Pomoc dzieciom ze specyficznymi zaburzeniami mowy SLI

Choroby dziecięce, opieka nad dzieckiem oraz rozwój.
admin. med.

Pomoc dzieciom ze specyficznymi zaburzeniami mowy SLI

Post autor: admin. med. »

SLI – specyficzne zaburzenia językowe – definiowane są jako zaburzenia mowy nie wywołane przyczynami anatomicznymi, medycznymi, bądź upośledzeniem umysłowym, są to zatem trudności w używaniu języka wywołane pozamedycznymi, nierozpoznanymi przyczynami. SLI występuje u 7% dzieci. Polscy logopedzi i psycholodzy szacują, że w Polsce ok. 300 000 dzieci w wieku 4-14 lat cierpi na SLI i nie otrzymuje pomocy.

Coraz więcej dzieci ma problemy z mówieniem, artykułowaniem dźwięków, stosowaniem prawidłowych konstrukcji gramatycznych, budowaniem złożonych wypowiedzi, a także ze zrozumieniem wypowiedzi innych ludzi. Ich słownictwo bierne i czynne jest ubogie, nie potrafią stosować struktur języka, mają słabą pamięć fonologiczną. A przy tym ich pozawerbalna inteligencja jest w normie, mają normalny słuch, ich aparat fonacyjny (przede wszystkim krtań i struny głosowe) oraz artykulacyjny ( język, języczek, podniebienie twarde i miękkie, wargi) jest zbudowany prawidłowo, nie wykazują też cech zaburzeń umysłowych ani społecznych, np. autyzmu.

Niby wszystko jest w normie, a istnieją zaburzenia i opóźnienia językowe. O takich dzieciach mówi się, że są to dzieci ze specyficznymi zaburzeniami mowy, w skrócie SLI (od ang. Specyfic Language Impairment). O SLI mówimy wówczas, gdy niedostatki językowe narażają daną osobę na trudności edukacyjne, społeczne lub zawodowe. SLI występuje wtedy, gdy dzieci osobiste mają warunki do przyswojenia języka – odpowiednie funkcje poznawcze
i intelektualne, umiejętności społeczne i słuch, a jednak nie rozwijają się językowo zgodnie z normą przewidzianą dla ich wieku. Są to niespodziewane i niewyjaśnione zaburzenie językowe. Według 20 letnich badań przeprowadzonych w różnych krajach problem ten dotyczy ok. 7,5 % dzieci w wieku przedszkolnym.

SLI często zaczyna się od ograniczeń fonologicznych. Dzieci mniej gaworzą i mają mniejszy zasób używanych fonemów. Już wtedy rodzice mogą i powinni podjąć ćwiczenia - zabawy z dzieckiem stosując jak najczęściej responsywną interakcję językową.

Co to znaczy?

To znaczy, żeby podejmować z dzieckiem „gaworzącą” rozmowę zawsze, gdy wydaje ono jakieś dźwięki, dużo i wyraźnie do niego mówić, czytać mu. Tego rodzaju doświadczenia wczesno edukacyjne wpłyną na przyszłe funkcjonowanie w przedszkolu, poziom słownictwa biernego i czynnego, stosowanie bogatej narracji oraz rozwój umiejętności czytania i pisania. Najlepiej w szkole radziły sobie te dzieci, które wcześnie i efektywnie (w sposób dostosowany do ich możliwości dziecka, przyjazny i zachęcający) były angażowane w rozmowę. Na poziomie niemowlęcia rozmowa ta powinna polegać na naśladowaniu gaworzenia dziecka i wprowadzania nowych dźwięków. Bardzo ważne jest, by być przy tym blisko, twarzą w twarz, ponieważ dziecko widzi wtedy mimikę i układ ust mówiącego, może naśladować jego ruchy artykulacyjne, ale przede wszystkim istnieje wówczas silna emocjonalna interakcja niezbędna do nauki języka. Bardzo istotne jest patrzenie dziecku w oczy, ale też ćwiczenie przesuwania wzroku na obiekt, o którym toczy się rozmowa oraz stosowanie zasady kolejności – „teraz ty, a teraz ja.”

Na przykład:

Dziecko gaworzy: da-da-da. Matka zbliża twarz do twarzy dziecka, patrzy mu w oczy, dostraja się mimiką do mimiki dziecka i powtarza dźwięki : da-da-da. Następnie milknie dając dziecku czas na powtórzenie, potem sama powtarza: da-da-da. Rozwija dialog: Chcesz, żeby Ci coś dać? Pieska? (podąża wzrokiem w kierunku zabawki, wyczekuje, aż dziecko skieruje swój wzrok za jej spojrzeniem. Chcesz pieska? Piesek robi hau-hau. Czeka, czy ewentualnie dziecko powtórzy onomatopeję, ale nie nalega, nie denerwuje się, nie zmusza słowami: No, powiedz: hau-hau. Mów wreszcie! Ile razy mam ci powtarzać to hau hau?! Jeśli dziecko wypowie inne dźwięki, imituje je znowu w podobny sposób. Dialog zawsze powinien być responsywny, podążać za dzieckiem. Słuchaj, obserwuj, włącz się do rozmowy, zabawy, spokojnie i ciepło komentuj, zadawaj pytania – o tym powinien pamiętać rodzic inicjujący rozmowę.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post