano losowo do 2 grup, w których otrzymywali doustnie odpowiednio:
- amantadynę
- placebo.
Chorzy otrzymywali amantadynę 100 mg 2 ×/d. Jeżeli po 2 tygodniach leczenia nie stwierdzano poprawy o ≥2 punkty w skali DRS, dawkę zwiększano do 150 mg 2 ×/d, a w razie braku poprawy po kolejnym tygodniu leczenia, dawkowanie zwiększano do 200 mg 2 ×/d. Po 4 tygodniach leczenia zaprzestawano podawanie amantadyny, zmniejszając stopniowo dawkę w ciągu 2-3 dni.
Chorzy otrzymujący leki psychoaktywne mogli uczestniczyć w badaniu po odstawieniu tych leków. Jeżeli w czasie trwania badania zachodziła konieczność zastosowania leków psychoaktywnych, proszono lekarza prowadzącego o wybranie leków w najmniejszym stopniu zakłócających wyniki badania (na podstawie listy leków dostarczonych przez autorów badania).

Punkty końcowe lub oceniane zmienne

- główne: poprawa sprawności
- dodatkowe: 1) stopień przytomności, 2) objawy niepożądane
Definicje i metody pomiaru:
- poprawę sprawności oceniano za pomocą skali DRS, uwzględniającej otwieranie oczu, mowę, odpowiedź ruchową (jak w skali GCS), rozumienie czynności (takich jak karmienie, ubieranie się, mycie), stopień koniecznej pomocy i nadzoru oraz zdolność do zatrudnienia (zakres: 0-29 pkt, 0 - pełna sprawność, 29 - ciężki stan wegetatywny)
- stopień przytomności oceniano za pomocą skali CRS-R, uwzględniającej sprawność słuchową, wzrokową, ruchową, werbalną, zdolność do porozumiewania się i stan przytomności (zakres: 0-23 punktów, większy wynik oznacza lepsze funkcjonowanie).

Wyniki

Do badania zakwalifikowano 184 chorych: 87 otrzymywało amantadynę, a 97 - placebo. Jedna trzecia chorych w obu grupach otrzymywała leki psychoaktywne. Analizą objęto wszystkich chorych zakwalifikowanych do badania (1 osoba w grupie amantadyny zmarła, a 2 osoby w grupie placebo zakończyły przedwcześnie udział w badaniu z powodu konieczności przeniesienia na oddział intensywnej terapii).
Po 4 tygodniach leczenia w grupie amantadyny, w porównaniu z grupą placebo, stwierdzono:
- szybszą poprawę sprawności w skali DRS (średnia różnica: -0,24 pkt na tydzień, 95% CI: od -0,41 do -0,07); podczas kolejnych 2 tygodni obserwacji po zaprzestaniu stosowania leku dalszą poprawę sprawności obserwowano wyłącznie w grupie placebo
- mniejszy odsetek chorych w stanie wegetatywnym (22-29 pkt w skali DRS; 18,6% vs 31,6%; RR: 0,59, 95% CI: 0,35-0,99; NNT: 8, 95% CI: 4-412)
- większy odsetek chorych z niesprawnością umiarkowaną, dużą lub bardzo dużą (7-21 pkt w skali DRS; 81,4% vs 68,4%; RR: 1,18, 95% CI: 1,00-1,42; NNT: 8, 95% CI: 4-412); żaden chory nie odzyskał sprawności w zakresie 0-6 pkt w skali DRS
- większą poprawę stanu świadomości i funkcjonowania w wybranych domenach skali CRS-R: powtarzalne wykonywanie poleceń (RR: 1,39; 95% CI: 0,97-2,01), rozpoznawanie przedmiotów (RR: 1,44, 95% CI: 1,03-2,04; NNT: 7, 95% CI: 4-85), celowe używanie przedmiotów (RR: 1,80, 95% CI: 1,22-2,69; NNT: 5, 95% CI: 3-14), zrozumiałe wypowiedzi słowne (RR: 1,28, 95% CI: 0,90-1,83), prawidłowe udzielanie odpowiedzi "tak" lub "nie" (RR: 1,28, 95% CI: 0,84-1,96), skupianie uwagi (RR: 1,35; 95% CI: 0,90-2,0)
- porównywalną częstość podobnych objawów niepożądanych.

Wnioski

U chorych w stanie wegetatywnym lub w stanie minimalnej świadomości spowodowanym ciężkim niepenetrującym urazem mózgu przyjmowanie amantadyny przyspieszało poprawę przytomności i sprawności w ciągu 4 tygodni leczenia, efekt ten jednak zanikał w ciągu 2 tygodni od zaprzestania stosowania leku.

W tym prawidłowo przeprowadzonym badaniu z randomizacją autorzy zadali pytanie, czy u chorych, którzy pozostają w stanie wegetatywnym lub w stanie minimalnej świadomości po ciężkim niepenetrującym urazie mózgu przebytym przed 4-16 tygodniami, zastosowanie amantadyny poprawia wyniki rehabilitacji. W badaniu wzięło udział 184 chorych, u których stosowano amantadynę w porównaniu z placebo. Po 4 tygodniach leczenia w grupie amantadyny, w porównaniu z placebo, stwierdzono szybszą poprawę sprawności, większy odsetek chorych z umiarkowaną niesprawnością i mniejszy odsetek chorych w stanie wegetatywnym. Po zaprzestaniu stosowania amantadyny i kolejnych 2 tygodniach obserwacji nie zaobserwowano statystycznie istotnej różnicy między porównywanymi grupami.
źródło: mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post