Anatomia układu żylnego

Rozpoznanie, leczenie, zabiegi-operacje chirurgiczne, transplantologia, korekcji nosa i piersi, liposukcja i lifting. leczenie żylaków nóg
admin. med.

Anatomia układu żylnego

Post autor: admin. med. »

Cały układ żylny kończyny dolnej składa się z:

żył głębokich
żył powierzchownych
żył łączących oba układy

Żyły głębokie

Żyły głębokieŻyły głębokie kończyny dolnej położone są w obrębie przedziałów mięśniowych i dlatego nazywane są też podpowięziowymi. Towarzyszą jednoimiennym tętnicom w liczbie 2 lub 3 i objęte są wspólną pochewką naczyniową. Prawie 90% krwi odpływa drogą układu głębokiego dzięki uciskaniu naczyń przez kurczące się mięśnie. System ten zwany jest pompą mięśniową łydki lub “sercem obwodowym”.

Liczba żył głębokich towarzyszących tętnicy jest różna w zależności od poziomu badania; punktem odniesienia jest miejsce powstawania żyły podkolanowej. Powyżej tego miejsca żyły głębokie zazwyczaj pojedynczo towarzyszą tętnicom; są to: żyła podkolanowa (v. poplitea) i żyła udowa (v. femoralis), która śrubowato obejmuje tętnicę od tyłu w kierunku przyśrodkowym. Poniżej żyły podkolanowej dwie lub czasem trzy żyły biegną razem z tętnicą; są to: żyły piszczelowe przednie (vv. tibiales anteriores), żyły grzbietowe stopy (vv. dorsales pedis) oraz żyły piszczelowe tylne (vv. tibiales posteriores), żyły strzałkowe (vv. fibulares) i żyły podeszwowe (vv.plantares).
Żyły głębokie kończyny dolnej licznie wyposażone są w zastawki w zmiennej liczbie; żyła podkolanowa ma przeciętnie 3 zastawki, a żyła udowa 4-5.

Ze zlania się żył piszczelowych powstaje żyła podkolanowa (v. poplitea). Jej średnica wynosi przeciętnie 8mm i zmienia się w zależności od ruchu w stawie kolanowym.

Żyła podkolanowa przechodząc przez rozwór ścięgnisty przywodzicieli zmienia nazwę na żyłę udową (v. femoralis), której koniec leży na poziomie więzadła pachwinowego. Tutaj mówimy już o żyle biodrowej zewnętrznej (v. iliaca externa).

Średnica żyły udowej jest nieco większa niż równoimiennej tętnicy i wynosi 9-10mm.
Żyły powierzchowne

Układ żył powierzchownych kończyny dolnej tworzy w tkance podskórnej sieć o szerokich oczkach, odprowadzający krew ze skóry, co stanowi ok. 10%. Naczynia wyposażone są w liczne zastawki i towarzyszą pniom limfatycznym oraz gałęziom nerwowym, natomiast nie są na ogół satelitami tętnic. Oprócz głównych pni żylnych na kończynie dolnej znajduje się ponadto dużo żył siateczkowatych i łączących, nie mających nazw własnych.

Żyły powierzchowne stopy na stronie grzbietowej rozpoczynają się siecią podpaznokciową, a na stronie podeszwowej siecią opuszkową. Z obu układów tworzą się łuki żylne: grzbietowy stopy (arcus venosus dorsalis pedis) i podeszwowy (arcus venosus plantaris pedis).

Zakończeniem sieci grzbietowej stopy są żyły brzeżne — przyśrodkowa i boczna (vv. marginales medialis et lateralis), z których powstają 2 główne pnie żylne powierzchowne: żyła odpiszczelowa (vena saphena magna) i żyła odstrzałkowa (vena saphena parva).
Żyła odstrzałkowa

Żyła odstrzałkowaRozpoczyna się w przedłużeniu żyły brzeżnej bocznej stopy i ma średnicę ok. 4mm. Biegnie zazwyczaj za kostką boczną i przechodzi na tylną powierzchnię goleni, leżąc w tym odcinku napowięziowo. Następnie wchodzi między blaszki powięzi goleni i układa się między głowami m.brzuchatego łydki (m. gastrocnemius). W górnej 1/3 goleni żyła zatacza łuk skierowany wypukłością do przodu i przechodząc w dole podkolanowym pod powięź, uchodzi najczęściej do tylnego obwodu żyły podkolanowej. W 2-3% uchodzić może do żyły odpiszczelowej.

Spośród wielu dopływów ż. odstrzałkowej na uwagę zasługuje żyła udowo-podkolanowa (v. femoropoplitea) — silna tylna gałąź skórna uda łącząca spływ ż.odstrzałkowej z żż. pośladkowymi.
Żyła odpiszczelowa

Żyła odpiszczelowaStanowi strukturę anatomiczną, której poświęcono wiele badań, próbując dokładnie przeanalizować jej przebieg, stosunek do struktur sąsiednich i rozmieszczenie dopływów. Pierwsza osobą, która użyła słowa “saphena” był Avicenna, a po raz pierwszy termin ten pojawił się w pracy Z.Bencivenniego z 1310 r. Według Hyrtla nazwa żyły pochodzi od arabskiego “al.-safen”, czyli “żyła ukryta”.

