Sposoby wczesnego rozpoznawania nowotworów złośliwych?

Choroby nowotworowe, ich rozpoznawanie oraz leczenie.
Asystentka

Sposoby wczesnego rozpoznawania nowotworów złośliwych?

Post autor: Asystentka »

Co to są badania przesiewowe?
dr n. med. Wojciech Wysocki
Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział w Krakowie

Badania przesiewowe to działania zmierzające do wykrycia bardzo wczesnych postaci nowotworów złośliwych lub chorób, które poprzedzają rozwój nowotworu złośliwego, u osób, u których nie ma jeszcze objawów wskazujących na nowotwór (stany przedrakowe).
Jakie nowotwory można wykryć dzięki badaniom przesiewowym?

Ze względu na dużą liczbę osób poddawanych badaniom przesiewowym, a więc znaczny koszt, badania te mają uzasadnienie tylko w odniesieniu do najczęściej występujących nowotworów, takich jak rak piersi, rak jelita grubego i rak szyjki macicy. Aby podjęcie badań przesiewowych było racjonalne, musi również istnieć możliwość skutecznego leczenia wykrytych niezaawansowanych, bezobjawowych nowotworów złośliwych oraz stanów przedrakowych. Ponadto w badaniach takich muszą być stosowane proste i względnie tanie metody wykrywania wspomnianych zmian.
Kto powinien uczestniczyć w programach badań przesiewowych?

Populacyjne badania przesiewowe są z definicji przeznaczone dla osób, u których nie stwierdza się czynników dużego ryzyka zachorowania na dany nowotwór. To oznacza, że jeśli w rodzinie występuje na przykład mutacja genu BRCA (która zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi), to członkowie rodziny, a więc potencjalni nosiciele takiego genu powinni być objęci specjalnym programem nadzoru, a nie populacyjnymi badaniami przesiewowymi. Ponadto w badaniach przesiewowych powinny uczestniczyć osoby spełniające określone kryteria dotyczące na przykład wieku, płci itp.
Jakie programy badań przesiewowych są obecnie prowadzone?

W Polsce toczą się obecne programy badań przesiewowych mające na celu wczesne wykrycie:

raka piersi,
raka szyjki macicy,
raka jelita grubego.

Program badań przesiewowych w kierunku raka piersi polega na wykonywaniu mammografii co 24 miesiące przez kobiety od 50. roku życia. Ewentualne badania dodatkowe (np. USG piersi lub obrazowanie piersi techniką rezonansu magnetycznego) lekarze zalecają, jeśli wyniki mammografii wskazują na taką potrzebę.

W przypadku raka szyjki macicy narzędziem pozwalającym na wczesne rozpoznanie choroby jest ocena cytologiczna wymazu z szyjki macicy. Warto wskazać, że w Finlandii wprowadzenie tego badania w całej populacji spowodowało istotne zmniejszenie liczby zgonów z powodu tego nowotworu.

W przypadku raka jelita grubego obecnie zaleca się, aby zarówno kobiety, jak i mężczyźni po ukończeniu 50. roku życia poddali się badaniu kolonoskopowemu (tj. ocenie za pomocą endoskopu wnętrza jelita grubego). Jeśli wynik badania jest prawidłowy, to należy je powtórzyć po upływie 10 lat.

Obecnie żadne dane z badań naukowych badań nie uzasadniają regularnego oznaczania stężenia swoistego antygenu stercza gruczołu krokowego (prostate-specific antygen – PSA) u wszystkich mężczyzn po 50. roku życia w celu wykrycia raka gruczołu krokowego (raka stercza czyli popularnie raka prostaty).

Nie ma także wskazań do prowadzenia populacyjnych badań przesiewowych w kierunku raka płuca.
Czy poza badaniami przesiewowymi można wcześnie rozpoznać nowotwór?

Niezależnie od ewentualnego uczestnictwa w badaniach przesiewowych należy pamiętać, że wystąpienie niepokojących objawów zawsze powinno skłonić do wizyty u lekarza. Należy szczerze i otwarcie odpowiedzieć lekarzowi o objawach – nawet jeśli są to sprawy krępujące i intymne. Rolą lekarza jest właściwie zinterpretować uzyskane informacje i zaplanować diagnostykę.

Ukrywanie objawów, przemilczanie ich – na przykład z powodu odczuwanego skrępowania – obraca się przeciwko choremu. Wiele nowotworów powoduje objawy obejmujące krwawienia z dróg rodnych (rak szyjki macicy) albo z odbytu (rak jelita grubego), nieprzyjemnym zapachem z ust (rak przełyku, rak żołądka), owrzodzeniami skóry (np. rak piersi czy nowotwory skóry). Zgłoszenie takich dolegliwości może pomóc lekarzowi w diagnostyce i przyspieszyć rozpoznanie, a wczesne rozpoznanie często pozwala na wyleczenie nowotworu i uratowanie życia choremu.
źródło: onkologia.mp.pl
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post