Liszaj płaski to względnie popularnie występująca choroba grudkowo-złuszczająca. Infekcja często dotyka skórę, błony śluzowe, paznokcie i włosy. Zmiany skórne mogą pojawić się w każdym wieku. Statystycznie jednak najbardziej narażona jest grupa między 30. a 60. rokiem życia. Chociaż nieznane są dokładne przyczyny liszaju nie powoduje on na szczęście zmian narządów wewnętrznych.
Lekarze przypuszczają, że w rozwoju liszaja grają główną rolę procesy autoimmunologiczne. Przez to, że nasz układ odpornościowy jest bardzo podatny na silne przeżycia psychiczne to również silny stres jest podawany jako jeden z czynników powodujących tę chorobę.
Główne odmiany to:
• Typ przerosły (odmiana brodawkująca) – bez typowych grudek. Najczęściej zlewne ogniska wykwitów w obrępie skóry podudzi.
• Typ mieszkowy – tworzą się małe grudki, które jeśli wystąpią w obrębie mieszków włosowych na głowie mogą prowadzić do bliznowacenia (zespół Grahama Little’a)
• Typ zanikowy – obrączkowaty układ zmian. Część środkowa jest jaśniejsza niż krąg wykwitu.
• Typ pęcherzykowy – zmiany chorobowe w postaci pęcherzyków pojawiają się w okolicach wykwitów na dłoniach, stopach czy błonach śluzowych.
Liszaj płaski powoduje zmianę skórną w postaci czerwonych, czasami granatowych wykwitów wielkości 1-2 mm. Takie miejsce bardzo często wywołuje silne uczucie swędzenia. Chociaż cała skóra jest narażona na infekcję najbardziej podatne na nią miejsca naszego ciała to:
• Nadgarstki
• Dłonie
• Przedramiona
• Pępek
• Okolice narządów rozrodczych
• Okolice jamy ustnej
• Skóra głowy
• Paznokcie
Niestety, wykwity te zostają przy nas na długo – od kilku do kilkunastu lat. Dobrą jednak wiadomością jest to, że nie pozostawiają blizn, jak guzki sarkoidozy.
Liszaj płaski
Liszaj może pojawić się tak stopniowo, jak nagle. Wykwity zazwyczaj ujawniają się jako niewielkie wieloboczne grudki. Liszaj skórny zaczyna występować symetrycznie w zgięciach nadgarstkowych, łokciowych, na nogach czy tułowiu. W przypadku skóry głowy osadza się przy mieszkach włosowych.
Liszaj jamy ustnej pojawia się natomiast jako mlecznobiałe grudki, osadzane najczęściej na błonie wewnętrznej policzków, kątów ust i warg. Może jednak pojawić się też na wargach, dziąsłach czy podniebieniu.
Liszaj paznokci występuje z kolei jako płytkie, płaskie ubytki paznokcia i postępujące jego kruszenie do korzenia
Objawy
Wykwity są charakterystyczne. Kolor grudek jest mieszaniną niebieskiego i purpurowego. Wykwity mają 1–3 mm średnicy, są wielokształtne o płaskiej błyszczącej powierzchni. Na powierzchni grudek można zaobserwować białawą, delikatną siateczkę (tzw. siateczka Wickhama lub prążki Wickhama[1]). Występuje objaw Köbnera (kilka dni po zadrapaniu następuje linijny wysiew grudek w tym miejscu). Zmiany mogą występować na całej skórze, jednakże podatne miejsca to nadgarstki, dłonie, przedramiona, pępek, okolica krzyżowo-lędźwiowa i okolice narządów płciowych. U połowy chorych zmiany pojawiają się także w obrębie jamy ustnej. Zmiany na skórze pojawiają się nagle, na ogół są silnie swędzące, co jest najczęstszą przyczyną zgłoszenia się chorego do lekarza. W akademickim piśmiennictwie anglojezycznym można się spotkać ze skrótem mnemotechnicznym pomocnym przy zapamiętaniu objawów – "5 P": swędzące (pruritic), wieloboczne (polygonal), purpurowe (purple) płaskie (planar) grudki (papules).
