Dyskopatia - bóle

Rozpoznanie, leczenie, zabiegi-operacje chirurgiczne, transplantologia, korekcji nosa i piersi, liposukcja i lifting. leczenie żylaków nóg
admin. med.

Dyskopatia - bóle

Post autor: admin. med. »

Kręgosłup to doprawdy wspaniały „wynalazek”. Ta wieloelementowa struktura jest nie tylko wystarczająco sztywna, aby zapewnić człowiekowi pionową postawę, ale jednocześnie dość elastyczna abyśmy mogli schylać się, skakać, wyginać... Bóle kręgosłupa to jedna z najbardziej popularnych dolegliwości. Mówi się, że „pracuje się” na nie całe życie – poprzez nieodpowiednią dbałość o ergonomię pracy, wypoczynku, a nawet codziennych czynności. Jedną z częstszych przyczyn dolegliwości bólowych jest dyskopatia. Jest to pojęcie szerokie i obejmuje wszelkie dolegliwości wynikające z różnych form uszkodzenia lub zwyrodnienia tzw. dysków.

Kręgosłup składa się z szeregu kręgów, które od tyłu połączone są ze sobą maluśkimi stawami, a od przodu przez krążki międzykręgowe, potocznie zwane właśnie dyskami (disci intervertables). Struktury te zapewniają prawidłową amortyzację oraz zwiększają możliwość ruchów kręgów względem siebie. Zbudowane są z dwóch rodzajów tkanki łącznej, dzięki którym są strukturami elastycznymi. Ich środek wypełnia galaretowate jądro miażdżyste (nucleus pulpolus), a od zewnątrz otoczone są pierścieniem włóknistym (annulus fibrosus) - bardzo wytrzymałą strukturą zbudowaną z wielu warstw włókien kolagenowych.

Niestety na skutek przeciążeń (np. dźwiganie powyżej 10 kg przy wyprostowanych kolanach), urazów (w tym narażenia na znaczne wstrząsy mechaniczne), a także w procesie naturalnego starzenia się struktury pierścienia włóknistego ulegają rozluźnieniu, a nawet rozerwaniu, a zawartość dysku, czyli jądro miażdżyste przemieszcza się, a czasem wręcz wysuwa na zewnątrz. Taka patologiczna zmiana ma właściwości drażniące na tkanki z którymi się styka. Rodzaj dolegliwości zależy od stopnia wysunięcia się jądra (wypuklina, przepuklina, sekwestracja) i rodzaju szkód wywołanych przez tę patologię (ucisk, zainicjowanie stanu zapalnego). Może ona urażać więzadła, nerwy, a nawet sam rdzeń kręgowy.

Dyskopatia może powstawać w różnych odcinkach kręgosłupa, stąd wyróżnia się jej postać szyjną, piersiową i lędźwiową. Najczęściej dolegliwości dotykają odcinek L5/S1. Dyskopatia lędźwiowa jest jedną z najczęściej spotykanych chorób kręgosłupa powikłanych uszkodzeniami neurologicznymi. Sprzyja temu fakt, że ta część kręgosłupa przenosi największe obciążenia.

Klasyczne objawy dyskopatii to ból (często promieniujący, silny, utrudniający wykonanie codziennych czynności) i zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie) oraz mechaniki (niedowłady). Ból – o ile promieniuje – najczęściej biegnie wzdłuż podrażnionego nerwu poprzez długość kończyny i określany jest wówczas jako rwa. Jego początek zwykle jest ostry, ale intensywny ból może utrzymywać się nawet 3 tygodnie. Po ataku utrzymuje się często w formie przewlekłej. Napady rwy mogą być również przeplatane okresami bezobjawowymi, pomimo istniejącej choroby. Natomiast zaburzenia siły i pracy mięśni związane są z długotrwałym uciskiem korzeni nerwowych i mogą w dłuższej perspektywie towarzyszyć im ich zaniki – u niektórych pacjentów widoczne jako wyraźne zmniejszenie obwodu kończyny, czy opadanie stopy. Porażenie mięśni może dotyczyć także zwieraczy na skutek ucisku poprzez worek oponowy korzeni nerwowych unerwiających pęcherz moczowy oraz jelito, co zaburza kontrolę oddawania kału i moczu. Określane jest to jako zespół ogona końskiego. Takie powikłania prowadzą do inwalidyzacji pacjenta i stanowią jedne ze wskazań do operacji.

