Amiodaron - Lek przeciwarytmiczny

Leki, wskazania, działanie, skutki uboczne, interakcje leków.Leki zalecane do leczenia.Środki spożywcze bezglutenowe
Asystentka

Amiodaron - Lek przeciwarytmiczny

Post autor: Asystentka »

Działanie

Lek przeciwarytmiczny zaliczany do klasy III wg podziału Vaughana Williamsa, chociaż wykazuje również właściwości leków przeciwarytmicznych z pozostałych grup, włącznie z niektórymi właściwościami leków z grupy I (stabilizacja błon komórkowych). Mechanizm działania amiodaronu jest związany głównie z hamowaniem kanałów potasowych. Wydłużeniu ulega 3 faza potencjału czynnościowego komórek przewodzących serca poprzez zmniejszenie wypływu jonów potasu z komórek; wydłużenie tej fazy nie zależy od częstotliwości rytmu serca. Lek powoduje wydłużenie czasu repolaryzacji, okresu refrakcji i czasu trwania potencjału czynnościowego we wszystkich włóknach m. sercowego, także w dodatkowych drogach przewodzenia. Amiodaron hamuje automatyzm węzła zatokowego, co prowadzi do powstania bradykardii niereagującej na podanie atropiny. W sposób niekompetycyjny blokuje receptory α- i β-adrenergiczne. Wywiera umiarkowane działanie hamujące szybki kanał sodowy, a ograniczone dane wskazują też na jego wpływ na kanały wapniowe. Zwalnia przewodzenie zatokowo-przedsionkowe, przedsionkowe oraz przewodzenie w węźle przedsionkowo-komorowym, nie wpływa natomiast na przewodzenie wewnątrzkomorowe. Działa także bezpośrednio rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń wieńcowych i obwodowych, co prowadzi do zmniejszenia oporu obwodowego. Stosowany przewlekle p.o. wykazuje odmienne właściwości elektrofizjologiczne niż stosowany i.v. w trybie nagłym (brak właściwości przeciwarytmicznych klasy III). Po podaniu p.o. wchłania się wolno i w różnym odsetku. tmax wynosi zwykle 3–7 h, dostępność biologiczna – ok. 50%, jednak stwierdza się duże różnice międzyosobnicze (22–86%). Zmienna dostępność biologiczna może wynikać z N-dealkilacji w świetle lub błonie śluzowej jelit, efektu pierwszego przejścia w wątrobie lub złej rozpuszczalności leku. Pokarm zwiększa wchłanianie amiodaronu. Lek przenika do tkanek i narządów, ulega też kumulacji w tkance tłuszczowej. Po rozpoczęciu podawania p.o. działanie przeciwarytmiczne może się ujawnić z 2–3-dniowym opóźnieniem, ale z reguły nie występuje przez 1–3 tyg. po rozpoczęciu leczenia; w związku ze stopniową kumulacją leku maks. działanie może się pojawić 1–5 mies. po rozpoczęciu podawania. Po zaprzestaniu podawania leku działanie przeciwarytmiczne może utrzymywać się 10–150 dni. In vitro amiodaron wiąże się z białkami osocza w 96%. Głównym czynnym metabolitem jest N-deetyloamiodaron. t1/2 amiodaronu w fazie eliminacji po pojedynczym podaniu p.o. wynosi 58 dni (15–142 dni), natomiast N-deetyloamiodaronu – 36 dni (14–75 dni). Podczas długotrwałego stosowania amiodaronu p.o. t1/2 w fazie eliminacji wynosi 53 dni (26–107 dni), N-deetyloamiodaronu – 57–61 dni (20–118 dni). Amiodaron wydalany jest z żółcią do przewodu pokarmowego, gdzie prawdopodobnie podlega krążeniu jelitowo-wątrobowemu.

Wskazania

P.o. Zaburzenia rytmu serca w przebiegu zespołu WPW. Leczenie migotania przedsionków i zapobieganie mu – amiodaron jest lekiem pierwszego wyboru u chorych z migotaniem przedsionków i niewydolnością serca. Trzepotanie przedsionków, napadowe tachyarytmie nadkomorowe, gdy inne leki nie mogą być zastosowane lub są nieskuteczne, a chory z różnych powodów nie jest kwalifikowany do zabiegu ablacji. Leczenie groźnych dla życia komorowych zaburzeń rytmu (częstoskurcz komorowy, migotanie komór). I.v. stosowany w wymienionych wskazaniach w sytuacjach, gdy konieczne jest uzyskanie szybkiego działania leku lub gdy podawanie leku p.o. nie jest możliwe. W porównaniu z innymi lekami przeciwarytmicznymi klasy I lub III amiodaron wykazuje mniejsze działanie proarytmogenne.

