Badanie: Przeciwciała przeciwko centromerom, ACA

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
admin. med.

Badanie: Przeciwciała przeciwko centromerom, ACA

Post autor: admin. med. »

W jakim celu badanie jest wykonywane?

Badanie wykonuje się w celu wykrycia obecności przeciwciał przeciwko centromerom, jako pomocnicze w procesie diagnostycznym ograniczonej twardziny układowej.


Kiedy badanie jest wykonywane?

W przypadku występowania co najmniej jednego objawu wskazującego na zespół CREST.


Jak się pobiera próbkę do badania?

Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej.


Czy konieczne jest przygotowanie pacjenta do badania?

Nie.

Co się oznacza?

Przeciwciała przeciwko centromerom (ACA) to autoprzeciwciała, białka wytwarzane przez układ odpornościowy, które atakują tkanki własnego organizmu. ACA to jeden z kilku rodzajów przeciwciał przeciwjądrowych , który atakuje centromery, czyli elementy chromosomów obecnych w jądrze komórek organizmu. Test ACA pozwala wykryć i oznaczyć ilość przeciwciał przeciwko centromerom we krwi, co wspomaga rozpoznanie rodzaju twardziny. Twardzina (inaczej twardzina układowa) to zespół rzadko występujących zaburzeń w obrębie tkanki łącznej. Można wyróżnić dwie odmiany choroby – twardzina rozproszona, obejmująca cały organizm oraz twardzina ograniczona. Rozpoznaje się je na podstawie stopnia zajęcia skóry. Przeciwciała ACA występują u około 60 – 80% pacjentów z twardziną ograniczoną i tylko u około 5% pacjentów z twardziną rozproszoną.

W przebiegu ograniczonej twardziny układowej zazwyczaj występuje co najmniej jeden z objawów zwanych łączne zespołem CREST (nazwa pochodzi od pierwszych liter określających poszczególne zaburzenia).

Objawy zespołu CREST są następujące:

C - calcinosis – obecność złogów wapnia pod skórą;
R- zespół Raynauda – epizody ograniczonego dopływu krwi do palców rąk i nóg, powodujące zmianę ich koloru na biało-niebieski;
E - esophagal dysfunction - zaburzenia czynności przełyku, utrudnione przełykanie, refluks i pieczenie;
S - sclerodactylia – napięta, stwardniała, błyszcząca skóra palców rąk;
T - teleangiektazje – czerwone plamy na skórze, spowodowane obrzękiem naczyń włosowatych

Przeciwciała przeciwko centromerom mogą występować nawet u 95% osób z zespołem CREST.


Jak się pobiera próbkę do badania?

Próbkę krwi pobiera się z żyły łokciowej.


Czy dla zapewnienia odpowiedniej jakości próbki potrzebne jest przygotowanie do badania?

Nie.

W jakich przypadkach badanie jest wykonywane?

Test na obecność przeciwciał przeciwko centromerom (ACA) zleca się przede wszystkim jako pomocniczy w procesie rozpoznania ograniczonej twardziny układowej, jednego z rodzajów twardziny układowej oraz zespołu CREST. Badanie to może również służyć w celu różnicowania twardziny i innych stanów, w których występują podobne objawy.

Badanie można wykonać również w celu uzyskania dodatkowych informacji na temat stanu pacjenta, w przypadku, gdy wynik badania ANA (przeciwciała przeciwjądrowe) jest dodatni, szczególnie przy jąderkowym lub centromerowym typie fluorescencji. (Więcej informacji znajduje się w rozdziale "Co oznacza wynik?" w artykule dotyczącym ANA).

Oznaczenie zleca się czasem łącznie z Scl-70 (przeciwciała przeciwko topoizomerazie), które również mogą występować w przebiegu twardziny.

Test na obecność ACA zleca się również łącznie z innymi testami na obecność autoprzeciwciał, takimi jak ANA.

W jakich przypadkach badanie jest zlecane?

Badanie ACA można zlecić w przypadku dodatniego wyniku badania ANA oraz co najmniej jednego z objawów CREST, czyli:

obecności złogów wapnia pod skórą;
objawu Raynauda – epizodów ograniczonego dopływu krwi do palców u rąk i nóg, powodujących zmianę ich koloru na biało-niebieski;
zaburzeń czynność przełyku, takich jak utrudnione przełykanie, refluks i pieczenie;
występowania napiętej, stwardniałej, błyszczącej skóry palców rąk;
teleangiektazji – czerwonych plam na skórze, spowodowanych obrzękiem naczyń włosowatych


Co oznacza wynik?

W przypadku dodatniego wyniku ACA oraz występowania objawów CREST zachodzi prawdopodobieństwo ograniczonej twardziny układowej. Dodatni wynik ACA występuje u około 60 – 80% pacjentów z twardziną ograniczoną i nawet u 95% pacjentów z zespołem CREST.

Jeżeli wynik ACA jest ujemny, objawy prawdopodobnie są spowodowane inną chorobą. Jednak w rzadkich przypadkach u pacjenta z twardziną ograniczoną nie występują przeciwciała przeciwko centromerom.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post