Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostr

Leczeniem chorób ucha, nosa, krtani, gardła, narządów głowy i szyi.
Asystentka

Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostr

Post autor: Asystentka »

Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostry nieżyt nosa i zatok według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków 2016
Opracowali: dr n. med. Marek Oleszczyk, dr n. med. Filip Mejza
na podstawie: Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. (red.): Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2016
Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostry nieżyt nosa i zatok według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków 2016
Większość przypadków omawianych schorzeń ma etiologię wirusową, a przebieg jest łagodny i samoograniczający się. Odpowiednie postępowanie pozwala na ograniczenie niepotrzebnej antybiotykoterapii, która u tych pacjentów jest stosowana zbyt często.
Choroba przeziębieniowa

Choroba przeziębieniowa (przeziębienie) to lekka, samoograniczająca się choroba o etiologii wirusowej, objawiająca się kichaniem, wyciekiem wydzieliny z nosa, bólem gardła, kaszlem, stanem podgorączkowym, bólem głowy i złym samopoczuciem. Nasilenie i przebieg choroby zależą od rodzaju wirusa i odporności chorego.

Stosowanie antybiotyków nie zmniejsza ryzyka wystąpienia powikłań, do których należą: ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych, zaostrzenie astmy i zapalenie ucha środkowego. Antybiotykoterapia wiąże się natomiast z ryzykiem skutków ubocznych, które mogą być ciężkie. Dlatego u chorych z niepowikłanym przeziębieniem nigdy nie powinno się stosować antybiotyków. Chorych trzeba poinformować, że objawy chorobowe powinny ustąpić do 2 tygodni oraz zalecić konsultację z lekarzem w razie nasilenia objawów lub ich dłuższego utrzymywania się, a także o tym, że antybiotykoterapia nie jest wskazana i niesie ryzyko skutków niepożądanych.

Można rozważyć stosowanie takich leków objawowych jak: lek przeciwhistaminowy w połączeniu z lekiem zmniejszającym obrzęk błony śluzowej, wziewny bromek ipratropium lub kromoglikan sodu, lek przeciwkaszlowy, lek przeciwbólowy. Preparaty cynku zastosowane w ciągu 24 godzin od początku objawów skracają czas ich trwania, ale mogą powodować nudności i zaburzenia smaku. Nie ma danych potwierdzających skuteczność witaminy C, preparatów jeżówki (Ecchinacea) i innych leków ziołowych.

W czasie wizyty lekarz powinien poświęcić choremu odpowiednio dużo czasu, by udzielić mu wyczerpujących informacji i rozwiać jego obawy. Lekarz może:

odpowiednio przekazać choremu informację o rozpoznaniu, na przykład mówiąc o „wirusowym zakażeniu dróg oddechowych, a nie „ostrym zapaleniu oskrzeli”
wytłumaczyć choremu zasady właściwego stosowania antybiotyków i przekazać informacje na temat innych metod zmniejszania nasilenia objawów. Korzystne jest wręczenie choremu informacji drukowanych na ten temat, obejmujących np. zasady racjonalnego stosowania antybiotyków i zalecenia dotyczące leczenia objawowego.
przepisać choremu antybiotyk z zaleceniem zakupienia go i zastosowania tylko wtedy, jeśli objawy chorobowe nie ustąpią.

Ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych

Ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych zdefiniowano jako samoograniczającą się chorobę spowodowaną zwykle zakażeniem wirusowym, uczuleniem lub czynnikiem drażniącym. Objawy chorobowe utrzymują się zwykle do tygodnia i obejmują: ograniczenie drożności nosa, obecność ropnej wydzieliny, ból w okolicach zatok przynosowych, zaburzenia węchu, cuchnący oddech oraz objawy ogólnoustrojowe – złe samopoczucie i gorączkę. Choroba zwykle ma etiologię wirusową, natomiast zapalenie bakteryjne (<2% przypadków) jest wynikiem zakażenia zatok przynosowych wskutek ograniczenia drożności ich ujść do jamy nosowej. Odróżnienie zakażenia bakteryjnego od wirusowego na podstawie badań pomocniczych jest trudne – radiogram zatok przynosowych jest badaniem czułym, ale mało swoistym (objawy stwierdzane w zakażeniu wirusowym są podobne), a punkcja zatoki i posiew pobranej wydzieliny (badanie przydatne do ustalenia etiologii) jest uzasadniona tylko u wybranych chorych.

U chorych na ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych w lecznictwie ambulatoryjnym często przepisuje się antybiotyki, zwykle niepotrzebnie. Dlatego należy ocenić prawdopodobieństwo zakażenia bakteryjnego na podstawie objawów klinicznych. Jest ono bardziej prawdopodobne w następujących sytuacjach:

objawy utrzymują się bez przerwy ponad 10 dni
objawy nasilają się po okresie przejściowej poprawy trwającej ponad 3 dni
objawy (gorączka, ropna wydzielina z nosa, ból twarzy) o dużym nasileniu utrzymujące się ponad 3 dni
objawy (gorączka, ból głowy i zwiększona ilość wydzieliny) wystąpiły po przebyciu typowego wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych.

W sytuacjach innych niż wyżej wymienione nie powinno się stosować antybiotyków.

Zalecane opcje antybiotykoterapii z podejrzeniem zakażenia bakteryjnego na podstawie kryteriów klinicznych, stosowanej przez 5–7 dni, to:

amoksycylina z klawulanianem (500/125 mg 3 x dz. albo 875/125 mg 2 x dz., p.o.) – leczenie pierwszego wyboru według wytycznych Infectious Diseases Society of America
sama amoksycylina (500 mg 3 x dz., p.o.) – leczenie pierwszego wyboru według wytycznych American Academy of Asthma & Immunology i American Academy of Family Physicians.

U chorych uczulonych na penicyliny zaleca się stosowanie doustnie przez 5–7 dni jednego z następujących antybiotyków:

doksycykliny (100 mg 2 x dz. albo 200 mg 1 x dz.)
lewofloksacyny (500 mg 1 x dz.)
moksyfloksacyny (400 mg 1 x dz.).

Stosowanie glikokortykosteroidów donosowo i płukanie nosa roztworem NaCl zmniejsza nasilenie dolegliwości. Stosuje się ponadto leczenie objawowe – leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz leki zmniejszające obrzęk błony śluzowej (miejscowo lub ogólnoustrojowo), mukolityki i leki przeciwhistaminowe.
źródło: mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post