Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostry nieżyt nosa i zatok według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków 2016
Opracowali: dr n. med. Marek Oleszczyk, dr n. med. Filip Mejza
na podstawie: Hryniewicz W., Albrecht P., Radzikowski A. (red.): Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2016
Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostry nieżyt nosa i zatok według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków 2016
Większość przypadków omawianych schorzeń ma etiologię wirusową, a przebieg jest łagodny i samoograniczający się. Odpowiednie postępowanie pozwala na ograniczenie niepotrzebnej antybiotykoterapii, która u tych pacjentów jest stosowana zbyt często.
Choroba przeziębieniowa
Choroba przeziębieniowa (przeziębienie) to lekka, samoograniczająca się choroba o etiologii wirusowej, objawiająca się kichaniem, wyciekiem wydzieliny z nosa, bólem gardła, kaszlem, stanem podgorączkowym, bólem głowy i złym samopoczuciem. Nasilenie i przebieg choroby zależą od rodzaju wirusa i odporności chorego.
Stosowanie antybiotyków nie zmniejsza ryzyka wystąpienia powikłań, do których należą: ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych, zaostrzenie astmy i zapalenie ucha środkowego. Antybiotykoterapia wiąże się natomiast z ryzykiem skutków ubocznych, które mogą być ciężkie. Dlatego u chorych z niepowikłanym przeziębieniem nigdy nie powinno się stosować antybiotyków. Chorych trzeba poinformować, że objawy chorobowe powinny ustąpić do 2 tygodni oraz zalecić konsultację z lekarzem w razie nasilenia objawów lub ich dłuższego utrzymywania się, a także o tym, że antybiotykoterapia nie jest wskazana i niesie ryzyko skutków niepożądanych.
Można rozważyć stosowanie takich leków objawowych jak: lek przeciwhistaminowy w połączeniu z lekiem zmniejszającym obrzęk błony śluzowej, wziewny bromek ipratropium lub kromoglikan sodu, lek przeciwkaszlowy, lek przeciwbólowy. Preparaty cynku zastosowane w ciągu 24 godzin od początku objawów skracają czas ich trwania, ale mogą powodować nudności i zaburzenia smaku. Nie ma danych potwierdzających skuteczność witaminy C, preparatów jeżówki (Ecchinacea) i innych leków ziołowych.
W czasie wizyty lekarz powinien poświęcić choremu odpowiednio dużo czasu, by udzielić mu wyczerpujących informacji i rozwiać jego obawy. Lekarz może:
odpowiednio przekazać choremu informację o rozpoznaniu, na przykład mówiąc o „wirusowym zakażeniu dróg oddechowych, a nie „ostrym zapaleniu oskrzeli”
wytłumaczyć choremu zasady właściwego stosowania antybiotyków i przekazać informacje na temat innych metod zmniejszania nasilenia objawów. Korzystne jest wręczenie choremu informacji drukowanych na ten temat, obejmujących np. zasady racjonalnego stosowania antybiotyków i zalecenia dotyczące leczenia objawowego.
przepisać choremu antybiotyk z zaleceniem zakupienia go i zastosowania tylko wtedy, jeśli objawy chorobowe nie ustąpią.
Ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych
Ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych zdefiniowano jako samoograniczającą się chorobę spowodowaną zwykle zakażeniem wirusowym, uczuleniem lub czynnikiem drażniącym. Objawy chorobowe utrzymują się zwykle do tygodnia i obejmują: ograniczenie drożności nosa, obecność ropnej wydzieliny, ból w okolicach zatok przynosowych, zaburzenia węchu, cuchnący oddech oraz objawy ogólnoustrojowe – złe samopoczucie i gorączkę. Choroba zwykle ma etiologię wirusową, natomiast zapalenie bakteryjne (<2% przypadków) jest wynikiem zakażenia zatok przynosowych wskutek ograniczenia drożności ich ujść do jamy nosowej. Odróżnienie zakażenia bakteryjnego od wirusowego na podstawie badań pomocniczych jest trudne – radiogram zatok przynosowych jest badaniem czułym, ale mało swoistym (objawy stwierdzane w zakażeniu wirusowym są podobne), a punkcja zatoki i posiew pobranej wydzieliny (badanie przydatne do ustalenia etiologii) jest uzasadniona tylko u wybranych chorych.
