ForumMedyczne.edu.pl

Bakterie jamy ustnej odpowiedzialne za nowotwory jelita grubego?
Nowotwory jelita grubego stanowią poważny problem zdrowotny na całej kuli ziemskiej. Ich występowanie największe jest w Ameryce Północnej i Europie. Stanowią drugą co do częstości przyczynę zgonów na tle nowotworów złośliwych. Tylko w roku 2008 wykryto 1,23 miliona nowych przypadków zachorowań oraz odnotowano 608 000 przypadków śmiertelnych. Pod koniec sierpnia opublikowano nowe badania sugerujące związek bakterii Fusobacterium występujących w jamie ustnejm a występowaniem raka jelita grubego.

Bakterie jelitowe bytujące w jamie ustnej mogą mieć wpływ na odpowiedź immunologiczną i działanie genów supresorowych. Zespół naukowców ma nadzieję na dalsze badania, prowadzące do ustalenia szybszych i uproszczonych metod diagnozowania, zapobiegania i leczenia raka jelita grubego.

W naszym organizmie znajdują się tryliony bakterii, najliczniej zgromadzone w układzie pokarmowym. Symbiotyczne bakterie, takie jak Escherichia coli zapewniają zdrowie i równowagę organizmu, konkurując z bakteriami chorobotwórczymi. Jak się okazuje, zaburzona równowaga pomiędzy bakteriami jelitowymi symbiotycznymi i patogennymi nie jest jedynym czynnikiem, który może promować wystąpienie raka okrężnicy. Odpowiedzialny może być nawet tylko jeden szczep bakterii.

W badaniach z 14 sierpnia opublikowanych w Journal Cell Host & Microbe zwrócono szczególną uwagę na bakterię Fusobacterium nucleatum, należącą według periodontologów do tzw. zespołu pomarańczowego i często wykrywaną w jamie ustnej w przypadku chorób przyzębia.

Rak jelita grubego jest przyczyną 655 000 zgonów w ciągu roku. W Polsce jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Badacze odkryli, że Fusobacterium nucleatum obficie występujące w jamie ustnej są także obecne licznie w tkankach osób, które zapadły na raka jelita grubego. Powiązanie między obecnością mikroorganizmów jelitowych, a występowaniem nowotworów stało się bardziej oczywiste, jednak sposób, w jaki bakterie miałyby uczestniczyć w tym procesie pozostawało niejasne.

Pojawiły się liczne badania dotyczące tematu – naukowcy odkryli obecność Fusobacterium w łagodnych zmianach, które z czasem mogą przekształcić się w nowotwory złośliwe. Sugeruje to, że mogą one przyczyniać się do powstawania nowotworu we wczesnym etapie choroby. Badania na gryzoniach laboratoryjnych, w których wyindukowano raka jelita grubego wykazały przyspieszenie rozwoju nowotworu przy obecności bakterii. Działały one taktycznie na komórki mieloidalne, które penetrując w głąb zmiany indukowały wystąpienie zapalenia, prowadzące do powstania nowotworu. Inne badanie zidentyfikowało adhezynę Fusobacterium (FadA), której bakterie używają w celu zwiększenie adhezji i ułatwienie inwazji komórkom nowotworowym. Prowadzi to do zapalenia i pobudzenia tworzenia guza nowotworowego. Tkanki u osób zdrowych zawierają niższe poziomy FadA, niż pacjenci dotknięci procesem nowotworowym jelita grubego.

Zdefiniowano również związek, który może powstrzymać działanie FadA wobec komórek nowotworowych. Związek E-kadheryna wiąże się z FadA, aktywuje β-kateninę i reguluje odpowiedź zapalną I onkogenną. Miejsce wiązania FadA na E-kadherynie mapuje się na region 11-aminokwasowy. Syntetyczny peptyd uzyskany z tego region E-kadheryny uniemożliwia indukowannie przez FadA wzrostu komórek raka jelita grubego oraz wywoływania odpowiedzi zapalnej i onkogenicznej.

Z powyższych badań wynika, że FadA może być markerem pomocnym w wykrywaniu raka jelita grubego, umożliwiając wczesne leczenie i zapobieganie tej dramatycznej chorobie.

Autor: Maria Bilińska