Główne odmiany liszaja płaskiego to:
odmiana przerosła (odmiana brodawkująca, lichen planus hypertrophicus s. verrucosus) – najczęściej są to zlewne ogniska hiperkeratotyczne w obrębie skóry podudzi bez typowych grudek;
odmiana mieszkowa (lichen planus follicularis) – drobne grudki zlokalizowane są przymieszkowo, może dochodzić do bliznowacenia w obrębie owłosionej skóry głowy (zespół Grahama Little'a);
odmiana zanikowa (lichen planus atrophicus) – układ zmian jest obrączkowaty, w części środkowej są obecne przejaśnienia albo bliznowaty zanik;
odmiana pęcherzowa (lichen planus pemphigoides) – zmiany pęcherzowe zlokalizowane są albo w obrębie zmian skórnych na dłoniach i stopach, gdzie powstają wskutek działania czynników mechanicznych (varietas acralis), albo w obrębie zmian skórnych i w skórze niezmienionej oraz w obrębie błon śluzowych (lichen planus erosivus).
Ustępujące ogniska chorobowe są brunatnie zabarwione. Niekiedy (zwłaszcza u rasy czarnej) zmiany są bardzo długotrwałe (nawet do paru lat) jednakże nie pozostawiają blizn.
Zmiany na paznokciach występują w postaci podłużnych żółtawych bruzd.
Obraz histologiczny
W obrazie histologicznym charakterystyczne są zmiany na granicy skórno-naskórkowej, gdzie stwierdza się obfity naciek z limfocytów (większość stanowią limfocyty TH) i makrofagów. Ponadto komórki warstwy podstawnej naskórka wykazują cechy zwyrodnienia, apoptozy i martwicy. Martwicze keratynocyty i ciałka apoptotyczne mają postać okrągłych, kwasochłonnych, pozbawionych jądra ciałek średnicy 15-20 μm – są to tzw. ciałka koloidowe (ciałka włókienkowe, ciałka Civattego). W warstwie podstawnej zaburzona zostaje palisadowata architektura komórek, zastąpiona przez układ podobny do występującego fizjologicznie w warstwie kolczystej. Międzybrodawkowe wpuklenia naskórka przypominają zęby piły, ostrzem zwrócone w kierunku skóry właściwej. Warstwa ziarnista naskórka jest pogrubiała, często nie na całej długości tylko ogniskowo. Można stwierdzić hiperkeratozę, niekiedy towarzyszy jej parakeratoza o niewielkim nasileniu. W odmianie zanikowej liszaja płaskiego naskórek ulega zanikowi, w innych postaciach mamy do czynienia z przerostem naskórka.
Jak leczyć liszaj?
Gdy lekarz, na podstawie obrazu klinicznego i badania histopatologicznego rozpozna prawidłowo chorobę możemy zabrać się do jej leczenia.
W walce z ciągłym i silnym swędzeniem zapisywane są leki przeciwhistaminowe. Gdy zmiany skórne są bardzo zaawansowane stosuje się terapię sterydami i cytostatykami. W niektórych przypadkach stosuje się sulfony, antybiotyki czy pochodne kwasu witaminy A.
Na skórę bezpośrednio stosuje się maści sterydowe czy obojętne, by naskórek nawilżyć i natłuścić. Spękana skóra jest bowiem bardziej wrażliwa na pojawienie się wykwitu. Dlatego też zaleca się stosowanie rękawiczek i ochrony, by nie dopuścić do podrażnienia skóry chemikaliami.
Do leczenia stosuje się też fototerapię. Niejednokrotnie zaleca się łagodne płukanki osłaniające i powlekające, z takich produktów jak niemienie lniane czy malwa. Wszystkie te metody jednak muszą być prowadzone razem z konsultacją lekarską.
Liszaj płaski
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
- 0 Odpowiedzi
- 1004 Odsłony
-
Ostatni post autor: lomziak
29 paź 2017, o 11:55
-
-
Liszaj twardzinowy i zanikowy męskich narządów
autor: admin. med. » 17 kwie 2016, o 19:30 » w Urologia - Seksuologia - 0 Odpowiedzi
- 1340 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
17 kwie 2016, o 19:30
-