Czy dzieci chore na astmę i cukrzycę mogą ćwiczyć na lekcjac

Choroby dziecięce, opieka nad dzieckiem oraz rozwój.
admin. med.

Czy dzieci chore na astmę i cukrzycę mogą ćwiczyć na lekcjac

Post autor: admin. med. »

Czy dzieci chore na astmę i cukrzycę mogą ćwiczyć na lekcjach WF?

lek. Alicja Koczwara
Oddział Rehabilitacji, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Ruch jest naturalną potrzebą człowieka. Już w XVII wieku francuski filozof Blaise Pascal głosił hasło, że „ruch to życie, a bezruch to śmierć”. Podkreślał w ten sposób pozytywne znaczenie wysiłku fizycznego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Regularny wysiłek fizyczny pozwala na utrzymanie sprawności fizycznej poprzez prawidłowo rozwinięte mięśnie. W czasie aktywności fizycznej dochodzi do integrowania wrażeń płynących ze zmysłów wzroku, słuchu, równowagi oraz poczucia umiejscowienia ciała w przestrzeni, poprzez sygnały wysyłane do układu nerwowego. Wysiłek fizyczny to również trening poprawiający działanie układu krążenia i układu oddechowego.

Wysiłek fizyczny jest koniecznym elementem zapewniającym prawidłowy rozwój dziecka, zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Ruch, poprzez zabawę czy gry zespołowe, jest narzędziem umożliwiającym poznawanie otaczającego świata, możliwości naszego ciała oraz uczestniczenie w życiu grupy rówieśniczej. Aktywność fizyczna w grupie uczy rywalizacji, współdziałania i budowania wzajemnych więzi i poczucia własnej wartości.

Współczesna wiedza medyczna i możliwość kontrolowania przebiegu chorób poprzez dobre leczenie farmakologiczne pozwalają dzisiaj na zachowanie dobrej jakości życia nawet w przypadku chorób przewlekłych, takich jak astma i cukrzyca. We współczesnej ocenie poprawnego leczenia chorób najważniejsze miejsce zajmuje możliwość uczestnictwa pacjenta w życiu rodzinnym i społecznym z jak najmniejszymi ograniczeniami.

Nie ma więc powodu, aby dzieci dotknięte chorobą przewlekłą, jak astma czy cukrzyca, były wykluczone z udziału w pełnym życiu grupy rówieśniczej. Oczywiście wiąże się to ze spełnieniem określonych warunków, aby sport był bezpieczny i wspierał leczenie. Absolutnie w każdym przypadku lekarz prowadzący musi wyrazić zgodę na uprawianie sportu, ponieważ – jak w każdym przypadku choroby – jej przebieg jest indywidualny. Dziecko i rodzice muszą bezwzględnie stosować się do reżimu leczenia farmakologicznego. Nauczyciel wychowania fizycznego musi być szczegółowo poinformowany o chorobie dziecka, o objawach niepokojących oraz o możliwości udzielenia pomocy.
Dziecko z astmą

W przypadku astmy przed wysiłkiem konieczne jest upewnienie się, czy dziecko ma przy sobie lek wziewny, którego może użyć doraźnie w przypadku pojawienia się duszności. Niekiedy, według zaleceń lekarza prowadzącego, należy zaaplikować lek 10–15 minut przed wysiłkiem, aby zapobiec powysiłkowemu skurczowi oskrzeli. W czasie zajęć WF nauczyciel ma możliwość kontrolowania aktualnego stanu wydolności oddechowej ucznia poprzez badanie pikflometrem i może decydować o doraźnym podaniu leku rozkurczającego oskrzela.

W przypadku każdego dziecka intensywność wysiłku musi być dobrana indywidualnie. Najczęściej stosuje się tak zwany trening interwałowy. Polega on na 3-minutowym intensywnym wysiłku, a następnie zmniejszeniu obciążenia, któremu towarzyszy spowolnienie tętna, i ponownym powrocie do większego natężenia wysiłku. Na zakończenie aktywności fizycznej stosuje się ćwiczenia relaksacyjne o charakterze ćwiczeń oddechowych.

