Pomimo, iż onychomikozy stanowią tylko ok. 50% chorób paznokci, to w przekonaniu większości pacjentów i wielu lekarzy wszystkie zmiany paznokciowe wywoływane są przez grzyby chorobotwórcze. W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania grzybicą paznokci w związku z rozwojem nowych metod leczniczych. Pod wpływem szerokiej reklamy leków przeciwgrzybiczych, a niekiedy sugestii przedstawicieli firm farmaceutycznych lekarze coraz częściej rozpoczynają empiryczne leczenie grzybicy bez jej potwierdzenia mikologicznego. Należy jednak pamiętać, iż charakterystyczne objawy kliniczne onychomikozy występują często także w innych chorobach paznokci i leczenie grzybicy tylko na podstawie obrazu klinicznego jest błędem sztuki.
OBJAWY KLINICZNE ONYCHOMIKOZY
Onycholiza
Pachyonychia
Onychogryfoza
Paronychia
Chromonychia (dyschromia)
Onychodystrofia
Wygląd paznokci może być odzwierciedleniem wieku pacjenta, wykonywanej pracy i ogólnego stanu zdrowia.
Choroby uwarunkowane genetycznie wpływające na wygląd paznokci
Choroba genetyczna
Nail-patella syndrome Zespół paznokieć-rzepka
Zmiany paznokciowe
Hemiatrofia, atrofia, brak paznokcia, łamliwość, ścieńczenie płytek, trójkątny obłączek
Pachyonychia congenita Wrodzone zgrubienie paznokci
Zmiany paznokciowe
Hypertrofia paznokcia, onychogryfoza, rogowacenie podpaznokciowe
Dyskeratosis congenita Wrodzona dyskeratoza
Pogrubienie płytki, pobruzdowanie, atrofia
Zmiany paznokciowe
podłużne czerwone i białe prążki
Choroby skóry wpływające na wygląd paznokci
Łuszczyca
Wyprysk
Liszaj płaski
Choroba Dariera
Łysienie plackowate
Zespół Reitera
Pityriasis rubra pilaris (PRP)
Pęcherzyca
Pęcherzowe oddzielanie się naskórka - postać dystroficzna Sarkoidoza
Acanthosis nigricans
Porokeratosis Mibelli
Parakeratosis pustulosa
Kiła
Brodawki zwykłe
Leki wywołujące zmiany paznokciowe
malaryczne
tetracykliny
b-blokery
5-fluorouracyl (zewnętrznie)
fenotiazyny
antykoncepcyjne doustne
psoraleny
retinoidy
arsen
złoto
penicylamina
Niekiedy dopiero po wielomiesięcznej, nieskutecznej terapii przeciwgrzybiczej pacjent po raz pierwszy trafia do pracowni mikologicznej. Rozpoczęcie leczenia bez potwierdzenia mikologicznego jest najczęstszą przyczyną niepowodzeń terapeutycznych i narażeniem pacjenta na zbędne wydatki związane z zakupem drogich leków.
ONYCHOLIZA - oddzielanie się płytki paznokciowej
Onycholizą nazywamy oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska w jej części dystalnej i/lub bocznej. Zmiany zwykle rozpoczynają się na końcu jednego lub kilku paznokci i powiększają się dopóki nie oddzieli się 1/3 paznokcia. Obszar oddzielony jest blady ze względu na utratę odbicia światła od łożyska paznokciowego. Onycholiza stwarza przestrzeń podpaznokciową, w której mogą gromadzić się zanieczyszczenia i złuszczona keratyna, co powoduje różnorodne zabarwienie paznokcia od białego poprzez szary, zółty, brązowy do czarnego, w zależności od etiologii zmiany. Ból może pojawić się w przypadku dalszego rozciągania pod wpływem urazu lub dodatkowej czynnej infekcji. Najczęściej są to infekcje mieszane, włącznie z C. albicans i wieloma bakteriami, z których pałeczka ropy błękitnej wydaje się być najważniejsza. Jeżeli objawy utrzymują się przez kilka miesięcy łożysko paznokcia staje się ciemne i nieregularnie pogrubione. Wyróżniamy onycholizę dziedziczną i/lub wrodzoną i onycholizę nabytą: egzogenną, endogenną oraz idiopatyczną.
