Przerwanie leczenia antybiotykiem

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Przerwanie leczenia antybiotykiem

Post autor: admin. med. »

Czy można przerwać rozpoczętą antybiotykoterapię, jeżeli badania wykażą wirusową etiologię zakażenia (np. RSV w zapaleniu płuc)?
Pytanie:

Czy są dowody na to, że przerwanie antybiotykoterapii po kilku dniach leczenia sprzyja selekcji szczepów opornych na antybiotyki? Zdarza się, że niemowlę trafia do szpitala po 2–3 dniach ambulatoryjnego leczenia infekcji dróg oddechowych antybiotykiem, a w wymazie z dróg oddechowych stwierdza się obecność wirusa RS. Czy w takiej sytuacji należy kontynuować podawanie antybiotyku, czy lepiej je przerwać?
Odpowiedział

dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Za każdym razem, kiedy stosuje się antybiotyk, bakterie wrażliwe na jego działanie giną, natomiast te oporne nadal się rozmnażają. Dokonująca się w ten sposób selekcja sprzyja rozwojowi drobnoustrojów opornych na antybiotyki. Z biegiem czasu antybiotyki stają się więc coraz mniej skuteczne, ponieważ coraz mniej szczepów bakterii zachowuje na nie wrażliwość. Od przedłużonego leczenia antybiotykiem bakteria nie nabiera wrażliwości. Rozwojowi oporności sprzyja ponadto zbyt krótkie leczenie choroby wywołanej przez bakterie wrażliwe na antybiotyk, które nie wystarcza do ich zabicia. Antybiotyk należy zatem stosować zgodnie z rekomendacjami – w odpowiedniej dawce i przez określony czas. Jeżeli u dziecka stwierdzono obecność wirusa RS (RSV), a objawy kliniczne i laboratoryjne nie wskazują na nadkażenie bakteryjne (które zgodnie z wynikami badań zdarza się rzadko), czyli ustalono etiologię choroby, a wszystkie objawy kliniczne są wynikiem zakażenia RSV, stosowanie antybiotyku nie jest uzasadnione. W tym przypadku antybiotyk nie działa na żadne chorobotwórcze bakterie, a jedynie sprzyja selekcji flory własnej chorego, przyczyniając się do rozwoju oporności na antybiotyki. Zatem im krócej będzie stosowany, tym lepiej.

Podsumowując: z punktu widzenia ewolucji rozwój oporności na antybiotyki jest nieunikniony – antybiotyki wywierają presję selekcyjną promującą szczepy oporne.

Czy można opóźnić narastanie oporności? Warto przestrzegać kilku wymienionych poniżej prostych reguł.

1. Nie należy stosować antybiotyków w leczeniu zakażeń wirusowych. Antybiotyki zabijają bakterie, a nie wirusy. Stosowanie antybiotyków w zakażeniach wirusowych (jak przeziębienie, grypa czy zakażenie RSV) nie zabija wirusów, ale wywiera presję selekcyjną na florę własną organizmu, sprzyjając rozwojowi szczepów opornych na antybiotyki.

2. Należy unikać stosowania małych dawek antybiotyku przez dłuższy czas. Znacznie korzystniejsze jest krótkoterminowe stosowanie dużych dawek. Bakterie, które przetrwały małe dawki, mogą nabrać oporności i w przyszłości staną się niewrażliwe nawet na terapię dużymi dawkami.

3. Podczas leczenia antybiotykami zakażeń bakteryjnych należy przestrzegać zalecanego czasu terapii. Małe dawki mogą sprzyjać rozwojowi oporności, natomiast zbyt krótkie leczenie umożliwia bakteriom przetrwanie i przystosowanie się do antybiotyku. Działanie antybiotyku powinno być tak silne i długotrwałe, by doprowadzić do wyginięcia patogennych bakterii, które wywołują chorobę, a przy tym nie sprzyjać ich ewolucji w kierunku szczepów opornych.

4. W razie potrzeby należy stosować terapię skojarzoną. Za pomocą kombinacji dwóch lub trzech leków przeciwbakteryjnych można doprowadzić do zabicia bakterii opornej na działanie jednego antybiotyku. Podanie w monoterapii większych dawek antybiotyku, na które bakterie są oporne, zwiększa jedynie presję selekcyjną i ostatecznie lekooporność bakterii. Warto zastosować antybiotyk z innej grupy w nadziei, że bakterie nie spotkały się z nim wcześniej. Zastosowanie nowego antybiotyku lub różnych terapii skojarzonych jest skuteczniejsze i prowadzi do wyginięcia patogennego drobnoustroju, a nie jego ewolucji.

5. Trzeba dążyć do ograniczenia lub wyeliminowania „profilaktycznego” stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt i uprawie roślin. Niepotrzebne stosowanie antybiotyków w celach rolniczych i hodowlanych może prowadzić do rozwoju szczepów opornych, które z pożywieniem dostają do organizmów ludzi. Szczepy te będą oporne na wcześniej stosowane antybiotyki.
źródło:mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post