Powikłania sercowo-naczyniowe po chemioterapii uzupełniające u chorych na raka piersi

Schorzenia i wady układ krążenia, układu sercowo-naczyniowego, nadciśnienie tętnicze, choroby tętnic i żył
admin. med.

Powikłania sercowo-naczyniowe po chemioterapii uzupełniające u chorych na raka piersi

Post autor: admin. med. »

Powikłania sercowo-naczyniowe po chemioterapii uzupełniającej i leczeniu ukierunkowanym molekularnie u chorych na raka piersi
Pełna treść artykułu jest dostępna w publikacji: Medycyna Praktyczna Onkologia 2011/6
KOMENTARZ
dr hab. med. Krzysztof Krzemieniecki
Klinika Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Systemowe leczenie onkologiczne, pomimo wprowadzenia terapii ukierunkowanych molekularnie oraz wielu bardziej "przyjaznych" leków, wciąż nie jest metodą selektywnie wycelowaną wyłącznie w komórki nowotworowe. Prowadzi to do całego spektrum działań niepożądanych. Ze względu na coraz dłuższą przeżywalność chorych na nowotwory, coraz ważniejsze stają się odległe skutki przebytego leczenia onkologicznego.
Kardiotoksyczność generowana przez cytostatyki lub leki ukierunkowane molekularnie to zazwyczaj przejściowe, lub rzadziej trwałe zaburzenia funkcji mechanicznej i/lub elektrycznej mięśnia sercowego. W dużej części przypadków uszkodzenie serca może mieć charakter bezobjawowy. U innych chorych dochodzi do wyraźnych objawów ostrej lub przewlekłej niewydolności mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia czy zawału serca. Może pojawić się arytmia, a w bardzo rzadkich przypadkach nagły zgon sercowy. Pośród późnych powikłań kardiologicznych terapii przeciwnowotworowej najczęściej wymienia się kardiomiopatię.

Kardiolodzy rozróżniają, w zależności od czasu wystąpienia powikłań: kardiotoksyczność ostrą lub podostrą (w trakcie leczenia, po pojedynczej dawce leku lub po całym kursie terapii), kardiotoksyczność przewlekłą (w okresie 12 miesięcy po ostatniej dawce leku) oraz kardiotoksyczność przewlekłą opóźnioną (od 1 roku do 5 lat po leczeniu).

Istnieje wiele hipotez na temat mechanizmów kardiotoksyczności po leczeniu onkologicznym. Najczęściej proces uszkodzenia mięśnia sercowego ma charakter wieloczynnikowy i właśnie to nie pozwala na pełne zapobieganie kardiotoksyczności. Jednym z podstawowych elementów zapobiegania uszkodzeniom serca jest właściwy dobór chorych do terapii potencjalnie kardiotoksycznych. Konieczna jest ocena układu krążenia oraz analiza osobniczych czynników ryzyka (wiek, choroby współistniejące, przyjmowane leki). W przypadku starszych osób wskazana jest ocena rezerw narządowych - w tym nerek i wątroby - które są odpowiedzialne za sprawną eliminację leków kardiotoksycznych. W niektórych wypadkach, zwłaszcza kiedy prowadzone leczenie ma mieć charakter wyłącznie paliatywny, należy rozważyć zastosowanie odmiennych, alternatywnych leków lub metod terapeutycznych. Inny sposób zmniejszenia ryzyka powikłań kardiologicznych to zastosowanie leków o mniejszym potencjale kardiotoksycznym, na przykład antracyklin liposomalnych.

Bardzo istotnym elementem w trakcie terapii lekami kardiotoksycznymi jest monitorowanie przebiegu leczenia. Wczesne wykrycie powikłań i przerwanie leczenia oraz włączenie odpowiedniego leczenia kardiologicznego może zapobiec najgroźniejszym konsekwencjom, a w wielu wypadkach odwrócić obserwowane zmiany w układzie krążenia. Takim przykładem mogą być powikłania po trastuzumabie, które mają odwracalny charakter. Po właściwej interwencji kardiologicznej, u części chorych udaje się powrócić do przerwanego leczenia onkologicznego.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post