Egzogenne przyczyny onycholizy
Urazy
Przypadkowe, zawodowe, samouszkodzenia, mieszane, zadrapanie, przytrzaśnięcie, zacięcie
Kontakt z środkami chemicznymi: przypadkowy, zawodowy, kosmetyki paznokciowe
Infekcje
grzyby, bakterie, wirusy (np. brodawki, opryszczka, półpasiec), świerzb
Wilgoć
Leki
Endogenne przyczyny onycholizy
Choroby skóry
łuszczyca, liszaj płaski, łysienie plackowate,choroba Dariera, choroby pęcherzowe, zespół Reitera, atopowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowy, ziarniniak grzybiasty, nadmierna potliwość, retikulohistiocytoza wieloogniskowa, twardzina
Choroby układowe
zaburzenia krążenia obwodowego, rak płuc, kolagenozy, choroby tarczycy (niedoczynność, nadczynność), kiła, niedobór żelaza, szpiczak mnogi, rozstrzenia oskrzeli, cukrzyca, histiocytoza X, trąd, toczeń rumieniowaty, pelagra, porfiria, kiła II i III okresu, zespół żółtych paznokci
Ciąża
Onycholiza egzogenna
Substancje chemiczne i kosmetyki wywołujące onycholizę
Najczęstszymi przyczynami onycholizy są substancje chemiczne (cement), detergenty, kosmetyki do pielęgnacji paznokci, podrażnienie i wilgoć. Częściej zajęte są paznokcie rąk. Objaw ten występuje głównie wśród gospodyń domowych, barmanów, kosmetyczek, mechaników i pracowników budowlanych. Czynnikami etiologicznymi onycholizy mogą być także roztwory mydła lub środków grzybobójczych, które są często stosowane przez manicurzystki.
Urazy wywołujące onycholizę
Biegi długodystansowe, tenis i koszykówka i inne rodzaje dyscyplin sportowych wymagające szybkiej zmiany kierunku stałej energii poruszania się może powodować onycholizę z obecnością lub bez krwiaków podpaznokciowych. Zmiany w biomechanice kończyn dolnych, które pojawiają się wraz z wiekiem, zmiany ortopedyczne, obrzęki, zapalenia stawów, itp. mogą rozmaicie zaburzać pracę stóp, przenosząc siły z okolic pięt na paznokcie stóp. Wysokie obcasy i niedopasowane lub zbyt ciasne obuwie są często powodem zmian paznokciowych. Paznokcie rąk są także często poddawane traumatyzacji. Używanie młotka, przytrzaśnięcie palca drzwiami, łuskanie fasoli, używanie paznokci jako dźwigni, otwieracza lub śrubokręta może doprowadzić do onycholizy.
Infekcje wywołujące onycholizę
Bakterie zwykle wtórnie infekują onycholityczne paznokcie. Przyczyną zielonego zabarwienia onycholitycznych paznokci są produkowane przez Pseudomonas fluoresceina i piocyjanina. Onycholizie może towarzyszyć zastrzał wywoływany przez Staphylococcus aureus, paciorkowce lub inne bakterie. Wirusy (papilloma, herpes simplex) mogą także wywoływać onycholizę .
Leki wywołujące onycholizę
Leki wywołujące onycholizę można podzielić na kilka kategorii. Najczęstszą grupą są antybiotyki. Za zjawiskofotoonycholizyodpowiedzialna jest przeważnie doksycyklina. Grupa chemioterapeutyków może wywoływać onycholizę poprzez działanie toksyczne na macierz lub łożysko paznokcia. Wśród innych leków 8-metoksypsoralen i retinoidy są przez dermatologów powszechnie stosowane.
Onycholiza endogenna
Do czynników endogennych wywołującychonycholizę należy duża grupa schorzeń dermatologicznych jak np. łuszczyca, liszaj płaski, zapalenie atopowe, pemfigoid pęcherzowy, łysienie plackowate, zapalenie kontaktowe, pęcherzyca zwykła, nadmierna potliwość, ziarniniak grzybiasty, kiła, opryszczka, brodawki, łagodne guzy - zwykle w obrębie paznokci rąk: ziarniniak ropny (granuloma pyogenicum), włókniaki, guz splotowy (glomus tumor), cysta śluzowa, rogowiak kolczystokomórkowy, łagodne guzy obserwowane w obrębie stóp: wyrośla kostne (exostoses subunguales - tworzą się najczęściej po przyśrodkowej stronie końcowego paliczka palucha u ludzi młodych), wyrośła kostno-chrzęstne (osteochondroma) i chrzęstniaki śródkostne (enchondroma).
PACHYONYCHIA- zgrubienie paznokci
Grubość paznokci może się zwiększać u pracowników fizycznych, w wielu chorobach, a także w czasie stosowania niektórych leków. Szczególną postacią pachyonychii jest szponowatość paznokci - onychogryfoza, która najczęściej dotyczy paznokci dużych palców stóp osób starszych. Jest przeważnie wywoływana urazami, ciasnym obuwiem, zaniedbaniami w obcinaniu paznokci, zaburzeniami krążenia obwodowego i chorobami dermatologicznymi.
