ForumMedyczne.edu.pl

Rak jelita grubego jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z nabłonka gruczołowego okrężnicy lub odbytnicy. Na świecie odpowiedzialny jest za prawie 700 tysięcy zgonów w ciągu roku. Najczęściej występuje w Europie Zachodniej oraz Ameryce Północnej, natomiast najrzadziej - w Afryce i Azji. W Polsce stanowi drugą przyczynę zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Szczyt zachorowalności przypada na 8. dekadę życia.

Celem poniższego badania była próba ustalenia czynników ryzyka pooperacyjnej 30-dniowej śmiertelności po resekcji raka jelita grubego. We wcześniejszej metaanalizie nie wykazano, aby zastosowanie techniki laparoskopowej wiązało się z istotną korzyścią, jednakże mogło być to związane ze stosunkowo małą liczebnością analizowanej populacji.

Do badania włączono chorych, którzy byli poddani resekcji jelita grubego z powodu raka we Francji w latach 2006 - 2008. Dane uzyskano z bazy French National Health Service. Przeprowadzono wieloczynnikową analizę oceniającą wpływ następujących zmiennych na śmiertelność pooperacyjną: wiek, płeć, lokalizacja guza, choroby współistniejące, pilność zabiegu, obecność jednoczasowych przerzutów w wątrobie, niedożywienie oraz technika operacji.

W okresie powyższych trzech lat wykonano 84 524 operacje usunięcia guza jelita grubego, w tym 22 359 (26%) metodą laparoskopową oraz 62 165 (74%) metodą klasyczną. Pomiędzy 2006 a 2008 odsetek resekcji laparoskopowej wzrósł z 23% do 29% (p < 0,001). 30-dniowa śmiertelność pooperacyjna wynosiła 5%: 2% w grupie operowanych techniką laparoskopową oraz 6% - w grupie, gdzie zastosowano standardową laparotomię (p < 0,001). W analizie wieloczynnikowej zidentyfikowano 7 niezależnych zmiennych istotnie związanych z większym ryzykiem pooperacyjnej śmiertelności. Były to:

wiek: 70 i więcej lat (OR 3,28; 95% CI 3,0 – 3,59, p < 0,001),
choroby układu oddechowego (OR 3,16; 95% CI 2,91 – 3,37, p < 0,001),
choroby układu naczyniowego (OR 2,66; 95% CI 2,48 – 2,85, p < 0,001),
schorzenia neurologiczne (OR 1,78; 95% CI 1,51 – 2,09, p < 0,001),
pilność operacji (OR 2,68; 95% CI 2,48 – 2,9; p < 0,001),
obecność jednoczasowych przerzutów w wątrobie (OR 2,63; 95% CI 2,41 – 2,86, p < 0,001) oraz
przedoperacyjne niedożywienie (OR 1,33; 95% CI 1,19 – 1,50).


Natomiast zastosowanie techniki laparoskopowej wiązało się z istotnym statystycznie zmniejszeniem ryzyka zgonu w okresie 30 dni od operacji (OR 0,59; 95% CI 0,54-0,65, p < 0,001).

Powyższe krajowe badanie umożliwiło identyfikację najważniejszych czynników ryzyka wpływających na przeżycie chorego po operacji resekcji raka jelita grubego. Co więcej, wykazało ono 40% redukcję śmiertelności w wypadku zastosowania techniki laparoskopowej w porównaniu ze standardową laparotomią. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że nie było to badanie randomizowane ani nie przedstawiono wyników z obserwacji długoterminowej.

Opracowano na podstawie:
Panis Y, Maggiori L, Caranhac G, Bretagnol F, Vicaut E. Mortality after colorectal cancer surgery: a French survey of more than 84,000 patients. Ann Surg. 2011 Nov;254(5):738-43; discussion 743-4.

Opracował dr n. med. Jacek Bil