Przeciwwskazania

Bradykardia zatokowa, blok zatokowo-przedsionkowy, zespół chorego węzła zatokowego (z wyjątkiem osób z wszczepionym stymulatorem serca), blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia i blok dwu- lub trójpęczkowy (z wyjątkiem osób z wszczepionym stymulatorem serca), choroby tarczycy (amiodaron ma strukturę chemiczną zbliżoną do tyroksyny, w razie konieczności u chorych z niedoczynnością tarczycy można jednak stosować amiodaron pod warunkiem optymalnego leczenia substytucyjnego),

Interakcje

Nie stosować amiodaronu równolegle z innymi lekami mogącymi spowodować wydłużenie odstępu QT i ryzyko wystąpienia częstoskurczu typu torsade de pointes; do leków tych należą: leki przeciwarytmiczne z klasy Ia (chinidyna, prokainamid, dizopiramid, beprydyl), leki przeciwarytmiczne z klasy III (sotalol, bretylium); podawana i.v. erytromycyna, kotrimoksazol lub pentamidyna; leki przeciwpsychotyczne (np. chlorpromazyna, tiorydazyna, flufenazyna, haloperydol, pimozyd); sole litu, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. doksepina, amitryptylina); niektóre leki przeciwhistaminowe (terfenadyna, astemizol, mizolastyna); leki przeciwzimnicze (np. chinina, chlorochina, meflochina, chalofantryna). W przypadku równoległego stosowania amiodaronu i flekainidu należy odpowiednio dostosować dawki leków. Równoległe stosowanie prokainamidu i amiodaronu może powodować zwiększenie stężenia prokainamidu i jego metabolitu NAPA, prowadząc do wystąpienia działań toksycznych. Równoległe stosowanie chinidyny i amiodaronu może powodować zwiększenie stężenia chinidyny w surowicy i wystąpienie działań toksycznych. U chorych przyjmujących amiodaron po miejscowym znieczuleniu lidokainą może wystąpić bradykardia zatokowa. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu amiodaronu z niektórymi antagonistami wapnia (werapamilem i diltiazemem) oraz lekami β-adrenolitycznymi, ponieważ może to spowodować zaburzenia automatyzmu węzła zatokowego (znaczna bradykardia) i zaburzenia przewodzenia. Istnieją jednak wiarygodne dowody pochodzące z badań klinicznych, że amiodaron jest skuteczniejszy w skojarzeniu z β-adrenolitykiem. Należy zachować ostrożność w trakcie stosowania amiodaronu równolegle z lekami, które mogą spowodować zmniejszenie stężenia potasu i/lub magnezu we krwi (np. leki moczopędne, kortykosteroidy o działaniu ogólnoustrojowym, tetrakozaktyd, leki przeczyszczające powodujące utratę potasu, amfoterycyna B podawana i.v.). Amiodaron zwiększa stężenie w osoczu leków silnie wiążących się z białkami krwi, np. doustnych antykoagulantów i fenytoiny. Ze względu na zwiększenie siły działania antykoagulantów w przypadku równoległego stosowania z amiodaronem istnieje ryzyko wystąpienia krwawienia; dawkę antykoagulantu należy odpowiednio zmniejszyć. Stosowanie fenytoiny równolegle z amiodaronem może prowadzić do zwiększenia jej stężenia w surowicy i spowodować przedawkowanie (zwłaszcza objawy neurologiczne); należy prowadzić ścisłą obserwację chorego, natychmiast po wystąpieniu objawów przedawkowania zmniejszyć dawkę fenytoiny i oznaczyć jej stężenie w surowicy. Stosowanie amiodaronu u chorych leczonych digoksyną może spowodować zwiększenie stężenia digoksyny we krwi i wywołać objawy jej przedawkowania (zaburzenia czynności węzła zatokowego – znaczne zmniejszenie częstotliwości rytmu serca i zwolnienie przewodzenia przedsionkowo-komorowego); należy kontrolować stężenie digoksyny we krwi i w razie potrzeby zmniejszyć dawki leku. W przypadku równoległego podawania cyklosporyny i amiodaronu może nastąpić zwiększenie stężenia cyklosporyny w surowicy; należy zweryfikować wielkość dawki cyklosporyny. Przed zabiegiem chirurgicznym należy poinformować anestezjologa o stosowaniu amiodaronu; obserwowano przypadki ciężkich zaburzeń ze strony układu krążenia i układu oddechowego u chorych poddawanych znieczuleniu ogólnemu i tlenoterapii. Stosowany równolegle z fentanylem może spowodować bradykardię i spadek ciśnienia tętniczego. Amiodaron hamuje aktywność izoenzymu CYP3A4 oraz CYP2D6, dlatego należy zachować ostrożność, stosując go równolegle z lekami metabolizowanymi przez te izoenzymy. Leki hamujące izoenzym CYP3A4 (np. cymetydyna, indynawir, amprenawir) mogą zwiększać stężenie amiodaronu w surowicy. Przeciwwskazane jest równoległe stosowanie amiodaronu i rytonawiru. Ze względu na zwiększenie ryzyka wystąpienia rabdomiolizy lub miopatii w przypadku równoległego stosowania amiodaronu i niektórych inhibitorów reduktazy HMG-CoA (np. simwastatyny, lowastatyny) zaleca się odpowiednie dostosowanie dawek leków. Ryfampicyna indukuje izoenzym CYP3A4 i dlatego może powodować zmniejszenie stężenia amiodaronu. Ziele dziurawca (Hypericum perforatum) może zmniejszać stężenie amiodaronu w surowicy. Sok grejpfrutowy hamuje metabolizm amiodaronu przyjmowanego p.o. w błonie śluzowej jelit i może prowadzić do zwiększenia jego stężenia w surowicy, dlatego w trakcie leczenia nie należy pić soku grejpfrutowego.

