Jest zaburzeniem płynności, tempa i rytmu mówienia, spowodowanym nadmiernym napięciem mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych; określa się też jako zaburzenie mowy w płaszczyźnie suprasegmentalnej-akcent, rytm i melodia.
Rodzaje jąkania:
- kloniczne-przeważają w nim skurcze kloniczne
- toniczne- przeważają skurcze toniczne
- kloniczno-toniczne- nasilenie skurczów klonicznych i tonicznych jest wyrównane
Początek jąkania najczęściej występuje w okresie synaksy czyli w okresie tworzenia się mowy, pomiędzy 2-3 a 7 rokiem życia. Symptomem jąkania jest zaburzenie płynności mowy i może być demonstrowane przez:
-powtarzanie głosek, sylab, wyrazów bądź fraz
-przeciąganie głosek
-pauzy,momenty ciszy
-embołofrazja, rozpoczynanie zdań od samogłoski bądź wtrącanie w toku wypowiedzi różnych wyrazów.
Czynniki wpływające na powstawanie i rozwój jąkania:
-predyspozycyjne- chodzi tu o wstępowanie w rodzinie przypadków jąkania, opóźniony rozwój mowy lub artykulacji
-wywołujące-mogą się łączyć z predysponującymi np. sytuacje szokowe, wypadki, choroby, nieszczęścia rodzinne
-podtrzymujące-dotyczą niekorzystnych sytuacji przedłużających się np. zbyt dużę wymagania dotyczące mówienia lub zachowania, napięta i pełna atmosfera domowa, zwiększony krytycyzm w stosunku do dzieci, zaburzenia lateryzacji
Teorie na temat przyczyn jąkania:
-dziedziczności, etiologii-podkreśla ona iż w danej rodzinie mogą istnieć predyspozycje do jąkania, szczególnie u osób z niepełnowartościowym systemem nerwowym
-organiczna, lokalizacyjna-wg tej teorii jąkanie może być wynikiem zapalenia mózgu i opon mózgowych
-funkcjonalna-wg niej jąkanie może być efektem opóźnień motoryki, zaburzeniem lateryzacji
-jako dysfunkcję obwodową kontroli mowy-przyczynę jąkania upatruje się tu w zbędnym uświadomieniu sobie aktów mowy które powinny przebiegać automatycznie a więc bez udziału świadomości
-inspirowania prawami warunkowania-uważa się tu iż u osób jąkających się normalnie mechanizmy mowy zastępowane są mechanizmami warunkowania patologicznego.
-określająca jąkanie jako zaburzenie rozwoju mowy-zaburzenie to polega na regresii lub zatrzymaniu rozwoju mowy jego zakłóceniu bądź opóźnieniu
-psychogenne-uznają jąkanie za nerwicę mowy
-uwzględniające przyczyny zewnętrzne-zalicza się do nich choroby infekcyjne, dwujęzyczność, wpływ środowiska rodzinnego i rówieśniczego, naśladownictwo
Skurcze mogą być zlokalizowane w:
-układzie oddechowym-jąkanie oddechowe, częściej przy tonicznym jąkaniu, są w czasie wdechu i wydechu-zatrzymanie oddechu, sapanie, nieregularne oddychanie
-układ fonacyjny, jąkanie fonacyjne, skurcze mięśni krtanicznych uniemożliwiają otwarcie lub zamknięcie głośni
-układ artykulacyjny, jąkanie artykulacyjne, skurcze toniczne wskutek niemożności wykonania odpowiedniego ruchu warg, języka i dolnej szczęki
Reakcje fizjologiczne u jąkających się:
-zaburzenia oddechowe-dominacja segmentu piersiowego nad brzusznym, oddychanie asymetryczne, skrócone fazy wydechowe,oddychanie nosowe w czasie mówienia
-zaburzenia fonacyjne-silne zaciskanie strun głosowych, gwałtowne ruchy krtani ku górze, dysforia,wydłużenie początku i zakończenia fonacji
-zaburzenia artykulacyjne-tonus czyli przedłużający się skurcz języka, warg i podniebienia miękkiego; blok czyli zaciśnięcie warg lub cofnięcie języka do podniebienia miękkiego; nadmierne napięcie wszystkich mięśni artykulacyjnych
Stopnie jąkania:
- lekki
- średni
- ciężki
Stadia jąkania:
-pasywne-nie ma lęku przed mówieniem, występuje w stanie podniecenia i mowie szybkiej
-tłumione-nieznaczne jąkanie, występuje stale, usiłuje przezwyciężyć trudności w mowieniu, współruchy
-złożone-skurcze i współruchy przechodzą w nawyki.
