Zaburzenia gospodarki wodno elektrolitowej

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Zaburzenia gospodarki wodno elektrolitowej

Post autor: admin. med. »

Woda i elektrolity pełnią w organizmie czynnościową całość. Elektrolity mają zasadniczy wpływ na ilość wody w przestrzeni.

Osmoza- wymiana wody z godnie z gradientem stężeń

Woda stanowi u człowieka 70% masy ciała z tego 60% to woda zawarta w komórkach, a 10% to woda wewnątrznaczyniowa.

Przestrzenie płynowe w organizmie człowieka:
Przestrzeń śródkomórkowa (największa ilość wody 65% wody w organizmie)
Przestrzeń pozakomórkowa (35% wody w organizmie):
o Śródnaczyniowa 10% najmniejsza ilość ale zarazem najważniejsza
o Śródmiąższowa 25%

Rodzaje zaburzeń wodno-elektrolitowych:
Niedobór płynu pozakomórkowego (odwodnienie)
Nadmiar płyny pozakomórkowego (przewodnienie)

Odróżnienie:
1. Badanie przedmiotowe
zwracamy uwagę na:
• wilgotność śluzówek (język)
• wilgotność skóry (pacha, pachwina)
• wypełnienie żył szyjnych
• częstotliwość tętna
• ciśnienie
• elastyczność skóry
2. Badanie podmiotowe:
pytamy o:
• pragnienie
• nieprawidłowe utraty płynów
• przetoki
• wymioty
• biegunki
• leki – moczopędne
3. Badanie laboratoryjne:
• morfologia krwi elektrolity
• mocznik
• kreatynina
• poziom białka
• gazometria krwi

Odwodnienie
Ubytek płynów widoczny jest przy utracie ok. 3 litrów, gdy utrata większa – 4 litry wtedy mamy objawy oliguri (zmniejszenie wydalania moczu), zaburzenia świadomości, spadek RR.

Kiedy do tego dochodzi:
o utrata płynu z przewodu pokarmowego: biegunki, wymioty, przetoki
o gromadzenie wody w trzeciej przestrzeni(wodobrzusze)
o zapalenie otrzewnej, jelit, dowóz płynów i sodu jest ograniczony
o rozległe oparzenia
o hiperwnetylacja
o obfite poty przy wysokiej gorączce (utrata 1,5 litra wody)
o urazy czaszkowo-mózgowe

Objawy odwodnienia:
• suchość w jamie ustnej
• uczucie pragnienia
• spadek ciśnienia
• spadek ilości wydalanego moczu –oliguria (ciężar właściwy moczu wysoki)

Przewodnienia

Odwrotnością odwodnienia jest przewodnienie
Spowodowane przez:
• zastój krążenia
• marskość wątroby
• nerczyca
• niewydolność nerek
• nadmierna ilość płynu u osób z niesprawnymi nerkami
• głodzenie się

Objawy przewodnienia:
• Przybytek wagi
• Objawy przeciążenia układu oddechowego i krążeniowego
• Obrzęki (3-4 litry)

Postępowanie: zależy od rodzaju przewodnienia
• Wstrzymanie podawania płynów
• Leki moczopędne- mannitol

Bilans wodny człowieka:
nerki 1,5 litra/24 godziny
stolec 50-200ml
parowanie i płuca 900ml
Straty dodatkowe

W wyniku przemian oksydacyjnych powstaje woda 250-500 ml (woda endogenna)

Odwodnienia:
Odwodnienie izotoniczne - powstaje w następstwie utraty wody i elektrolitów w takiej proporcji jaka istnieje w płynie zewnątrzkomórkowym.

Odwodnienie hipertoniczne (Hipernatremia) - zmniejsza się zawartość wody i zwiększa się ciśnienie osmotyczne, jest następstwem zmniejszonego spożycia wody i zwiększonych jej strat.

Odwodnienie hipotoniczne (Hiponatremia) - spowodowane utratą płynu zewnątrzkomórkowego i sodu, straty sodu są większe niż straty wody.