Aby aktywność dziecka z astmą była w czasie zajęć WF bezpieczna, muszą być spełnione określone warunki. Dzieci chorujące na astmę nie powinny uczestniczyć w zajęciach na świeżym powietrzu, gdy temperatura otoczenia jest niższa niż 5oC. Przeciwwskazaniem jest też silny wiatr lub okres intensywnego pylenia roślin.

W pomieszczeniach zamkniętych należy często zmywać podłogi, a sale przewietrzać przed zajęciami. Bardzo polecaną formą aktywności są wszelkiego rodzaju ćwiczenia prowadzone w wodzie.

Jeżeli dziecko chorujące na astmę prowadzi się regularną aktywność fizyczną, to możliwe jest stopniowe uzyskanie poprawy tolerancji większego obciążenia wysiłkiem bez towarzyszącej duszności powysiłkowej. Zajęcia sportowe zapobiegają powstawaniu nadwagi, czy wręcz otyłości, związanej z nadmiernym apetytem w czasie kuracji glikokortykosteroidami. U pacjentów z astmą ćwiczenia poprawiają tor oddychania, wspomagają wentylację płuc, zwiększają ogólną sprawność i wydolność oddechową. Poprawiają działanie układu krążenia, pomagają w utrzymaniu właściwej postawy.

Zaniechanie regularnego wysiłku powoduje zmniejszenie wydolności fizycznej. W tej sytuacji nawet niewielki wysiłek (np. spacer) może wywołać napad duszności.
Dziecko z cukrzycą

W przypadku dzieci chorych na cukrzycę warunkiem rozpoczęcia aktywności fizycznej jest prawidłowe stężenie glukozy we krwi.

Trzeba wiedzieć, że brak wysiłku i aktywności ruchowej prowadzi do zmniejszenia wrażliwości organizmu na działanie insuliny, a tym samym – do podniesienia stężenia glukozy we krwi. Czasem konieczne jest zwiększanie dawek insuliny. Wysiłek fizyczny zmniejsza stężenie glukozy we krwi przy dostatecznej ilości insuliny i nie zwiększa zapotrzebowania organizmu na większą dawkę insuliny.

Należy jednak podkreślić, że jeżeli insuliny jest za mało, to sam wysiłek fizyczny nie spowoduje zmniejszenia stężenia glukozy we krwi. Wręcz przeciwnie – stężenie glukozy we krwi podniesie się, jeżeli we krwi brakuje insuliny. Dzieje się tak, ponieważ w czasie wysiłku fizycznego zapas energii z mięśni (w postaci glikogenu mięśniowego) zostaje zużyty, a przy braku lub małym stężeniu insuliny, wyprodukowana w wątrobie glukoza nie może przedostać się do mięśni.

Trzeba również pamiętać o zjawisku odwrotnym, czyli o hipoglikemii powysiłkowej – obniżeniu stężenia glukozy we krwi. Tłumaczy się to tym, że wysiłek fizyczny powoduje wzrost wrażliwości na insulinę przez następne kilka godzin po zakończeniu ćwiczeń. U zdrowych osób jest to regulowane dzięki zmniejszeniu produkcji insuliny przez trzustkę. U dzieci chorych na cukrzycę należy albo dostarczyć dodatkową porcję węglowodanów, albo zmniejszyć dawkę insuliny po konsultacji z lekarzem diabetologiem.

Pacjenci chorzy na cukrzycę i ich rodzice musza pamiętać, że wysiłek fizyczny zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę, ale wysiłek w sytuacji, gdy w organizmie jest za mało insuliny, będzie powodował zwiększenie stężenia glukozy we krwi.

U chorych na cukrzycę wysiłek fizyczny poprawia również działanie układu krążenia, zwłaszcza jego obwodowych obszarów, zapobiegając powstawaniu takich powikłań, jak uszkodzenie nabłonka naczyń włosowatych w kończynach dolnych, nerkach lub oku.

Reasumując, dziecko chore na cukrzycę i jego rodzice muszą być świadomi mechanizmów regulujących glikemię, wiedzieć jak postąpić w przypadku złego samopoczucia po wysiłku i wreszcie umieć samodzielnie badać stężenie glukozy we krwi i acetonu w moczu. Muszą również szczegółowo poinformować nauczyciela WF o sposobie postępowania w przypadku zagrożenia.

Po spełnieniu tych warunków dziecko może bezpiecznie rywalizować i bawić się jak jego rówieśnicy.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post