Żyła odpiszczelowa rozpoczyna się w przedłużeniu ż. brzeżnej przyśrodkowej stopy i biegnie do przodu od kostki przyśrodkowej. Następnie kieruje się po powierzchni przyśrodkowej goleni w okolicę kłykcia przyśrodkowego piszczeli i kości udowej. Dalej ż. odpiszczelowa wstępuje na przednio-przyśrodkową powierzchnię uda wzdłuż przyśrodkowego brzegu m. krawieckiego (m. sartorius). W 1/3 proksymalnej uda zatacza łuk i przez rozwór odpiszczelowy (hiatus saphenus) wnika do ż. udowej 3-4cm poniżej więzadła pachwinowego.
Rozwór odpiszczelowy stanowi zagłębienie owalnego kształtu pomiędzy powięzią szeroką a powięzią pokrywającą m. grzebieniowy. Pokryty jest blaszka sitowatą, przez którą przechodzą naczynia chłonne oraz ż. odpiszczelowa.

W odróżnieniu od ż. odstrzałkowej, ż. odpiszczelowa wzdłuż całego swego przebiegu leży napowięziowo; pod powięzią leży tylko jej ujście.
Średnica żyły odpiszczelowej wzrasta stopniowo w kierunku ujścia. Początkowo wynosi ona 4-5mm, a w fossa ovalis 7-8mm; tutaj też znajduje się bańkowate poszerzenie żyły tzw. opuszka. Niekiedy żyle odpiszczelowej towarzyszą pnie żylne o zbliżonej średnicy i kierunku przebiegu (tzw. żyły odpiszczelowe dodatkowe — vv. saphenae accessoriae).

Istotnym elementem anatomii VSM jest typ połączenia odpiszczelowo-udowego oraz rozmieszczenie jej dopływów w tej okolicy. Cechą charakterystyczną tego miejsca jest bardzo duża zmienność anatomiczna. Według badań H.Thomsona w 20% brak symetrii ujść odpiszczelowo-udowych. Najbardziej stała jest obecność t. sromowej zewnętrznej dolnej (gałąź t. udowej), która krzyżuje połączenie odpiszczelowo-udowe od boku w kierunku przyśrodkowym. Tętnica udowa bowiem leży bocznie od ż. udowej.

Ilość obocznic dopływających do VSM w okolicy jej ujścia może być różna. Wg Vainio w 3% przypadków nie stwierdza się ani jednego dopływu, a wg Barrowa z kolei liczba ta wynosi od 1 do 8. Zdecydowana większość (95%) obocznic uchodzi do VSM w ostatnim 3,5cm jej odcinku. Jeżeli ujścia tych żył są do siebie bardzo zbliżone, układają się w kształcie gwiazdy — “astra venosa superficialis”.

Najczęściej spotykanymi dopływami połączenia odpiszczelowo-udowego są:

ż. sromowa zewnętrzna (v. pudenda externa)
ż. nabrzuszna powierzchowna (v. epigastrica superficialis)
ż. okalająca biodro powierzchowna (v. circumflexa iliaca superficialis)
ż. odpiszczelowa dodatkowa boczna lub przyśrodkowa (v. saphena accessoria lateralis/medialis).

Dopływy te mogą uchodzić do VSM samodzielnie lub tworzyć wspólne pnie. Mogą również uchodzić bezpośrednio do ż. udowej.
Żyły przeszywające

Żyły przeszywające (vv. perforantes) w ilości 80-140 w każdej kończynie dolnej przechodzą przez powięź mięśniową, zapewniając połączenie między układem powierzchownym a głębokim. Dzięki obecności jednokierunkowych zastawek, krew kierowana jest z żż. powierzchownych do głębokich.

Wyróżniamy następujące grupy żż. przeszywających:

żż. przeszywające końcowe górne
żż. przeszywajace krocza
żż. przeszywające końcowe dolne
żż. przeszywające Dodda (w kanale przywodzicieli)
żż. przeszywające Boyda (5-10cm poniżej kolana w przyśrodkowej części goleni)
żż. przeszywające łydkowe wewnętrzne
żż. przeszywające Cocketta (w 1/3 dolnej goleni na powierzchni przyśrodkowej)
żż. przeszywające strzałkowe
żż. przeszywające okolicy za- i nadkostkowej

Żyły przeszywajace okolicy kolanowej i goleniowej umiejscowione są wzdłuż pionowej linii Lintona równoległej do ż. odpiszczelowej.

źródło:choroby naczyń
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post