Działania niepożądane

Bradykardia (zazwyczaj umiarkowana i zależna od dawki); w niektórych przypadkach (zaburzenia czynności węzła zatokowego, chorzy w podeszłym wieku) może wystąpić znaczna bradykardia, aż do zatrzymania czynności serca. Rzadko zaburzenia przewodzenia (blok węzłowo-przedsionkowy, blok przedsionkowo-komorowy różnego stopnia), groźne dla życia zaburzenia rytmu serca typu torsade de pointes; zaburzenia rytmu w czasie leczenia amiodaronem mogą być związane z interakcjami z innymi lekami, zaburzeniami elektrolitowymi lub nadczynnością tarczycy. Sporadycznie toksyczne uszkodzenie płuc (alergiczne zapalenie płuc, śródmiąższowe zapalenie płuc lub zwłóknienie płuc, zapalenie opłucnej, zarostowe zapalenie oskrzelików); zaburzenia ze strony układu oddechowego są zazwyczaj przemijające, jeżeli lek zostanie odpowiednio wcześnie odstawiony; objawy kliniczne ustępują zazwyczaj po kilku tygodniach, następnie powoli zanikają zmiany w RTG płuc, obserwowano kilka przypadków zespołu ostrych zaburzeń oddechowych u dorosłych, z których część miała poważne następstwa; występowały one po zabiegu chirurgicznym (przyczyną może być interakcja amiodaronu z tlenem podanym w dużym stężeniu). Mikrozłogi w rogówce (nie wymagają przerwania leczenia; rzadko towarzyszą im zaburzenia ostrości wzroku lub widzenie kolorowej otoczki przedmiotów; złogi znikają po odstawieniu leku), sporadycznie zapalenie nerwu wzrokowego. Nadwrażliwość na światło, nieswoista osutka, sporadycznie złuszczające zapalenie skóry; w czasie długotrwałego stosowania dużych dawek amiodaronu może się pojawić ciemnoszare lub niebieskawe zabarwienie skóry (po odstawieniu leku zabarwienie to u części chorych powoli ustępuje). Niedoczynność tarczycy (jej czynność normalizuje się zwykle 1–3 mies. po odstawieniu leku) lub nadczynność tarczycy (zmniejszenie masy ciała, zaburzenia rytmu serca, objawy dławicy piersiowej, niewydolność serca; nadczynność tarczycy wymaga odstawienia amiodaronu; czynność tarczycy po kilku tygodniach ulega zwykle normalizacji, jednak obserwowano ciężkie przypadki nadczynności tarczycy wymagające natychmiastowego wdrożenia leczenia). Przemijające zwiększenie aktywności aminotransferaz; sporadycznie ciężkie uszkodzenie wątroby z żółtaczką (w przypadku pojawienia się objawów ostrego uszkodzenia wątroby należy natychmiast odstawić lek), zapalenie wątroby, marskość. Zaburzenia neurologiczne (neuropatia obwodowa, miopatia, zawroty i bóle głowy, parestezje, bezsenność, drżenia pozapiramidowe, ataksja móżdżkowa, łagodne nadciśnienie śródczaszkowe). Uczucie gorąca i zaczerwienienie skóry, wzmożona potliwość, nudności, spadek ciśnienia tętniczego (zazwyczaj umiarkowany i przemijający; donoszono o wystąpieniu ciężkiej hipotonii lub zapaści po przedawkowaniu lub zbyt szybkim wstrzyknięciu leku); nudności, wymioty, metaliczny smak w ustach i uczucie zmęczenia występujące najczęściej w fazie wysycania lekiem; w pojedynczych przypadkach niedokrwistość hemolityczna lub aplastyczna, małopłytkowość, zapalenie naczyń, zwiększenie stężenia kreatyniny w surowicy, zapalenie jądra i najądrza, łysienie. Po podaniu i.v. także zapalenie żyły w miejscu podania (w celu jego uniknięcia lepiej nie podawać leku do żyły obwodowej, wskazane jest też stosowanie pompy objętościowej). W przypadku przedawkowania: bradykardia zatokowa, zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego (blok serca), napady częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes, niewydolność serca, uszkodzenie wątroby. Leczenie objawowe, brak swoistego antidotum. Amiodaron i jego metabolity nie są usuwane podczas dializy.