Prawidłowa ilość potasu w płynie pozakomórkowym - 2%

Postępowanie:
Pokryć podstawowe zapotrzebowanie (utraty fizjologiczne) - 2 litry płynu o składzie zbliżonym do płynu pozakomórkowego
Hipernatremia - płyny bezelektrolitowe - 5% glukoza
Hiponatremia - płyny o większym stężeniu elektrolitów

Przewodnienia:
Przewodnienie izotoniczne - gromadzenie się płynów w przestrzeni zewnątrzkomórkowej, powstawanie obrzęków.

Przewodnienie hipertoniczne - powstaje z powodu podaży lub retencji sodu w ustroju większej niż wody.

Przewodnienie hipotoniczne - spowodowane nadmierną retencją wody zarówno w przestrzeni wewnątrzkomórkowej jak i zewnątrzkomórkowej.

Leczenie:
• ograniczyć dowóz wody
• zastosować środki moczopędne

Elektrolity

Prawidłowe stężenie w surowicy:
Na+ 135-145 mEq/l
K+ 3,5 –4,5 mEq/l
Poziom Ca2+ 2,1-2,5 mmol/l
Cl- 90-110 mEq/l

Poziom sodu, Na+:
Hiponatremia – zmniejszenie stężenia sodu w osoczu, może być wynikiem jego wydalania z ustroju lub retencji wody, względnie jest następstwem przemieszczania go do przestrzeni międzykomórkowej lub do jam ciała.
Przyczyny: obfite pocenie się i niewyczuwalne parowanie wody, wymioty i biegunki, niedoczynność kory nadnerczy, zapalenie nerek z utratą soli, krwotoki, ciężkie oparzenia.
Dla odprowadzenia nadmiaru wody podajemy Mannitol, nie Furosemid.

Hipernatremia – zwiększenie zawartości sodu w ustroju lub utrata wody powodująca wzrost stężenia sodu w osoczu. Przyczyną najczęściej jest jednak odwodnienie niż nadmiar sodu. Stan ten rzadko spotykamy, jeśli występuje to pacjent jest w stanie ciężkim. W leczeniu stosujemy podawanie dużej ilości płynów nie elektrolitowych (glukoza).

Poziom potasu, K+:
Stężenie zależy od pH krwi
W kwasicy potas przedostaje się z komórek do płynu pozakomórkowego

Hiperkaliemia >5 mEq/l
• ostra niewydolność nerek
• po rozległych urazach (zmiażdżenie tkanek)
• ciężkie zabiegi operacyjne
• zaburzenia hormonalne (niedobór hormonów kory nadnerczy)
• przedawkowanie (parenteralne najczęściej)

Objawy:
• zaburzenia nerwowo-mięśniowe
• osłabienie czucia
• porażenie mięśni
• bradykardia
• zaburzenia rytmu serca migotanie komór
• spadek RR
• endozatory (serce zatrzymuje się w rozkurczu)

Zmiany w EKG- cechy hiperkaliemii:
• podwyższony załamek T
• wydłużenia czasu PR
• poszerzenie fali QRS
• obniżenie odcinka ST

Zaburzenia sercowe z nadmiarem potasu:
Podajemy wapno, bikarbonad, glukozę z insuliną, dializa przy użyciu sztucznej nerki

Hipokaliemia <3 mEq/l
• zaburzenia mięśniowe
• zaburzenia rytmu serca
• zwiększona wrażliwość mięsni serca na naprstnicę

Kiedy dochodzi do hipokaliemii:
• utrata z przewodu pokarmowego – obfite wymioty
• niewydolność nerek w fazie wielomoczu
• poliuria (największa ilość nie zagęszczonego moczu)

Uzupełnienie potasu drogą po lub pozajelitowo (w rozcieńczeniu 30-40 mEq na 500ml płynu, wolno!!!)

Hiperkalcemia
• drętwienie ust, drętwienie palców
• po operacjach tarczycy
• tężyczka (nadmierne skurcze)
• wzmożone odruchy
• zaburzenia psychiczne, trawienne, zwiększony poziom wapnia, gruczolak przytarczyc

Czynność nerek - na dobę organizm wydala 1,5 litra moczu to jest około 50-60 ml/h
zmniejszenie ilość moczu– oliguria <15 ml/h
brak moczu -anuria
ciężar właściwy moczu 1003-1030, pH 6
w moczu oceniamy kreatyninę i mocznik

Kreatyninę bada się w moczu i w krwi by określić jakiego typu jest to niewydolność
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post