ForumMedyczne.edu.pl

Zespół ciasnoty kanału nerwu łokciowego jest drugą, pod względem częstości występowania, neuropatią, po zespole kanału nadgarstka. Ciekawostką jest, że jego występowanie zwiększyło się wraz ze wzrostem użycia komputerów w czasie pracy, podczas której używana kończyna górna znajduje się w ciągłym zgięciu w stawie łokciowym. Przyczynami kompresji nerwu łokciowego w okolicy łokcia mogą być:
ˇ bezpośrenie uderzenie lub chroniczny ucisk,
ˇ urazy kości okolicy stawu łokciowego, powodujące wzrost napięcia nerwu
ˇ "podwichanie" się nerwu łokciowego (Spowodowane to może być zbytnią płytkością rowka lub brakiem rozcięgna, które zwykle go pokrywa. W wyniku tego nerw może opuszczać rowek przy zginaniu i powracać przy prostowaniu, co powoduje jego drażnienie,
ˇ guzy kanału nerwu łokciowego, takie jak gangliony, osteochondroma, cysty reumatoidalne itp.,
ˇ głowa przyśrodkowa m. trójgłowego ramienia (jej "trzaskanie" lub górowanie),
ˇ anomalie mięśniowe, np. m. łokciowy nadbloczkowy przyśrodkowy (anconeus epitrochlearis)
ˇ więzadło łukowate (pasmo Osborne'a) oraz więzadło Struthersa,
ˇ kompresje śródnerwowe, np. neurilemmoma, neurofibroma, krwawienia i cysty wewnątrznerwowe itp.
ˇ anomalie wrodzone,
ˇ struktury otaczające, takie jak przyśrodkowa przegroda międzymięśniowa, kanał łokciowy, powięź FCU.
Objawy
Zespół ciasnoty kanału nerwu łokciowego występuje zazwyczaj u mężczyzn, w kończynie dominującej (prawej). Kliniczne objawy neuropatii n. łokciowego w okolicy stawu łokciowego, to - tkliwość wzdłuż tylnego brzegu nadkłykcia przyśrodkowego, niedoczulica, znieczulenie w obszarze unerwienia n. łokciowego, atrofia i dysfunkcja mięśni na przebiegu n. łokciowego. Stwierdzić można obniżenie siły chwytu dwupalcowego i całkowitego, objaw Fromenta , trudności ze skrzyżowaniem palca II i III, zmniejszenie kłębika i pierwszej przestrzeni między kośćmi śródręcza. Uszkodzenie ruchowe dotyczy większości mięśni wewnętrznych ręki. Towarzyszy temu również osłabienie i niedowład mięśni położonych głęboko: zginacza łokciowego nadgarstka i zginacza głębokiego palców. Z czasem osłabienie mięśni wewnętrznych daje przeprost aMP, niemożność rozstawienia palców IV-V. Towarzyszy temu pogłębienie przestrzeni między kośćmi śródręcza z powodu zaników mm. międzykostnych, szczególnie w l przestrzeni międzykostnej.
Diagnostyka
Należy przede wszystkim zbadać, czy nerw łokciowy nie przesuwa się podczas ruchu łokcia, sprawdzić objaw Tinnela, parestezje, czucie i ruchomość mięśni unerwionych przez nerw łokciowy. Badanie neurologiczne ujawnia osłabienie mięśni unerwionych przez n. łokciowy. Zginacz łokciowy nadgarstka i zginacz głęboki palców często nie wykazują zmian w badaniu klinicznym. W diagnostyce pomocne może być wykonanie rtg, EMG i MRI. W celu wykonania szczegółowej diagnostyki wykorzystuje się najczęściej następujące testy:
1. Test skrzyżowania palca II z III. Przy uszkodzeniu n. łokciowego wykonanie tej czynności nie jest możliwe
2. Test zgięciowy łokcia ("elbow flexion test") u pacjentów z idiopatycznym zespołem ciasnoty nerwu łokciowego - oparty jest o założenie, że w zgięciu łokcia wzrasta ciśnienie w kanale n. łokciowego.
3. Łokciowy test stresowy nadgarstka ("ulnocarpal stress test") jest użytecznym testem prowokacyjnym, wykazującym obecność patologii po stronie łokciowej. Wykonuje się go ściskając w osi długiej przedramię i rękę, z jednoczesną supinacją i pronacją w nadgarstku, w maksymalnym odchyleniu łokciowym.
4. Confrontational test dla wykrycia osłabienia mięśni wewnętrznych ręki. Polega on na badaniu m. odwodziciela palca małego, unerwionego przez n. łokciowy. Używa się go w celu wykrycia osłabienia funkcji mm. wewnętrznych ręki. Test jest pozytywny, gdy występuje asymetria palców IV i V (w porównaniu z ręką zdrową).
5. Jednym z diagnostycznych testów neuropatii łokciowej jest badanie funkcji mm. międzykostnych za pomocą testu Tsujino. Wykonuje się go prosząc pacjenta, aby trzymał palce przywiedzione, z włożoną kartką papieru pomiędzy palec środkowy i obrączkowaty. Badający pociąga kartkę w osi kości promieniowej. Badamy jednocześnie obie ręce. Stawy MP zginają się po stronie objętej schorzeniem z powodu włączenia się czynności ścięgien mm. zginaczy. Test wykrywa wczesne stadia neuropatii n. łokciowego, a jego założenie jest oparte o mechanizm podobny do objawu Fromenta. Test Fromenta wykonuje się polecając pacjentowi trzymanie kartki papieru wbrew oporowi, pomiędzy wskazicielem i kciukiem - przy osłabieniu m. przywodziciela kciuka nastąpi zgięcie stawu IP kciuka.
Leczenie
W pierwszym okresie terapii zaleca się unikanie ćwiczeń i ruchów wymagających zgięcia stawu łokciowego. We wczesnych stadiach należy unikać nadmiernego zginania stawu łokciowego, a także ucisku zewnętrznego (opaski uciskowe, niewłaściwie dopasowane stabilizatory, poduszki itp.). Nie powinno się nadużywać niesterydowych leków przeciwzapalnych. Niektórzy autorzy proponują np. stymulację nerwowo-mięśniową PNMS w celu odtworzenia funkcji ręki u pacjentów z atrofią mięśni po zespole uciskowym. Ponadto, aby zapobiec zginaniu łokcia, stosuje się ortezy ramienne w nocy. Przy narastaniu objawów należy rozważyć leczenie chirurgiczne. Do wyboru w procesie leczenia chirurgicznego pozostają różne rodzaje operacji, w czasie których należy zwrócić uwagę aby nie uszkodzić ukrwienia n. łokciowego. Skrótowo operacje te można podzielić na:
1. otwarcie kanału łokciowego z dekompresją nerwu,
2. prostą neurolizę,
3. przednią transpozycję nerwu,
o podskórną
o śródmięśniową
o podmięśniową
4. epicondylectomię przyśrodkową