Modele insulinoterapii: basal-plus i basal-bolus

Rozpoznawanie, profilaktyka i leczenie chorób wewnętrznych, choroby wieku starszego, choroby zakaźne, układu oddechowego, diabetologia, alergie.
Asystentka

Modele insulinoterapii: basal-plus i basal-bolus

Post autor: Asystentka »

lek. Dorota Godawska
Centrum Leczenia Cukrzycy "Insumed" Kraków

Od wielu lat towarzystwa diabetologiczne w swych zaleceniach kładą nacisk na indywidualne podejście do pacjenta, co przy dość pokaźnej liczbie dostępnych preparatów w leczeniu cukrzycy typu 2 stwarza duże możliwości "skrojenia" modelu terapii do potrzeb chorego.

Stopniowa progresja cukrzycy typu 2 i zmniejszenie produkcji insuliny przez komórki beta trzustki powoduje, że u wielu chorych trzeba podjąć decyzję o leczeniu insuliną. Uznanym sposobem na inicjację leczenia jest dodanie do stosowanych leków doustnych jednej iniekcji insuliny o przedłużonym działaniu (NPH lub analogu długo działającego) wieczorem, tzw. insuliny bazowej (basal) w dawce początkowej 0,1–0,2 j./kg mc. lub 10 j. i dalsze modyfikowanie dawki o 2–4 j. do czasu uzyskania wyrównania glikemii. Takie postępowanie pozwala na oswojenie pacjenta z iniekcjami, efektami działania insuliny i poprawia kontrolę cukrzycy. Ale jak postępować dalej, jeśli takie leczenie jest niewystarczające?
Jaki model insulinoterapii wybrać?

1. Intensywna insulinoterapia, tzw. basal-bolus
– model najbardziej zbliżony do fizjologicznego rytmu wydzielania insuliny: do insuliny bazowej dodajemy insulinę krótko działającą lub analog szybko działający przed posiłkami (bolus)
– początkowe dawki bolusa: 4 j. lub 0,1 j./kg mc. lub 10% dawki insuliny bazowej, do rozważenia zmniejszenie dawki bazowej o 4 j. lub 0,1 j./kg mc. lub 10%
– korekta dawki: zwiększanie o 1–2 j. lub 10–15%, aż do osiągnięcia docelowej glikemii po posiłku; w przypadku hipoglikemii, jeśli nie jest znana przyczyna, zmniejszenie dawki insuliny przed posiłkiem o 2–4 j. lub 10–20%
– umożliwia bardzo dobrą kontrolę glikemii w przypadku aktywnej współpracy pacjenta, który często monitoruje glikemię i podejmuje decyzje o doborze właściwej dawki insuliny
– model trudny do zastosowania u wielu chorych, zwłaszcza wymagających opieki innych osób lub z trudnościami zrozumienia schematu podawania i korekcji dawek insulin doposiłkowych oraz konieczności częstej samokontroli glikemii.

2. Mieszanka insuliny lub dwufazowy analog insuliny w 2 iniekcjach (konwencjonalna insulinoterapia)
– wygodny do zastosowania u pacjentów starszych wymagających opieki innych osób
– początkowa dawka: aktualna dawka bazowa rozdzielona na 2 dawki w proporcjach: 2/3 dawki przed śniadaniem, 1/3 dawki przed kolacją lub 1/2 dawki przed śniadaniem i 1/2 dawki przed kolacją
– korekta dawki: zwiększanie o 1–2 j. lub 10–15% co kilka dni, aż do uzyskania docelowych glikemii; w przypadku hipoglikemii, jeśli nie jest znana przyczyna, zmniejszenie o 2–4 j. lub 10–20%
– w tym modelu insulinoterapii ryzyko wystąpienia hipoglikemii jest największe, dlatego wymagane jest przestrzeganie ustalonego rytmu dnia (ustalone pory i skład posiłków, poziom aktywności fizycznej).

3. Model "baza-plus" (basal-plus)
– do insuliny bazowej dodajemy 1 wstrzyknięcie insuliny przed posiłkiem, po którym wartości glikemii są największe, dotychczasowe leki doustne zwykle nadal się podaje
– dawka początkowa bolusa i korekta dawki jak w modelu basal-bolus lub jak w tabeli
– w randomizowanych badaniach klinicznych, w których stosowano insulinę glargine i glulizynę (badanie POC – Proof Of Concept, badanie OPAL – Oral Plus Apidra and Lantus, badanie ELEONOR – Optimisation of Insulin Treatment of Type 2 Diabetes Mellitus by Telecare Assistance for Self Monitoring of Blood Glucose) uzyskiwano zmniejszenie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c) od 0,3–0,4% do 0,7–0,8%, bez zwiększenia ryzyka hipoglikemii
– idealni kandydaci do tego modelu insulinoterapii to pacjenci z HbA1c 7–8% stosujący leki doustne w połączeniu z insuliną bazową
– model korzystny również u pacjentów z HbA1c 8–9% leczonych 2–3 lekami doustnymi i insuliną bazową niechętnych do stosowania intensywnej insulinoterapii
– może być alternatywą dla pacjentów stosujących 2 iniekcje mieszanki insulinowej, u których dochodzi do częstych hipoglikemii lub z nieregularnym profilem glikemii
– potwierdzenie skuteczności i bezpieczeństwa tego modelu insulinoterapii znalazło wyraz w zaleceniach Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego (ADA).
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post