Leczenie obejmuje farmakoterapię, fizjoterapię (np. zabiegi prądowe), terapię manualną (masaże) i kinezyterapię (terapię ruchem polegającą na wykonywaniu ćwiczeń wzmacniających gorset mięśniowy). Ważne jest także przyswojenie sobie prawidłowych wzorców ruchowych. Wszystkie te elementy zmniejszają odczuwalność dolegliwości, ale nie mają bezpośredniego wpływu na cofnięcie się zmian w obrębie uszkodzonego dysku. Definitywne wyeliminowanie przyczyny dolegliwości możliwe jest na drodze leczenia operacyjnego, które polega na usunięciu przepukliny. Obecnie możliwe jest przeprowadzenie operacji o minimalnie inwazyjnym charakterze (np. metodą endoskopową, metodą mikrodyscektomii przezskórnej). Niekiedy wskazane jest zastosowanie różnego rodzaju ekspanderów, protez czy dystraktorów stabilizujących przestrzeń dysku.

Należy zaznaczyć, że ból, który przez pacjenta odczuwany jest w okolicy kręgosłupa nie zawsze oznacza jego schorzenie. Niekiedy choroby narządów wewnętrznych manifestują się jako ból odczuwany jako przykręgosłupowy. Dlatego istotne jest postawienie prawidłowej diagnozy. Najbardziej miarodajnym badaniem umożliwiającym uwidocznienie ewentualnej dyskopatii jest rezonans magnetyczny (obraz z tego badania na zdjęciu).

Jak już wspomniano leczenie zachowawcze nie zmniejsza wielkości przepukliny, jednak zmniejsza dolegliwości, co jest kluczowe z punktu widzenia jakości życia pacjenta. Przy ataku ostrego bólu wskazany jest leżący odpoczynek w pozycji przynoszącej ulgę oraz farmakoterapia. Rehabilitację można rozpocząć dopiero po ustąpieniu ostrej fazy.

W leczeniu farmakologicznym stosowane są przede wszystkim leki przeciwbólowe; często jest to diklofenak, nimesulid, melo- i lornoksykam, ketoprofen, w ostrym bólu – tramadol. Łączone są one z lekami zmniejszającymi napięcie mięśniowe (tolperison, tetrazepam, baclofen). Leki te przynoszą ulgę, ponieważ skurcz mięśni przykręgosłupowych jest naturalnym odruchem mającym na celu unieruchomienie kręgosłupa w sytuacji, kiedy w jego otoczeniu zachodzą procesy patologiczne. Oprócz właściwości zwiotczających mięśnie szkieletowe wywierają one również pewne działanie sedatywne, co może być utrudnieniem dla pacjentów prowadzących pojazdy mechaniczne. Podaje się także witaminy z grupy B – zarówno doustnie, jak i w postaci zastrzyków. Niekiedy do leczenia włączane są sterydy (zwykle okresowo, np. metyloprednizolon).

Do samodzielnego leczenia niezdiagnozowanych schorzeń bólowych kręgosłupa należy podchodzić z dużą ostrożnością. Niemniej dostępne bez recepty środki przeciwbólowe do stosowania miejscowego i doustnego są korzystną propozycją dla pacjentów szukających doraźnej ulgi w bólu. Warto zwrócić uwagę na fakt, że coraz więcej leków, uprzednio zarezerwowanych wyłącznie dla przepisu lekarskiego jest obecnie dostępnych jako preparaty OTC w pomniejszonych opakowaniach i w zmniejszonych dawkach (meloksykam, diklofenak).
mgr farm. Olga Sierpniowska
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post