Migrena Leczenie bólu głowy – postępowanie farmakologiczne

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
Asystentka

Migrena Leczenie bólu głowy – postępowanie farmakologiczne

Post autor: Asystentka »

Zmieniające się teorie powstawania migreny

Dla zrozumienia patomechanizmu migreny bardzo duże znaczenie miała początkowo hipoteza naczyniowa. Zakładała ona, że przyczyną aury jest skurcz naczyń wewnątrzczaszkowych, a wtórne odruchowe poszerzenie naczyń prowadzi do wystąpienia bólu za pośrednictwem nerwów okołonaczyniowych. Postępy w obrazowaniu wewnątrzczaszkowego przepływu krwi w większości zaprzeczają jednak tej hipotezie.
Hipoteza nerwowonaczyniowa wskazuje, że migrena jest zaburzeniem endogennych układów modulowania bólu, szczególnie w obrębie struktur podkorowych. Obejmują one jądra międzymózgowia i pnia mózgu, które mogą modulować percepcję pobudzenia układu trójdzielnonaczyniowego, przewodzącego informacje czuciowe z naczyń głowy do mózgu. Zaburzenia dotyczące różnych narządów zmysłów, przejawiające się nadwrażliwością na światło, hałas i zapachy, a także występowanie nudności, wskazują na rozleglejsze zmiany w zakresie ośrodkowej modulacji pobudzeń dośrodkowych. Wyniki badań obrazowych mózgu w migrenie wskazują na ważne znaczenie struktur podkorowych w wywoływaniu migrenowego bólu głowy. Migrenę można zatem uznać za wrodzone zaburzenie czynności układów modulujących bodźce czuciowe, dotyczące głównie przetwarzania zasadniczo prawidłowych pobudzeń nerwowych.
Rozpoznanie i ocena

Pierwszym etapem postępowania jest ustalenie prawidłowego rozpoznania migreny, co zazwyczaj nie nastręcza większych trudności. W celu wyboru najodpowiedniejszego sposobu leczenia należy określić fenotyp migreny – czy ma ona charakter epizodyczny, czy przewlekły. W przypadku migreny epizodycznej napady bólu głowy występują rzadziej niż w 15 dniach w miesiącu, a w migrenie przewlekłej – w ≥15 dniach w miesiącu dłużej niż przez 3 miesiące i wykazują w co najmniej 8 dniach w miesiącu cechy migrenowego bólu głowy). Zbierając wywiad, należy zwrócić szczególną uwagę na nietypowe cechy. W razie występowania ściśle jednostronnego bólu głowy należy rozważyć hemikranię ciągłą i przeprowadzić próbę leczenia indometacyną. Zawsze należy uwzględnić ból głowy spowodowany nadużywaniem leków, który często współistnieje z migreną.
Pacjentom często zalecamy prowadzenie dzienniczka bólu głowy. Pozwala on ilościowo ocenić napady bólu głowy. Dokumentuje również bieżące nasilenie dolegliwości, które może być trudno dokładnie ustalić, polegając jedynie na pamięci pacjenta. Dzienniczek bólu głowy pomaga także monitorować odpowiedź na leczenie, ustalić czynniki wyzwalające i związek z miesiączką oraz określić częstość stosowania leków przeciwbólowych. Za pomocą odpowiednich kwestionariuszy (np. Headache Impact Test [HIT 6] lub Migraine Disabilities Assessment Test [MIDAS]) można ustalić stopień niesprawności przed rozpoczęciem leczenia i następnie ocenić odpowiedź na zastosowaną terapię. Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) pozwala ocenić współistniejące zaburzenia emocjonalne i psychiczne. Wykrycie takich zaburzeń u chorych na migrenę jest bardzo ważne, ponieważ może wpłynąć na decyzję o leczeniu zapobiegawczym, wiadomo bowiem, że wiele leków stosowanych w takiej terapii może nasilić depresję i lęk.
Niefarmakologiczne metody leczenia migreny

Ustalenie czynników wyzwalających napady migreny jest pomocne, ale w praktyce niektórych z nich nie da się uniknąć (np. zbyt krótkiego lub długiego snu, stresu albo wysokiej temperatury). Trudno może być także odróżnić czynniki rzeczywiście wyzwalające migrenę od objawów zwiastujących, poprzedzających napad (takich jak zachcianki smakowe, zmęczenie lub drażliwość). Pacjenci poszukujący porady medycznej, ale niechętni przyjmowaniu leków, mogą skorzystać z różnych opcji postępowania niefarmakologicznego. Jedną z możliwości jest neurostymulacja, omówiona w osobnym artykule. Brytyjskie wytyczne National Institute of Health and Care Excellence (NICE guideline CG150) zalecają również akupunkturę jako alternatywną metodę drugiego wyboru w leczeniu migreny. Dane naukowe dotyczące skuteczności akupunktury w migrenie są ograniczone, metoda ta jest jednak bezpieczna i wielu pacjentów co najmniej rozważało jej zastosowanie jeszcze przed zgłoszeniem się do neurologa.
W dużym badaniu klinicznym porównującym akupunkturę z zabiegiem pozorowanym oraz standardowym leczeniem zapobiegawczym migreny nie stwierdzono znamiennych różnic między grupami pod względem liczby dni z migreną, niemniej wszystkie 3 sposoby leczenia były skuteczne.6 U wielu chorych na przewlekłą migrenę akupunktura może stosunkowo małym kosztem poprawiać jakość życia związaną ze zdrowiem.7 Zabiegi akupunktury dostępne są w wielu szpitalach na oddziałach fizjoterapii; można się im również poddać ambulatoryjnie. Terapia poznawczo-behawioralna prowadzona przez wyszkolonego psychologa klinicznego może pomóc, szczególnie w połączeniu z leczeniem farmakologicznym, dostępne dane naukowe dotyczące skuteczności są jednak bardzo ograniczone. Co zrozumiałe, u wielu osób ból głowy wywołuje niekorzystne myśli i emocje. Kognitywna terapia behawioralna może pomóc w ich opanowaniu, zmniejszając wynikające z nich obciążenie i ograniczając niepokój.
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post