Przyczyny pachyonychii :
Łuszczyca/Zespół Reitera
Grzybica
Uraz
Wyprysk kontaktowy
Liszaj płaski
Łysienie plackowate
Choroba Dariera
Pityriasis rubra pilaris
Zaburzenia troficzne
Przyczyny onychogryfozy
Dermatologiczne
Rybia łuska, łuszczyca, onychomikozy, kiła, pęcherzyca
Miejscowe
Urazy, wady stopy (np. koślawość palucha)
Regionalne
Żylakowatość, zapalenie zakrzepowe żył, tętniaki, słoniowatość, zburzenia obwodowego układu nerwowego
Ogólne
Podeszły wiek, demencja starcza, choroby zajmujące centralny układ nerwowy, hiperuricemia
Onychogryfoza idiopatyczna
Nabyta lub dziedziczna
PARONYCHIA - zapalenie wału okołopaznokciowego
Paronychia obserwowana jest zwykle w onychomikoza ch wywoływanych przez grzyby drożdżopodobne, rzadziej przez pleśnie (Hendersonula toruloidea, Scytalidium hyalinum). Przyczyną paronychia ostrej są najczęściej infekcje bakteryjne. Wymaga szybkiego leczenia antybiotykami w celu zapobieżenia trwałej dystrofii paznokcia. Paronychia przewlekła występuje przeważnie w obrębie rąk ciągle narażonych na wilgoć i powtarzające się urazy, prowadzące do zniszczenia obrąbka naskórkowego. Proksymalny wał paznokciowy staje się szczególnie narażony na czynniki środowiskowe. Alergeny i środki podrażniające mogą tam łatwo penetrować i wywoływać przewlekłe zapalenie kontaktowe.
Przyczyny paronychii
Infekcje
Wirusy, bakterie, grzyby
Leki
Retinoidy
Kosmetyki
Żywice epoksydowe
Zawodowe
Dermatozy
Wyprysk kontaktowy, choroba Dariera, Acrodermatitis enteropathica, wrodzona dyskeratoza, wyprysk, Acrodermatitis Hallopeau, wrastający paznokieć, liszaj płaski, wrodzona pachyonychia, pęcherzyca, uszkodzenie porentgenowskie, zespół żółtych paznokci, odmrożenie, zespół Stevensa-Johnsona
Choroby układowe
Kolagenozy, zapalenie mózgu, histiocytoza X, ostre niedokrwienie, białaczka, przerzuty nowotworowe, neuropatia, sarkoidoza, zapalenie naczyń, niedobór cynku
Inne
Ziarniniaki ciał obcych, ssanie palca
CHROMONYCHIA - zmiana koloru paznokcia
Kolor paznokcia zależy od przejrzystości płytki, jej przylegania do łożyska i koloru tkanek leżących pod nią. Barwnik może gromadzić się na skutek jego nadprodukcji (melanina) lub gromadzenia (hemosyderyna, miedź, leki). Kolor jest również uwarunkowany stanem naczyń skórnych i różnymi chorobami jak np. niedokrwistość lub zatrucie tlenkiem węgla.
Przyczyny zmiany koloru płytki paznokciowej
Kolor
Patogeneza
Żółty
Grzybice
Łuszczyca
Zespół żółtych paznokci (YNS)
Lakiery do paznokci
Leki: karoten, tetracyklina, mepakryna, penicylamina, lit, sole złota, witamina D
Żółtaczka
Amyloidoza
AIDS
Brązowy
Leki i barwniki: tetracyklina, sulfonamidy, chlorpromazyna, cignolina, nadmanganian potasu, azotan srebra
Kosmetyki: lakiery do paznokci, henna
Choroby tarczycy
Ciąża
Nikotyna
Hendersonula, Alternaria, C.albicans, Proteus mirabilis
Niedożywienie
Czarny
Znamiona
Związane z rasą (ok. 100% osób w średnim wieku pochodzenia afro-karaibskiego)
Uraz
Czerniak złośliwy
Leki: cyklofosfamid, busulfan, bleomycyna, doksorubicyna, hydroksymocznik
Grzybica
Szary
Srebrzyca (Argyria)
Choroba Wilsona
Zielony
Aspergillus
Pseudomonas aeruginosa
Choroby pęcherzowe
Krwiak
Czerwony
Naczyniak
Purpurowy
Glomus tumor
Enchondroma
Choroba Dariera
Liszaj płaski
Toczeń rumieniowaty
Porfiria
RZS
Warfaryna
Heparyna
LEUKONYCHIA - bielactwo paznokci
Leukonychia to najczęściej spotykana zmiana koloru płytki paznokciowej. Można ją podzielić w zależności od: czasu pojawienia (na wrodzoną i nabytą); obrazu klinicznego (na częściową i całkowitą); części zajmowanego paznokcia (na prawdziwą, pozorną i pseudoleukonychię). W leukonychii prawdziwej zmiany dotyczą macierzy paznokcia; w leukonychii pozornej - tkanek podpaznokciowych, a w pseudoleukonychii - płytki paznokciowej.