Ciąża i laktacja

Kategoria D. Amiodaron może wpływać na tarczycę płodu; nie stosować u kobiet w ciąży z wyjątkiem sytuacji, gdy korzyść z zastosowania leku przewyższa ryzyko. Amiodaron przenika do pokarmu kobiecego; nie stosować w okresie karmienia piersią.

Dawkowanie

Dorośli. P.o. Lek należy stosować konsekwentnie po posiłku lub na czczo. Dawka nasycająca: zwykle 600 mg/d w 3 daw. podz. przez tydz.; dawka podtrzymująca 200 mg/d, rzadziej 100 mg, można robić również przerwy w przyjmowaniu leku (2 dni w tyg.). I.v. Lek należy stosować we wlewie i.v., rozcieńczać wyłącznie 5% roztw. glukozy. Nie zaleca się podawania amiodaronu we wstrzyknięciu i.v. ze względu na ryzyko wystąpienia ciężkiego niedociśnienia i wstrząsu. Roztwór amiodaronu o stężeniu <300 mg w 500 ml 5% roztw. glukozy nie jest stabilny i nie należy go stosować. Wlew i.v. Dawka nasycająca: zwykle 5 mg/kg mc. podana w 250 ml 5% roztw. glukozy we wlewie i.v. trwającym 20–120 min. Wlew można powtarzać 2–3 ×/d. Efekt terapeutyczny pojawia się w ciągu kilku pierwszych minut i następnie stopniowo słabnie, dlatego w celu jego przedłużenia należy kontynuować podawanie leku we wlewie. Dawka podtrzymująca: 10–20 mg/kg mc./d (zazwyczaj 600–800 mg/d, niekiedy do 1200 mg/d) we wlewie w 250 ml 5% roztw. glukozy przez kilka dni. Maks. dawka dobowa wynosi 2 g. Należy rozpocząć jednoczesne podawanie leku p.o. od 1. dnia stosowania wlewów: 200 mg amiodaronu 3 ×/d. Dawkowanie w stanach nagłych: 150–300 mg w 10–20 ml 5% roztw. glukozy w powolnym, trwającym co najmniej 3 min wstrzyknięciu i.v. Amiodaron we wstrzyknięciu i.v. można podawać tylko w nagłych sytuacjach, gdy inne leki są nieskuteczne, wyłącznie na oddziale intensywnego nadzoru kardiologicznego, monitorując EKG. Następne wstrzyknięcie można powtórzyć nie wcześniej niż po 15 min, nawet jeżeli w pierwszym wstrzyknięciu podano tylko 150 mg (możliwość wystąpienia wstrząsu). Nie należy jednocześnie podawać innych leków w tej samej strzykawce. Jeżeli konieczne jest podanie następnych dawek amiodaronu, należy je podać w postaci wlewu i.v. Dzieci. P.o. 10–15 mg/kg mc./d przez 4–14 dni, następnie dawka podtrzymująca 5 mg/kg mc./d przez kilka tygodni, następnie dawkę można zmniejszyć do najmniejszej skutecznej. I.v. 5 mg/kg mc. podawane we wlewie trwającym od kilku minut do godziny. W razie potrzeby można podawać 5 mg/kg mc. w kolejnych wlewach, do osiągnięcia dawki 15 mg/kg mc./d.

Preparaty na rynku polskim zawierające amiodaron
Amiokordin (roztwór do wstrzykiwań)
Cordarone (tabletki)
Cordarone (roztwór do wstrzykiwań)
Opacorden (tabletki powlekane)
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post