U chorych na ostry nieżyt nosa i zatok przynosowych w lecznictwie ambulatoryjnym często przepisuje się antybiotyki, zwykle niepotrzebnie. Dlatego należy ocenić prawdopodobieństwo zakażenia bakteryjnego na podstawie objawów klinicznych. Jest ono bardziej prawdopodobne w następujących sytuacjach:
objawy utrzymują się bez przerwy ponad 10 dni
objawy nasilają się po okresie przejściowej poprawy trwającej ponad 3 dni
objawy (gorączka, ropna wydzielina z nosa, ból twarzy) o dużym nasileniu utrzymujące się ponad 3 dni
objawy (gorączka, ból głowy i zwiększona ilość wydzieliny) wystąpiły po przebyciu typowego wirusowego zakażenia górnych dróg oddechowych.
W sytuacjach innych niż wyżej wymienione nie powinno się stosować antybiotyków.
Zalecane opcje antybiotykoterapii z podejrzeniem zakażenia bakteryjnego na podstawie kryteriów klinicznych, stosowanej przez 5–7 dni, to:
amoksycylina z klawulanianem (500/125 mg 3 x dz. albo 875/125 mg 2 x dz., p.o.) – leczenie pierwszego wyboru według wytycznych Infectious Diseases Society of America
sama amoksycylina (500 mg 3 x dz., p.o.) – leczenie pierwszego wyboru według wytycznych American Academy of Asthma & Immunology i American Academy of Family Physicians.
U chorych uczulonych na penicyliny zaleca się stosowanie doustnie przez 5–7 dni jednego z następujących antybiotyków:
doksycykliny (100 mg 2 x dz. albo 200 mg 1 x dz.)
lewofloksacyny (500 mg 1 x dz.)
moksyfloksacyny (400 mg 1 x dz.).
Stosowanie glikokortykosteroidów donosowo i płukanie nosa roztworem NaCl zmniejsza nasilenie dolegliwości. Stosuje się ponadto leczenie objawowe – leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz leki zmniejszające obrzęk błony śluzowej (miejscowo lub ogólnoustrojowo), mukolityki i leki przeciwhistaminowe.
źródło: mp.pl
Postępowanie w chorobie przeziębieniowej i u chorych na ostr
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post
-
-
Postępowanie w chorobie tętnic kończyn dolnych
autor: admin. med. » 6 cze 2016, o 20:32 » w Chirurgia, ortopedia, rehabilitacja, chirurgia plastyczna, neurochirurgia, flebologia - 0 Odpowiedzi
- 1572 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
6 cze 2016, o 20:32
-
-
-
Postępowanie w niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątro
autor: Asystentka » 9 kwie 2017, o 14:23 » w Gastroenterologia, gastrologia, hepatologia, proktologia - 0 Odpowiedzi
- 956 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
9 kwie 2017, o 14:23
-
-
-
Postępowanie u chorych na cukrzycę
autor: admin. med. » 2 cze 2016, o 10:29 » w Internista. Lekarz chorób wewnętrznych. Schorzenia inne - 0 Odpowiedzi
- 1978 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
2 cze 2016, o 10:29
-
-
-
Postępowanie u bezobjawowych chorych z preekscytacją w EKG?
autor: admin. med. » 1 paź 2016, o 10:36 » w Kardiologia, Hipertensjologia, Angiologia - 0 Odpowiedzi
- 962 Odsłony
-
Ostatni post autor: admin. med.
1 paź 2016, o 10:36
-
-
-
Postępowanie u chorych z guzkami płuc według wytycznych BTS
autor: Asystentka » 26 mar 2017, o 18:11 » w Internista. Lekarz chorób wewnętrznych. Schorzenia inne - 0 Odpowiedzi
- 1185 Odsłony
-
Ostatni post autor: Asystentka
26 mar 2017, o 18:11
-