Leukonychia prawdziwa (zmiany dotyczą łożyska paznokcia)
Łysienie plackowate
Niewydolność serca
Rumień wielopostaciowy
Łuszczyca
Złuszczające zapalenia skóry
Ziarnica złośliwa
Hipokalcemia
Choroby infekcyjne
Przeszczepy nerek
Zatrucia metalami ciężkimi
Niedobór białka
Niewydolność nerek
Wstrząs
Niedokrwistość sierpowata
Uraz
Niedobór cynku
Pseudoleukonychia(zmiany dotyczą paznokcia)
Grzybica
Lakier do paznokci
Łuszczyca
Leukonychia pozorna (zmiany dotyczą tkanek podpaznokciowych)
Niedokrwistość
Nadmierna potliwość
Niedobór albumin
Marskość wątroby
Choroby nerek
Onycholiza
Trąd
ŻÓŁTE ZABARWIENIE PAZNOKCI
Żółte zabarwienie paznokci widoczne jest w przewlekłych infekcjach, w łuszczycy i w zespole żółtych paznokci. Zespół żółtych paznokci (yellow nail syndrome) został opisany przez Sammana i White'a w roku 1964. Rozpoznanie opiera się na triadzie charakterystycznych objawów: żółtego zabarwienia paznokci, obrzęku limfatycznego i zajęciu układu oddechowego. Opisano wiele zaburzeń wyglądu paznokci w tym zespole: pogrubienie, twardość, brak obłączka, podłużne nadmierne wygięcie, całkowite lub dystalne żółte zabarwienie, brak obrąbka naskórkowego, bruzdowanie poprzeczne spowodowane zmianami w szybkości wzrostu paznokci i onycholizą. W stanach zaawansowanych może to prowadzić do złuszczenia paznokcia .
ONYCHODYSTROFIA
Erozja i atrofia paznokci może objawiać się ich nadmierną łamliwością (onychorrhexis), rozszczepianiem (onychoschisis), naparstkowaniem (onychia punctata ), bruzdowaniem poprzecznym i podłużnym, szorstkością (trachyonychia), a w krańcowych przypadkach prowadzi do całkowitego złuszczenia paznokcia (onychomadesis).
Przyczyny Onychodystrofii
Czynniki miejscowe
Urazy
zawodowe
onychotillomania
onychofagia
Związki chemiczne
alkaliczne
detergenty
oleje
rozpuszczalniki
Choroby skóry
łysienie plackowate
choroba Dariera
wyprysk
liszaj płaski
liszaj pasmowaty
onychomikozy
łuszczyca
Czynniki ogólne
niedokrwistość (niedobór żelaza)
wyniszczenie
przewlekłe choroby stawów (rąk i stóp) hemodializa
niedoczynność i nadczynność tarczycy
neuropatie
osteoporoza
niewydolność krążenia obwodowego
skaza moczanowa
ciąża
niedobór witamin A, C, i B6
Leki
retinoidy
sole złota
Kaptopril
Diltiazem
Penicylamina
Fluorouracyl
Nifedypina
Fenylbutazon
Praktolol
Werapamil
Witamina A
źródło:vita.csc.pl
Choroby paznokci
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
CHOROBY PAZNOKCI - ŁUSZCZYCA PAZNOKCI
autor: admin. med. » 17 paź 2016, o 18:25 » w Dermatologia. Wenerologia - 1 Odpowiedzi
- 1651 Odsłony
-
Ostatni post autor: Alevert
29 gru 2016, o 16:20
-
-
-
Acifungin forte: choroby grzybicze skóry, paznokci, skóry owłosionej
autor: admin. med. » 1 kwie 2016, o 15:54 » w Leki bez recepty (OTC) oraz na receptę (RX) Interakcje, wskazania, przeciwwskazania, zabronione - 0 Odpowiedzi
- 1487 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
1 kwie 2016, o 15:54
-
-
- 3 Odpowiedzi
- 1785 Odsłony
-
Ostatni post autor: Roska1911
3 cze 2022, o 13:31