Jąkanie wczesnodziecięce:
-dotyczące mowy dziecka-należy dążyć do tego by dziecko nie zdawało sobie sprawy ze swoich trudności w mowie, dostarczanie mu poprawnych wzorców, organizować czynności ruchowe lub śpiewać z nim
- przywrócenie wiary we własne siły-wybrać czynności dobrze wykonywane przez dziecko i za które można je chwalić, mieć kontakt z przyrodą, ograniczyć karanie i nagradzanie
-zapewnienie dziecku stabilizacji życia emocjonalnego-nie powinno być świadkiem sprzeczek między rodzicami, nie należy dyskutować z innymi osobami przy dziecku o nim, matka powinna wiedzieć że jej stan emocjonalny wpływa na dziecko
-zapewnienie usystematyzowanego i higienicznego trybu życia w celu zniknięcia nerwic-ustalenie godzin posiłków i zabaw, powinno spać 10h, po zajęciach szkolnych powinno mieć czas na odpoczynek
Etiologia:
-zaburzenia endokrynologiczne-powiększają napięcie mięśniowe lub zmieniają aktywność nerwicową
-dziedziczenie skłonności do jąkania w formie niepełnowartościowego systemu nerwowego
-przyuczanie dzieci leworęcznych
-niezgodność impulsów płynących z obu półkul
-brak dominacji jednej z obu półkul mózgowych
-skurcze parzystych mięśni mowy
-ogólna niesprawność motoryczna-nieukończony ogólny rozwój psychofizyczny
-niewydolność funkcjonalna jąder podkorowych
-występuje w wypadku cofającej się afazji, alali, jest pochodzenia organicznego i spowodowane uszkodzeniem podkorowych ośrodków ruchu.
Metody usuwania jąkania:
-psychoterapia
-gestykulacja
-przy mówieniu pomagamy sobie rękami
-ćwiczenia oddechowe i fonacyjne
-ćwiczenia ortofoniczne-należy je przeprowadzać ze wszytskimi dzięcmi, zarówno przy prawidłowym rozwoju mowy jako utrwalenie prawidłowej wymowy, przy ORM jako zapobieganie wadom wymowy i w wypadku zaburzeń mowy by logopedyczne ćwiczenia z dzieckiem w poradni pomogły tym zaburzeniom:
*ćwiczenia oddechowe: nauczanie fazy wdechu i wydechu, wydłużenie fazy wydechowej, nauka nabierania powietrza we właściwych miejsacach
-przerwy gramatyczne, interpunkcyjne, logiczne zgodnie z treścią zdania
*ćwiczenia fonacyjne: nauka prawidłowego posługiwania się głosem, ustawinie miękkie przy jednoczesnym rozpoczęciem mówienia z fazą wydechową
*ćwiczenia logarytmiczne
-wykorzystuje się w nich elementy gramatyczne oraz muzyczne szczególnie rytmiczne
*ćwiczenia fonematycznego słuchu
-ćwiczenia słuchowe:nauka różnicowania głosek opozycyjnych, wyodrębniania głoski na początku wyrazu, na końcu, wymiana kolejnych głosek w wyrazie, nauka składania wyrazu z podobnych głosek
-ćwiczenia o charakterze słuchowo gestowym lub słuchowo werbalnym
*ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy
-kontynuacja ćwiczeń usprawniających całe ciało,dziecko zdobywa umiejętności układania narządów mowy w sposób charakterystyczny dla danej głoski
*ćwiczenia artykulacyjne
-dotyczą wymowy głosek w izolacji, w grupach głosek oraz w wyrazach, zdaniach i tekstach.
-hipnoza
-przedłużanie samogłosek
-śpiewne mówienie
-farmakoterapia
-techniki emisji głosu
-pscyhoterapia indywidualna i grupowa
-muzykoterapia
Jąkanie: zaburzenie dysfunkcji neurowegetatywnej, charakter zaburzenia skurczowy, występuje świadomość zaburzenia, przedłużenia i powtórzenia przeważnie normalne, budowa wypowiedzi raczej poprawna, koncentracja uwagi na mówieniu poprawia mówienie, występowanie współruchów, melodia wypowiedzi monotonna,głośne czytanie złe, pismo ścieśnione, nieśmiałość, zahamowania aktywności i nieufność. Terapia to psychoterapia oraz odwracanie uwagi od mówienia.
Jąkanie. Przyczyny i leczenie
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Jąkanie przyczyny, leczenie
autor: admin. med. » 19 maja 2016, o 07:21 » w Neurologia – Psychiatria - Psychologia - 0 Odpowiedzi
- 1169 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
19 maja 2016, o 07:21
-
-
-
Jąkanie. Diagnoza - terapia - program
autor: Asystentka » 3 maja 2017, o 08:41 » w Wydawnictwa medyczne - 0 Odpowiedzi
- 877 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
3 maja 2017, o 08:41
-
-
-
Jąkanie. Księga pytań i odpowiedzi
autor: Asystentka » 3 maja 2017, o 08:40 » w Wydawnictwa medyczne - 0 Odpowiedzi
- 915 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
3 maja 2017, o 08:40
-