ForumMedyczne.edu.pl

Kwas moczowy a zespół metaboliczny i miażdżyca u chorych na cukrzycę
Maciej Chałubiński/Rynek Zdrowia

Kwas moczowy jest produktem metabolizmu puryn. Nadmiar tego związku i jego odkładanie się w stawach prowadzi do rozwoju dny moczanowej, choroby manifestującej się przede wszystkim bardzo bolesnym obrzękiem palucha i śródstopia. Ostatnie badania wykazują, że hyperurykemia może również stanowić czynnik ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Celem pracy naukowców z Shanghai Medical College, Chiny, była odpowiedź na pytanie, czy podniesiony poziom kwasu moczowego wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego oraz miażdżycy w u chorych na cukrzycę typu 2.

To przekrojowe badanie przeprowadzono z udziałem blisko 400 mężczyzn i ponad 600 kobiet w wieku 41-92 lat z rozpoznaną cukrzyca typu 2. W badaniu ultrasonograficznym oceniono, po pierwsze wskaźnik infima-media (IMT) odzwierciedlający grubość ściany naczynia i, po drugie obecność blaszek miażdżycowych w tętnicy szyjnej. Po trzecie oceniono występowanie zespołu metabolicznego.

Wyniki badań wykazały, że poziom kwasu moczowego był odwrotnie proporcjonalny do czasu trwania cukrzycy, poziomu glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej i cholesterolu LDL, a także filtracji kłębuszkowej (p<0.001). Natomiast dodatnio korelował ze wskaźnikiem BMI (Body Mass Index), stężeniem białka CRP, triglicerydów oraz wartością ciśnienia skurczowego i grubością IMT (p<0.05).

Na podstawie dodatkowych obserwacji odnotowano, że u chorych ze znacznie podwyższonym poziomem kwasu moczowego istniało większe ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego (OR 3,97) i blaszek miażdżycowych (OR 2.71) w porównaniu z osobami z niskim stężeniem tego związku w surowicy krwi.

Według autorów badania większe ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego i miażdżycy u chorych z wysokim stężeniem kwasu moczowego może wynikać z jego prozapalnych właściwości wpływających na równowagę endokrynną naczyniowych mięśni gładkich oraz tkanki tłuszczowej, przyczyniając się do przewlekłego stanu zapalnego oraz wywołania oporności na insulinę.

Dodatkowo okazuje się, że kwas moczowy jest silnym induktorem produkcji prozapalnych mediatorów: interleukiny-1, interleukiny-6, czynnika martwicy nowotworów przez ludzkie jednojądrowe komórki krwi obwodowej, jak również silnie stymuluje uwalnianie CRP przez komórki ściany naczynia krwionośnego. Co więcej, kwas moczowy może wchodzić w interakcje również z innymi prozapalnymi cytokinami.

Wyniki badań wskazują, że kwas moczowy może przyczyniać się do rozwoju zespołu metabolicznego i miażdżycy poprzez wpływ na mechanizmy przewlekłego zapalenia.

Co ciekawe, okazuje się, że zmniejszenie poziomów kwasu moczowego przez przyjmowanie allopurynolu istotnie poprawia funkcje śródbłonka naczyniowego, jego właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i zwiększające przepływ krwi.

Autorzy badania konkludują, że poziom kwasu moczowego wiąże się z rozwojem zespołu metabolicznego oraz jest niezależnym czynnikiem ryzyka miażdżycy w tętnicy szyjnej u chorych na cukrzycę typu 2. Dlatego staje się on poważnym kandydatem do zakwalifikowania go do grupy czynników ryzyka dla tych chorób.

Oprac.: dr n. med. Maciej Chałubiński