ForumMedyczne.edu.pl

Uważajcie wszyscy studenci! Podjadanie słodyczy i popijanie napojów gazowanych podczas nauki może zagrozić zdaniu waszych egzaminów. Naukowcy z Kalifornijskiego Uniwersytetu w Los Angeles odkryli, ze niezdrowa dieta upośledza funkcje mózgu takie jak uczenie i zapamiętywanie. Zgodnie z ich odkryciami przedstawionymi w majowym wydaniu Journal of Physiology (1), szczury , które były pojone roztworem fruktozy bardzo wolno odnajdywały drogę w labiryncie, której to nauczyły się przed wprowadzeniem diety. Mechanizm odpowiedzialny za tę reakcje związany jest z przekaźnictwem receptora insuliny i plastycznością synaptyczną w centralnym układzie nerwowym (CUN). Na szczęście badacze odkryli antidotum – wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 ( n-3) minimalizują efekt diety wysokowęglowodanowej.

Wszechobecne zło – fruktoza

Fruktoza jest monosacharydem obecnym w wielu roślinach takich jak winogrona, jagody, warzywa korzeniowe i miód. Jest ona również składnikiem popularnego cukru białego, disacharydu sacharozy, gdzie występuje w połączeniu z glukozą. Na rynku fruktozę można znaleźć w dwóch postaciach : fruktozy krystalicznej i wysoko fruktozowego syropu kukurydzianego, popularnego słodzika i konserwanta. Obie formy są praktycznie nie do uniknięcia, jako że występują naturalnie w owocach i sokach, a także są masowo dodawane do żywności przetworzonej, aby wzmocnić smak. Jak dotąd zaobserwowano, że nadmierne spożycie fruktozy może spowodować insulinooporność, otyłość, podwyższony poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów (2). To wszystko prowadzi do zespołu metabolicznego, plagi XXI wieku. Ponadto inne badania (3) wykazują że, insulinooporność może wywołać zakłócenia funkcji synaptycznych i prowadzić do rozwoju chorób CUN, takich jak choroba Alzheimera (4). Dokładny mechanizm tej patologii jest przedmiotem obecnego badania.

Szczury na fruktozie – zagubione w labiryncie

Podczas opisywanego eksperymentu zwierzęta były żywione typowym pokarmem dla szczurów i uczone odnajdywania wyjścia z labiryntu przez 5 dni zanim zmieniono im dietę. W tamtym czasie wszystkie wykazywały podobny poziom funkcji poznawczych. Szczury zostały losowo przydzielone do grup otrzymujących dietę bogatą w kwas tłuszczowy omega 3 i dietę ubogą w n 3. W obrębie tych podgrup część dostawała 15% roztwór fruktozy zamiast wody do picia. Po 6 tygodniach szczury włożono do tego samego labiryntu i testowano pod kątem czasu znalezienia wyjścia. Niedobór kwasów tłuszczowych omega 3 w diecie doprowadził do znacznego wzrostu latencji. W ten sposób manifestowały się zaburzenia pamięci, dodatkowo pogorszone poprzez przyjmowanie fruktozy. Negatywny wpływ fruktozy na pamięć został wyeliminowany w grupie przyjmującej pokarm bogaty w ten składnik. To dodatkowo potwierdza tezę, że niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 zwiększa podatność na ujawnienie się negatywnych skutków nadmiaru fruktozy.

Kwasy tłuszczowe chronią mózg przed efektami fruktozy

Szczurom , których dieta była poszerzona o olej lniany (bogaty w kwas alfa linolenowy) oraz o kapsułki kwasu dokozaheksanowego (DHA), udało się zachować swoją pamięć, pomimo obciążenia nadmiernym spożyciem fruktozy. Zgodnie z powyższym, naukowcy odkryli, że deficyt kwasów tłuszczowych n-3 w diecie podniósł parametry molekularne obwodowej insulinooporności. Spowodowało to niewłaściwe przekaźnictwo insuliny także w mózgu, wywołując tak zwany zespół metaboliczny mózgu, który objawiał się gorszymi wynikami pamięciowymi w labiryncie. Natomiast dieta bogata w fruktozę jeszcze pogarszała to upośledzenie pamięci. Jaki mechanizm kryje się za tą zależnością? Wiadomo, że DHA, jeden z głównych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych mózgu, jest składnikiem błon synaptycznych neuronów w miejscu transdukcji sygnału. Dlatego DHA jest tak istotny dla rozwoju i plastyczności CUN. Ponieważ ssaki nie są zdolne do wystarczającej produkcji DHA z prekursorów, suplementacja DHA w diecie jest zasadnicza dla utrzymania zdrowego funkcjonowania neuronów, szczególnie w warunkach metabolicznych zakłóceń.

Ryba czy frytki?

Pojęcie zespołu metabolicznego odnosi się najczęściej do tkanek z wyjątkiem mózgu. Widzimy tu, że spektrum patologii rozszerza się również na centralny układ nerwowy. Dieta bogata w fruktozę może być tego przyczyną, jak również niedobór wielonasyconych kwasów tłuszczowych omega 3. Jeśli 6 tygodni wystarczyło na zaburzenie procesów postrzegania u szczurów, to co może spowodować nasze całe życie niewłaściwej diety? Znowu stajemy twarzą w twarz z zagrożeniami świata współczesnego. Zainteresowani powinni być nie tylko studenci. Jeżeli nie możesz powstrzymać się od słodyczy i napojów energetycznych, to co najmniej wprowadź do swojej diety produkty bogate w DHA takie jak łosoś, orzechy włoskie lub olej lniany. Albo po prostu codziennie połykaj kapsułkę suplementu DHA.

Autor: Natalia Neumann